Olszóweczka miodowożółta
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
olszóweczka miodowożółta |
| Nazwa systematyczna | |
| Naucoria escharioides (Fr.) P. Kumm. Führ. Pilzk. (Zerbst): 76 (1871) | |
Olszóweczka miodowożółta (Naucoria escharioides (Fr.) P. Kumm.) – gatunek grzybów należący do rodziny podziemniczkowatych (Hymenogastraceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Naucoria, Hymenogastraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1818 roku Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus escharioides. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadał mu w 1871 roku Paul Kummer[1].
- Agaricus escharioides Fr. 1818
- Agaricus escharioides var. naucosus Fr. 1818
- Alnicola escharioides (Fr.) Romagn. 1944
- Hylophila escharioides (Fr.) Quél. 1886[2].
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 5–30 mm, początkowo wypukły, później płaski, czasem z szerokim i tępym guzkiem, cienki, słabo higroskopijny, w stanie wilgotnym miodowożółty, ochrowy, zwykle w środku nieco ciemniejszy, w stanie suchym jaśniejszy, na brzegu nawet białawy. Powierzchnia filcowata (przez szkło powiększające), brzeg ostry, co najwyżej lekko prążkowany[4].
Grube, kremowe, bladożółte do ochrowych, w stanie dojrzałym czasem z oliwkowym odcieniem[4].
Wysokość 30–70 mm, grubość 1,5–4 mm, czasem pusty. Powierzchnia włóknista, początkowo żółtawa, później stopniowo brązowiejąca od nasady[4].
Cienki o niewyraźnym lub lekko rzodkiewkowym zapachu i łagodnym lub nieco gorzkawym smaku[4].
Rdzawy[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki wrzecionowate lub wąsko migdałowate, o wymiarach 9–12,5 × 4,5–6,5 µm, brodawkowate. Cheilocystydy wąsko butelkowate, o wymiarach 30–50 × 4–12 µm, czasami z główkowatymi wierzchołkami[4].
- Gatunki podobne
Na podobnych siedliskach, czasem razem z olszóweczką miodowożółtą, występuje olszóweczka szerokoblaszkowa (Naucoria scolecina). Jest bardziej rdzawa, ma prążkowany brzeg kapelusza, cieńsze łuski i nieco dłuższe zarodniki. Podobna jest także olszóweczka włóknista (Naucoria luteolofibrillosa) z kapeluszem obwieszonym białawymi włóknami osłonyoraz cheilocystydami jedynie wąsko butelkowatymi, nie główkowatymi[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
W Europie olszóweczka miodowożółta jest szeroko rozprzestrzeniona i podano wiele jej stanowisk. Podano jej występowanie także w Ameryce Północnej, Rosji i na Nowej Zelandii[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski podano wiele stanowisk[3].
Naziemny saprotrof. Występuje w lasach liściastych, na torfowiskach, w parkach wśród opadłych liści, głównie pod olszami. Owocniki pojawiają się zwykle od lipca do października[3]. Preferuje wilgotne siedliska nad strumieniami, często wśród mchów[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-08-24] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-08-24] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 469, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g h Naucoria escharioides (Fr.) P. Kumm. 1871 [online], Česká mycologická společnost [dostęp 2023-08-24].
- ↑ Występowanie Naucoria escharioides na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-08-24].