Owocożer koralowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Owocożer koralowy
Ptilinopus coralensis[1]
Peale, 1848[2][a]
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

gołębiowe

Rodzina

gołębiowate

Podrodzina

trerony

Rodzaj

Ptilinopus

Gatunek

owocożer koralowy

Synonimy
  • Kutreron coralensis Bonaparte, 1855[3]
  • Ptilonopus coralensis G. R. Gray, 1859[4]
  • Ptilopus smithsonianus Salvadori, 1893[5]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[6]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Owocożer koralowy[7] (Ptilinopus coralensis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae), podrodziny treronów. Występuje endemicznie w archipelagu Tuamotu (Polinezja Francuska). Według IUCN ma status „bliski zagrożenia” (NT – Near Threatened).

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Takson po raz pierwszy opisany przez T. Peale’a w 1848 roku pod obecną nazwą. Jako lokalizację holotypu autor wskazał „Aratika, Tuamotu”[8]. Tworzy grupę siostrzaną wraz z P. chalcurus i P. purpuratus[8]. Takson monotypowy, nie wyróżniono podgatunków[9].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała wynosi około 22–24 cm[8] (dla okazów z Muzeum Brytyjskiego około 9 cali), z czego koło 9,5 cm przypada na ogon, a 1,4 cm na dziób. Skrzydło ma długość 14,2 cm, skok 2,2 cm[10]. Masa ciała mieści się w granicach 70–99 g[8]. Jest to mały, podobny do owocożera atolowego (Ptilinopus purpuratus) gołąb o krótkim ogonie. W upierzeniu przeważa kolor zielony. Różowofioletowe czoło okalają żółte pióra. Szarą szyję i pierś cechuje oliwkowy odcień. Wierzch ciała ciemnozielony, na pokrywach skrzydłowych i lotkach III rzędu żółte obrzeżenia. Na końcu ogona szeroki pas, jednak niewyróżniający się. Brzuch żółtozielony, w okolicach kloaki i na pokrywach podogonowych intensywniej żółty. Tęczówka czerwona, dziób żółty do żółtopomarańczowego[11].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Owocożer koralowy występuje endemicznie na wyspach archipelagu Tuamotu (Polinezja Francuska), na łącznym obszarze około 650 km². Nie występuje na wyspie Makatea[8]. Jest to jedyny przedstawiciel owocożerów przystosowany do życia wyłącznie na wyspach koralowych[12]. Środowiskiem życia gatunku są lasy. Wiadomo, że gnieździ się zarówno w kserofitycznych zakrzewieniach zdominowanych przez Suriana maritima (zabłędowate), jak i w bujnych zaroślach z obecnością pandanów połaciowych (Pandanus tectorius) i Heliotropium foertherianum[11].

Zachowanie[edytuj | edytuj kod]

Zazwyczaj widywany pojedynczo lub w parach, ale zdarzały się obserwacje grupek 5–6 osobników lub stad liczących 20–30 ptaków. Owocożer koralowy żywi się owocami wielu gatunków, jak Timonius polygamus, Pipturus argenteus i Heliotropium foertherianum. Nie jest to wyłącznie leśny gatunek, jak inni pacyficzni przedstawiciele Ptilinopus; pożywienia szuka zarówno wysoko w koronach drzew, jak i na ziemi. Stwierdzono, że w skład jego diety wchodzą także, oprócz owoców, liście Guettarda speciosa, nasiona Morinda i trawy, a także małe owady zbierane z roślinności lub z podłoża. Zjada znacznie więcej bezkręgowców niż inni przedstawiciele rodzaju; możliwe nawet, że łapie małe jaszczurki[11].

Niepłochliwy, na niezamieszkanych atolach pozwala podejść człowiekowi na odległość kilku metrów. Porusza się lotem prostym z płytkimi uderzeniami skrzydeł, niezbyt szybko[11].

Lęgi[edytuj | edytuj kod]

Okres lęgowy nie ma ściśle określonych granic, odnotowywano lęgi przez większość roku[11]. Osobniki młodociane obserwowano w lutym i maju, zaś te przechodzące pierzenie z szaty juwenalnej na dorosłą – w lutym, marcu, maju i wrześniu[8]. Gniazdo stanowi platforma wykonana z niestarannie posplatanych gałęzi i fragmentów winorośli, umieszczona na krzewie lub niskim drzewie 0,3–3 m nad ziemią. W zniesieniu pojedyncze, białe jajo[11].

Status i zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

Przez IUCN od 1994 roku uznawany za gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened)[6], wcześniej (od roku 1988) uznawany za gatunek niższego ryzyka/najmniejszej troski (LR/LC, Lower Risk/Least Concern)[12]. Zagrożenie dla owocożera koralowego na niektórych wyspach stanowią zawleczone drapieżniki, jak szczur śniady (Rattus rattus); ponadto podatny jest na niszczenie środowiska, na przykład dla pozyskania miejsca na plantacje kokosów. Wobec człowieka jest to uległy ptak, co zwiększa ryzyko odłowienia go. Występuje na sześciu obszarach uznanych za ostoje ptaków IBA, w tym atolu Tahanea, Tenararo, Tikehau i Niau[12].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Niekiedy podawana jest data 1849 jako prawdopodobna data ukazania się publikacji drukiem.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Ptilinopus coralensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ T. Peale, United States Exploring Expedition. During the Years 1838, 1839, 1840, 1841, 1842. Under the command of Charles Wilkes, U.S.N., t. 8 Mammalia & Ornithology, 1848, s. 190–191.
  3. ↑ C. L. Bonaparte, 1855 ["1857"]. Conspectus Generum Avium, 2, sig. 4–7, s. 26.
  4. ↑ G. R. Gray, 1859. Catalogue of the birds of the tropical islands of the Pacific Ocean, s. 37.
  5. ↑ T. Salvadori, 1893. Catalogue of the Birds in the British Museum, 21, Columbae, s. 84, 105.
  6. ↑ a b Ptilinopus coralensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  7. ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Raphinae Wetmore, 1930 (1835) - trerony (wersja: 2021-10-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-07].
  8. ↑ a b c d e f Baptista, L.F., Trail, P.W. & Horblit, H.M.: Atoll Fruit-dove (Ptilinopus coralensis). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2013). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, 1997. [zarchiwizowane z tego adresu (16 maja 2014)].
  9. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Pigeons. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-07]. (ang.).
  10. ↑ Tommaso Salvadori: Catalogue of the Birds in the British Museum. T. 21. Columbae, or Pigeons. 1893, s. 104.
  11. ↑ a b c d e f David Gibbs: Pigeons and Doves: A Guide to the Pigeons and Doves of the World. A&C Black, 2010, s. 496–498. ISBN 978-1-4081-3556-3.
  12. ↑ a b c Species factsheet: Ptilinopus coralensis. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-01-07]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Owocożer_koralowy&oldid=72605906”