Odgiętka pofałdowana

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Odgiętka pofałdowana
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

boczniakowate

Rodzaj

odgiętka

Gatunek

odgiętka pofałdowana

Nazwa systematyczna
Resupinatus applicatus (Batsch) Gray
Nat. Arr. Brit. Pl. (London) 1: 617 (1821)

Odgiętka pofałdowana (Resupinatus applicatus (Batsch) Gray) – gatunek grzybów należący do rodziny boczniakowatych (Pleurotaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji: Resupinatus, Pleurotaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1786 r. August Johann Georg Karl Batsch, nadając mu nazwę Agaricus applicatus. W 2018 r. Samuel Frederick Gray przeniósł go do rodzaju Resupinatus[1]. Ma około 20 synonimów. Niektóre z nich:

  • Geopetalum striatulum var. applicatum (Batsch) Kühner & Romagn. 1953
  • Hohenbuehelia applicata (Batsch) Zerova 1979
  • Scytinotopsis applicatus (Batsch) Singer 1943[2].

Stanisław Chełchowski w 1898 r. nadał mu polską nazwę bedłka przytulona, Franciszek Błoński w 1896 r. bedłka przyrosła, a Władysław Wojewoda w 1999 r. odgiętka pofałdowana[3].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Owocnik

Cyfelloidalny, miseczkowaty, o średnicy 2–8 mm, z bocznym nibytrzonem. Powierzchnia w stanie świeżym brązowa do czarnej i nie prążkowana, w eksykatach szara i nie prążkowana. Hymenofor w postaci promieniście odchodzących od miejsca przyczepu blaszek, w stanie świeżym o barwie od brązowej do ciemnobrązowej z białymi krawędziami. Skórka z szarą, grubą warstwą włosków w miejscu przyczepu, na brzegu naga. Miąższ pomiędzy skórką i trzonem galaretowaty[4].

Cechy mikroskopowe

Hymenium złożone z podstawek, szklistych do jasnobrązowych bazydioli i szklistych cheilocystyd. Podstawki ze sprzążkami bazalnymi, 4 zarodnikowe, w KOH szkliste do lekko jasnobrązowych, maczugowate, 18–29 × 4,5–6 µm. Cheilocystydy liczne wzdłuż krawędzi blaszek, szkliste, cylindryczne do maczugowatych, z uchyłkami i palczastymi wypustkami, 18–25 × 3,5–5 µm. Bazydiospory szkliste, nieamyloidalne, o gładkich ściankach, kuliste do półkulistych, z centralnym lub lekko ekscentrycznym wierzchołkiem, 4,0–5,2 × 4,0–4,8 µm[4].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Występuje na niektórych wyspach i na wszystkich kontynentach poza Antarktydą[5]. W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył wiele stanowisk[3], nowe podano także w późniejszych latach[6], a najbardziej aktualne podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].

Nadrzewny grzyb saprotroficzny i pasożytniczy występujący na żywym i martwym drewnie drzew liściastych[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-02-05] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2024-02-05] (ang.).
  3. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 586, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c McDonald, Morphological and Molecular Systematics of Resupinatus (Basidiomycota)(Basidiomycota), Jennifer V. McDonald, 2015, s. 60–63 [dostęp 2024-05-06] (ang.).
  5. Występowanie Resupinatus applicatus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-02-05].
  6. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2024-02-05] (pol.).
  7. Aktualne stanowiska odgiętki pofałdowanej w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-02-05] (pol.).