Przejdź do zawartości

Organon

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Książka z tekstem Organon z XIII wieku

Organon (gr. Ὄργανον oznacza instrument, narzędzie, organ) – zbiór pism logicznych Arystotelesa. W Corpus Aristotelicum zajmuje strony od 1a do 184a.

Nazwa Organon oznacza narzędzie. Zdaniem Arystotelesa logika jest jedynie narzędziem poznania, stanowiącym oparcie dla umysłu w jego badaniach i nie stanowi nauki[1].

W skład Organonu wchodzą następujące pisma:

W Kategoriach Arystoteles przedstawił rodzaje bytu. Podzielił go na 10 kategorii, które określają znaczenie, rodzaje bytu oraz sposoby bycia, a są to: substancja, ilość, jakość, stosunek, miejsce, czas, sytuacja, posiadanie, działanie i popęd[1].

Analityki pierwsze i wtóre zawierają zasady i prawidłowości poznania. Arystoteles zaliczył do nich: wykład prawideł, teorię sylogizmu, definicję dedukcji i indukcję. Uznał również, że naukę stanowi poznanie przyczyn, które opiera się na zasadach lub aksjomatach, co powoduje, iż następuje zwrot do pierwotnych zasad, które są niedowodliwe[1].

Topiki zawierają treści na temat teorii loci i nowego statusu dialektyki. Arystoteles poszerzył zasady myśli dialektycznej wywodzącej się z prawdopodobnych przesłanek. Dialektyka stanowi dla niego metodę badań filozoficznych polegającą na klasyfikowaniu i rozpatrywaniu opinii filozoficznych dotyczących wybranego tematu[1].

O dowodach sofistycznych – autor opisuje tutaj sofizmaty i odróżnia je od innych rodzajów argumentów: dydaktycznych, dialektycznych i testujących.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d FILOZOFIA STAROŻYTNA - Historia filozofii - Wirtualny Wszechświat [online], web.archive.org, 1 grudnia 2022 [dostęp 2023-04-15] [zarchiwizowane z adresu 2022-12-01].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Arystoteles, Dzieła wszystkie. T. 1, PWN, Warszawa, 2003, ISBN 83-01-14049-6 (zawiera dzieła: Kategorie, Hermeneutyka, Analityki pierwsze, Analityki wtóre, Topiki, O dowodach sofistycznych).