Nurzaniec iberyjski

Nurzaniec iberyjski
	Pelodytes ibericus
	Sánchez-Herráiz, Barbadillo, Machordom & Sanchiz, 2000
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Rząd	płazy bezogonowe
Podrząd	Mesobatrachia
Rodzina	nurzańcowate
Rodzaj	Pelodytes
Gatunek	nurzaniec iberyjski
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nurzaniec iberyjski (Pelodytes ibericus) – gatunek iberyjskiego płaza bezogonowego z rodziny nurzańcowatych (Pelodytidae).

Taksonomia i morfologia

Gatunek wcześniej uznawano za tożsamy z nurzańcem błotnym^[2], od którego odróżnia go mniej zaostrzony pysk, krótsze kończyny^[3].

Osiąga długość 3,95 cm w przypadków samców, 4,15 cm w przypadku samic^[3]. Na jego spłaszczonej grzbietowo głowie widać wydatne oczy o pionowo ustawionych źrenicach oraz bębenek (tympanum)^[3]. Grzbiet pokrywa zielonkawo oliwkowa, nakrapiana ciemnozielono skóra gładka lub chropowata, obfitująca w brodawki o kształcie okrągłym lub owalnym^[3]. U niektórych osobników obserwuje się też jaśniejszy deseń w kształcie litery X^[3]. W odróżnieniu od wierzchu ciała jego spodnia strona zachowuje barwę białą lub kremową^[3]. Palce kończyn tylnych nie są prawie wcale spięte błoną pławną^[3].

Występowanie

Zwierzę zamieszkuje południowy Półwysep Iberyjski. Spotyka się je w południowej i południowo-zachodniej Hiszpanii oraz południowo-wschodniej Portugalii^[2].

Zasiedla tereny położone nie wyżej niż 1450 metrów nad poziomem morza^[2]. Jak większość płazów, preferuje środowiska o dużej wilgotności. Zamieszkuje tereny otwarte, jak i lasy, zarówno bagna, jak i zarośla, a nawet tereny rolnicze^[2], choć lubi tereny odizolowane^[3]. Spotyka się go w dwóch hiszpańskich parkach narodowych: Doñana i Sierra Nevada^[2].

Tryb życia

W związku z klimatem na południu swego zasięgu występowania zachowuje aktywność cały rok, a jej szczyt przypada na miesiące chłodniejsze, od listopada do stycznia^[3].

Rozmnażanie

Jego wymagania odnośnie do rozmnażania nie są bardzo wygórowane. Ma ono miejsce zwykle po deszczu w płytkich (zwykle sięgających mniej niż półtora metra) zbiornikach wody stojącej, nie tylko w stawach, ale też w strumieniach i na mokradłach, także słonych, a nawet na lagunach^[2].

W okresie rozrodczym, który ma miejsce od października do kwietnia, osobnik męski wykształca specjalne brązowe lub czarne opuszki^[3]. Jego wybranka składa mierzące 1–1,5 mm jaja w gronach po 105–325, otoczone grubym 2–3-milimetrowym sznurem z żelatynopodobnej substancji^[3].

Po 6–9 dniach wylęgają się z nich liczące 4 mm larwy, czyli kijanki^[3], które po około dwóch i pół miesiącu osiągają 1–2 cm^[3].

Status i zagrożenia

Lokalnie pospolity w Hiszpanii, w Portugalii stanowi rzadkość^[2]. IUCN określa trend liczebności jego populacji jako spadkowy^[2]. Niestety środowiska, w których się rozmnaża, są niszczone^[2].

Obejmuje go aneks III konwencji berneńskiej, a także Regional Catalogue of Andalucía^[2].

Zarówno kijankom, jak i dorosłym osobnikom zagrażają introdukowane mięsożerne ryby oraz skorupiak z gatunku Procambarus clarkii^[2].

Przypisy

↑ Pelodytes ibericus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l IUCN SSC Amphibian Specialist Group, Pelodytes ibericus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2024-07-13] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m J. Bosch, T. Tunstall: Pelodytes ibericus. [w:] AmphibiaWeb [on-line]. University of California, Berkeley, CA, USA, 2004-02-27. [dostęp 2024-07-13]. (ang.).

[itis-1] Pelodytes ibericus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l IUCN SSC Amphibian Specialist Group, Pelodytes ibericus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2024-07-13] (ang.).

[AW-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m J. Bosch, T. Tunstall: Pelodytes ibericus. [w:] AmphibiaWeb [on-line]. University of California, Berkeley, CA, USA, 2004-02-27. [dostęp 2024-07-13]. (ang.).

[1]

[2]

[3]