Notyst (jezioro)
53°54′19″N 21°27′34″E/53,905278 21,459444| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Region | |
| Wysokość lustra |
120,7 m n.p.m. |
| Wyspy |
1 szt. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
150,7 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
5230 m |
| Objętość |
14328,7 tys. m³ |
| Hydrologia | |
| Klasa czystości wody |
II (1998)[1] |
| Rzeki zasilające |
Użranki, Mierzejewo, Sądry |
| Rzeki wypływające |
Użranki |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Mrągowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu mrągowskiego  | |
| 53°54′19″N 21°27′34″E/53,905278 21,459444
| |
Notyst lub Jezioro Mierzejewskie[1][2][3] – jezioro w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo[4].
Położenie i charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Jezioro leży na Pojezierzu Mrągowskim[5], w mezoregionie Wielkich Jezior Mazurskich[6], w dorzeczu Pisa–Narew–Wisła[2]. Znajduje się około 15 km w kierunku północno-wschodnim od Mrągowa[2]. Nad wschodnim brzegiem położona jest wieś Notyst Wielki, w pobliżu północno-zachodnich krańców leży Mierzejewo, a na południowy zachód od akwenu – Notyst Mały[2]. Od strony północno-zachodniej do jeziora wpływają pięciorzędowe cieki wodne: Sądry i Mierzejewo. Przez jezioro przepływa także czwartorzędowy ciek wodny Użranki o łącznej długości 8,267 km, który wpada od południa, a następnie kieruje wody na wschód do Jeziora Ryńskiego[7]. Powierzchnia zlewni akwenu wynosi 46,5 km²[8].
Zbiornik wodny o nierozwiniętej linii brzegowej, leży w otoczeniu pól i łąk, na wschodzie – lasu. Brzegi zróżnicowane, niektóre wysokie i strome. W części zachodniej jeziora znajduje się wyspa o powierzchni 0,3 ha[2].
Zgodnie z typologią abiotyczną zbiornik wodny został sklasyfikowany jako jezioro o wysokiej zawartości wapnia, o dużym wypływie zlewni, stratyfikowane, leżące na obszarze Nizin Wschodniobałtycko-Białoruskich (6a)[9]. W systemie gospodarki wodnej jest jednolitą częścią wód powierzchniowych Notyst o kodzie LW30165 i podlega Regionalnemu Zarządowi Gospodarki Wodnej w Warszawie, leżąc w regionie wodnym Środkowej Wisły[8].
Jezioro leży na terenie obwodu rybackiego jeziora Notyst w zlewni rzeki Pisa – nr 24[3]. Znajduje się na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich o łącznej powierzchni 85 527,0 ha[10].
Przed 1950 jezioro nosiło niemiecką nazwę: Notister See[11].
Morfometria[edytuj | edytuj kod]
Według danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 150,7 ha. Średnia głębokość zbiornika wodnego to 9,5 m, a maksymalna – 19,1 m. Lustro wody znajduje się na wysokości 120,7 m n.p.m. Objętość jeziora wynosi 14328,7 tys. m³[1]. Maksymalna długość jeziora to 2100 m, a szerokość 950 m. Długość linii brzegowej wynosi 5230 m[2].
Inne dane uzyskano natomiast poprzez planimetrię jeziora na mapach w skali 1:50 000 według Państwowego Układu Współrzędnych 1965, zgodnie z poziomem odniesienia Kronsztadt. Otrzymana w ten sposób powierzchnia zbiornika wodnego to 144,5 ha[1].
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
W skład pogłowia występujących ryb wchodzą m.in. szczupak, lin, płoć, węgorz, leszcz i miętus. Roślinność przybrzeżna nierozwinięta, gęstsza jedynie w części północno-zachodniej jeziora oraz wokół wyspy. Dominuje trzcina, ale występuje także pałka wąskolistna i sitowie. Wśród ubogiej roślinności zanurzonej przeważa moczarka, rdestnica pływająca i jaskier[2].
Zgodnie z badaniem z 1998 roku przyznano akwenowi II klasę czystości[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Adam Choiński, Katalog Jezior Polski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 363, ISBN 83-232-1732-7, OCLC 169954726.
- ↑ a b c d e f g Jerzy Waluga, Henryk Chmielewski, Wielkie Jeziora Mazurskie. Południe, Olsztyn: Instytut Rybactwa Śródlądowego, 1998 (Przewodniki wędkarskie; 5), ISBN 83-87506-65-6, OCLC 749533945.
- ↑ a b Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie: Obwieszczenie nr 3/2016 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie z dnia 30 września 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia w sprawie ustanowienia obwodów rybackich na publicznych śródlądowych wodach powierzchniowych płynących. edzienniki.olsztyn.uw.gov.pl, 30 września 2016. [dostęp 2017-09-03]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 231, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Regiony fizycznogeograficzne Polski po zmianach w 2018 r. [online], warmaz.pl, 2018 (pol.).
- ↑ Roman Zielony, Alina Kliczkowska: Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2012. ISBN 978-83-61633-62-4.
- ↑ Użranki, Mierzejewo, Sądry >> Moduł: Obszary Dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-10-28].
- ↑ a b Notyst >> Moduł: Jednolite części wód (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-10-28].
- ↑ Ministerstwo Środowiska, Raport dla Obszaru Dorzecza Wisły z realizacji art. 5 i 6, zał. II, III, IV Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE, Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, marzec 2005, s. 123 [dostęp 2017-10-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
- ↑ Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego: Uchwała Nr XXII/430/12 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich.. bip.warmia.mazury.pl, 27 listopada 2012. [dostęp 2017-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 kwietnia 2017)].
- ↑ Poz. 588. Zarządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 4 kwietnia 1950 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości.. „Monitor Polski. Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 427, 8 maja 1950.