Substancja (filozofia)
Wygląd
Substancja (z łac. substantia „podstawa; rzecz; istota (rzeczy); majętność” od substare „trwać” od sub- „pod” i stare „stać”)[1], potocznie coś – jedno z podstawowych pojęć metafizyki i współczesnej ontologii, występujące jednak przede wszystkim w metafizyce klasycznej. Wprowadzone przez Arystotelesa, który używał greckich nazw ousia („byt”) oraz to ti en einai („to, co jest”) i uznał ją za główną kategorię (łacińską po raz pierwszy posłużył się Cyceron). Pojęcie to nie jest jednoznaczne:
Substancja pierwsza Arystotelesa to:
- każde konkretne indywiduum
- każdy przedmiot, któremu przysługuje autonomiczne istnienie
- to samo co substrat, czyli wspólne podłoże dla wielu różnych właściwości (akcydensów)
Substancja druga to:
- inna nazwa istoty, splot takich cech przedmiotu, które wyznaczają jego gatunek (jego atrybutów, cech istotowych).
- To, o czym wszystko może być orzekane, ale co samo nie może być orzekane o niczym innym
- Substancja w filozofii, a substancja w fizyce i chemii
Substancja znana w filozofii nie jest tożsama z materią czy substancją w fizyce, czy też substancją chemiczną.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Howard Robinson , Substance, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 3 lutego 2014, ISSN 1095-5054 [dostęp 2017-12-30] (ang.). (Substancja)
- Ralph Weir , Substance, Internet Encyclopedia of Philosophy, ISSN 2161-0002 [dostęp 2024-05-08] (ang.).
- Tad Robinson , 17th Century Theories of Substance, Internet Encyclopedia of Philosophy, ISSN 2161-0002 [dostęp 2018-06-27] (ang.).
- Substance (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-13].