Obizzo III d’Este

Obizzo III d’Este
	senior Ferrary; (razem z Rejnoldem II (do 1335) i Mikołajem I (do 1344))
Okres	od 1317; do 1352
Poprzednik	Azzo VIII
Następca	Aldobrandino III
	senior Modeny
Okres	od 1336; do 1352
Następca	Aldobrandino III
	Dane biograficzne
Dynastia	D’Este
Data urodzenia	14 lipca 1294
Data śmierci	20 marca 1352
Ojciec	Aldobrandino II d’Este
Matka	Alda Rangoni
Żona	Giacoma Pepoli • Lippa Ariosto
	Multimedia w Wikimedia Commons

Obizzo III d’Este (ur. 14 lipca 1294, zm. 20 marca 1352) – senior Ferrary w latach 1317-1352, początkowo rządził wspólnie z braćmi rodzonymi i przyrodnimi. W 1336 roku odzyskał Modenę, w 1344 – objął władzę w Parmie.

Życiorys

W Modenie i Bolonii

Obizzo III był najmłodszym synem Aldobrandina II d’Este (zm. 1326) i jego żony Aldy Rangoni, córki Tobiasza Rangoniego. Przyszedł na świat 14 lipca 1294 roku^[1]. Rok wcześniej jego dziadek Obizzo II został zamordowany przez stryja Azza VIII, być może działającego wspólnie z Aldobrandinem II, ponieważ chciał osadzić na tronie Ferrary najmłodszego Franciszka z pominięciem starszych synów. Ferrara stanowiła lenno papieskie. Udzielając inwestytury kolejnemu markizowi Ferrary papieże nie kierowali się prawem starszeństwa i nie uważali za konieczne udzielać następstwa w linii prostej, ale w zależności od potrzeb chwili zatwierdzali na tronie albo bastardów panującego, albo nawet jego braci. Doprowadzało do walk o władzę wewnątrz rodziny po śmierci każdego z panujących^[2]. Po śmierci Obizza II, Azzo VIII próbował objąć samodzielnie rządy nad Ferrarą, Modeną i Reggio, ostatecznie jednak musiał ustąpić wobec sprzeciwu braci i oddać Aldobrandinowi II Modenę, Lendinarę i Rovigo, a młodszemu Franciszkowi – Reggio^[3].

Do kolejnego kryzysu doszło po śmierci Azza VIII w 1308 roku. Przed śmiercią próbował on przekazać władzę nad Ferrarą swemu wnukowi Fulko, czym wywołał sprzeciw swoich braci. Franciszek zwrócił się wówczas o pomoc do Padwy i papieża. Ostatecznie Frescowi, nieślubnemu synowi Azza, VIII udało się utrzymać w Ferrarze przy pomocy Wenecjan do października 1308 roku. W październiku jego syn Fulko wezwał na pomoc wojska weneckie. W 1310 roku Wenecjan wyparły z Ferrary wojska papieskie. Na kilka lat Ferrara znalazła się pod bezpośrednim zarządem papieża^[3]. Po tych wydarzeniach Obizzo III znalazł się na wygnaniu w Bolonii^[2].

Rządy w Ferrarze

Powrót do Ferrary umożliwiło mu antypapieskie powstanie ludności w 1317 roku. Po wypędzeniu papieskiego zarządcy w Ferrarze przywrócono signorię, którą powierzono synom Franciszka d’Este: Azzowi IX i Bertoldowi oraz synom Aldobrandina: Rejnoldowi II, Mikołajowi I i Obizzowi III. Azzo IX zmarł w 1318 roku, Bertoldo w 1343 roku. Rinaldo, mianowany w 1329 roku na dziesięć lat wikariuszem papieskim w Ferrarze, zmarł w 1335 roku; Mikołaj I w 1344 roku. Obizzo III stopniowo umacniał swoją pozycję w Ferrarze. W 1336 roku odzyskał Modenę, w 1346 Argente i San Felice. W 1344 roku został poproszony przez miejscową szlachtę o objęcie urzędu signora Parmy^[1]^[4].

Obizzo miał skłonność do zbytku i przepychu. Po zaciętej wojnie z Republiką Wenecką, udał się na rozmowy pokojowe na specjalnie w tym celu zbudowanej kilkupiętrowej galerze, ozdobionej najkosztowniejszymi materiałami. Na świetne turnieje rycerskie zjeżdżało się do Ferrary rycerstwo z całych Włoch. Na swoim dworze utrzymywał błazna Gonellę, o którym Franco Sachetti napisał siedem nowel. Jedna z nich świadczy o wyrozumiałości markiza. Gonella dopuścił się pewnego razu przewinienia, za które Obizzo kazał mu opuścić Ferrarę i zagroził, że jeśli błazen stanie kiedykolwiek na ferraryjskiej ziemi, każe mu ściąć głowę. Gonella udał się do Bolonii, kupił wóz z końmi, kazał nań nasypać bolońskiej ziemi i powrócił na wozie do Ferrary. Markiz rozbawiony darował Gonelli winę^[5].

Rodzina

Obizzo III poślubił w Bolonii w maju 1317 roku Giacomę Pepoli, córkę Roma Pepoli^[4].

W Bolonii poznał też Obizzo piękną Lippę Ariosto, córkę patrycjuszowskiej rodziny bolońskiej, która była jego kochanką przez dwadzieścia lat rodząc mu jedenaścioro dzieci: siedmiu synów i cztery córki. Przed śmiercią Lippy w 1347 roku Obizzo III poślubił ją i uznał zrodzone z niej potomstwo. W ślad za Lippą osiedlił się w Ferrarze jej stryjeczny brat Niccolò, który stał się założycielem tej linii Ariostów, z której wywodzi się poeta Ludovico Ariosto^[2]. Ze związku Obizza III z Lippą urodzili się:

Alda (1333-1381) – w 1356 roku poślubiła Ludwika Gonzagę, władcę Mantui
Alisia – w 1349 roku poślubiła Guido da Polentę, władcę Rawenny
Rinaldo
Aldobrandino III (1335-1361) – markiz Ferrary w latach 1352-1361
Mikołaj II Il Zoppo (1338-1388) – markiz Ferrary w latach 1361-1388
Azzo
Hugo (1344-1370)
Beatrycze (zm. 1387) – w 1365 roku poślubiła Waldemara I, grafa Anhalt

Obizzo III miał ponadto czworo nieślubnych dzieci:

Alberta (1347-1393) – markiza Ferrary w latach 1388-1393
Konstancję
Fulka
i Jana^[4]

Związki rodzinne Obizza III d'Este^[6]


				Obizzo II d’Este (panował 1264–1293)


Azzo VIII (panował 1293–1308)				Aldobrandino II (zm. 1326)				Franciszek (zm. 1312)


Fresco (panował 1308)		Rejnold II (zm. 1335)		Mikołaj I (zm. 1344)		Obizzo III (panował 1317–1352)		Azzo IX (zm. 1318)		Bartoldo (zm. 1343)

	2	2	2	2	2	2	2	2
Alda ∞ Ludwik Gonzaga		Rinaldo		Mikołaj II (panował 1361–1388)		Azzo		Albert (panował 1388–1393)		Fulko i Jan
	Alisia ∞ Guido da Polenta		Aldobrandino III (panował 1352–1361)		Hugo (ur. 1344, zm. 1370)		Beatrycze ∞ Waldemar I graf Anhalt		Konstancja ∞ Galeotto Malatesta

Przypisy

↑ ^a ^b Aldobrandino II. W: Ch. Cawley: Medieval Lands.
↑ ^a ^b ^c Kazimierz Chłędowski: Dwór w Ferrarze. s. 18.
↑ ^a ^b Azzo VIII. W: Ch. Cawley: Medieval Lands.
↑ ^a ^b ^c Obizzo III. W: Ch. Cawley: Medieval Lands.
↑ Kazimierz Chłędowski: Dwór w Ferrarze. s. 18-19.
↑ Markizowie Ferrary. W: Ch. Cawley: Medieval Lands.

Bibliografia

Ch. Cawley: Medieval Lands. Foundation for Medieval Genealogy, 2006–2007.
Kazimierz Chłędowski: Dwór w Ferrarze. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1958.

[Caw1326-1] Aldobrandino II. W: Ch. Cawley: Medieval Lands.

[Chł18-2] Kazimierz Chłędowski: Dwór w Ferrarze. s. 18.

[Caw1308-3] Azzo VIII. W: Ch. Cawley: Medieval Lands.

[Caw1352-4] Obizzo III. W: Ch. Cawley: Medieval Lands.

[Chł18a-5] Kazimierz Chłędowski: Dwór w Ferrarze. s. 18-19.

[Caw868-6] Markizowie Ferrary. W: Ch. Cawley: Medieval Lands.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Podestowie Ferrary	Azzo VI d’Este (1196, 1205 i 1209) Aldobrandino I d’Este (1212–1215) Azzo VII d’Este (1215–1222) Azzo VII d’Este (1240–1264)
Seniorowie Ferrary (1264–1471)	Obizzo II d’Este (1264–1293) Azzo VIII d’Este (1293–1308) Fresco d’Este razem z synem Fulko (II) (1308) ... Rejnold II d’Este (1317–1335) Mikołaj I d’Este (1317–1344) Obizzo III d’Este (1317–1352) Aldobrandino III d’Este (1352–1361) Mikołaj II Kulawy d’Este (1361–1388) Albert d’Este (1388–1393) Mikołaj III d’Este (1393–1441) Leonello d’Este (1441–1450) Borso d’Este (1450–1471)
Seniorowie Modeny (1288/89-1452)	Obizzo II d’Este (1288/1289–1293) Azzo VIII d’Este (1293–1308) Fresco d’Este razem z synem Fulko (II) (1308) ... Obizzo III d’Este (1336–1352) Aldobrandino III d’Este (1352–1361) Mikołaj II Kulawy d’Este (1361–1388) Albert d’Este (1388–1393) Mikołaj III d’Este (1393–1441) Leonello d’Este (1441–1450) Borso d’Este (1450–1452)
Książęta Modeny i Ferrary (1452/1471-1598)	Borso d’Este (1452–1471) Herkules I d’Este (1471–1505) Alfons I d’Este (1505–1534) Herkules II d’Este (1534–1559) Alfons II d’Este (1559–1597) Cezar d’Este (1597–1598)
Książęta Modeny (1598–1796 i 1814–1859)	Cezar d’Este (1598–1628) Alfons III d’Este (1628–1629) Franciszek I d’Este (1629–1658) Alfons IV d’Este (1658–1662) Franciszek II d’Este (1662–1694) Reginald d’Este (1694–1737) Franciszek III d’Este (1737–1780) Herkules III d’Este (1780–1796) ... Franciszek IV (1814–1846) Franciszek V (1846–1859)