Ptilinopus

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Ptilinopus[1]
Swainson, 1825[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – owocożer koroniasty (P. coronulatus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

gołębiowe

Rodzina

gołębiowate

Podrodzina

trerony

Rodzaj

Ptilinopus

Typ nomenklatoryczny

Ptilinopus purpuratus var. regina Swainson, 1825

Gatunki

zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Ptilinopus – rodzaj ptaka z podrodziny treronów (Raphinae) w rodzinie gołębiowatych (Columbidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji, Oceanii i na kontynencie australijskim[30].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 13–40 cm; masa ciała 49–500 g[31].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Ptilinopus: gr. πτιλον ptilon „pióro”; πους pous, ποδος podos „stopa”[32].
  • Kurukuru: „tubylcy z wysp, na których występuje ten wspaniały ptak, nadali mu wyróżniającą nazwę: mieszkańcy Tongataboo nazywają go Kurukuru”[33]. Gatunek typowy: Columba purpurata J.F. Gmelin, 1789.
  • Megaloprepia: gr. μεγαλοπρεπια megaloprepeia „wspaniałość”, od μεγαλως megalōs „niezwykle”, od μεγας megas, μεγαλη megalē „wspaniały”; πρεπω prepō „zostać rozróżnionym”[34]. Gatunek typowy: Columba magnifica Temminck, 1821.
  • Chrysoena: gr. χρυσος khrusos „złoty”; οινας oinas, οιναδος oinados „gołąb”[35]. Gatunek typowy: Columba luteovirens Hombron & Jacquinot, 1841.
  • Chrysotreron: gr. χρυσος khrusos „złoto”; ρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[36]. Gatunek typowy: Columba luteovirens Hombron & Jacquinot, 1841.
  • Cyanotreron: gr. κυανος kuanos „ciemnoniebieski”; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[37]. Gatunek typowy: Columba monacha Temminck, 1824.
  • Jotreron: gr. ιον ion „fioletowy”; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[38]. Gatunek typowy: Columba hyogastra Temminck, 1824.
  • Lamprotreron: gr. λαμπρος lampros „wspaniały”; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[39]. Gatunek typowy: Columba superba Temminck, 1809.
  • Omeotreron: gr. ὁμοιος homoios „to samo” (tj. jednolity kolor, zabarwienie); τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[40]. Gatunek typowy: Ptilopus batilda Bonaparte, 1854 (= Ptilonopus occipitalis G.R. Gray, 1844).
  • Ramphiculus: zdrobnienie od gr. ῥαμφη rhamphē „dziób”[41]. Gatunek typowy: Ptilonopus occipitalis G.R. Gray, 1844.
  • Kurutreron: rodzaj Kurukuru Prévost & Des Murs, 1853; gr. τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[42]. Gatunek typowy: Columba purpurata J.F. Gmelin, 1789.
  • Leucotreron: gr. λευκος leukos „biały”; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[43]. Gatunek typowy: Columba cincta Temminck, 1809.
  • Thouarsitreron: adm. Abel Aubert du Petit-Thouars (1793–1864) Marine nationale, podróżnik; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[44]. Gatunek typowy: Columba dupetithouarsii Neboux, 1840.
  • Jambotreron: epitet gatunkowy Columba jambu J.F. Gmelin, 1789; gr. τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[45]. Gatunek typowy: Columba jambu J.F. Gmelin, 1789.
  • Sylphidaena: fr. sylphide „sylfida” (por. gr. σιλφιον silphion „sylfion, przyprawa”); gr. οινας oinas „gołąb”[46]. Gatunek typowy: Columba perlata Temminck, 1835.
  • Sylphitreron: fr. sylphide „sylfida” (por. gr. σιλφιον silphion „sylfion, przyprawa”); gr. τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[47]. Gatunek typowy: Columba perlata Temminck, 1835.
  • Treroloema: gr. τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”; λαιμος laimos „gardło”[48]. Gatunek typowy: Trerolaema leclancheri Bonaparte, 1855.
  • Haemataena: gr. αἱμα haima, αἱματος haimatos „krew”; οινας oinas, οιναδος oinados „gołąb”[49]. Gatunek typowy: Columba melanocephala J.R. Forster, 1795 (= Jotreron melanospila Salvadori, 1875).
  • Laryngogramma: gr. λαρυγξ larunx, λαρυγγος larungos „tchawica, gardło”; γραμμη grammē „linia”, od γραφω graphō „pisać”[50]. Gatunek typowy: Columba gularis Quoy & Gaimard, 1830 (= Ptilinopus subgularis A.B. Meyer & Wiglesworth, 1896).
  • Oedirhinus: gr. οιδεω oideō „puchnąć”; ῥις rhis, ῥινος rhinos „nozdrza”[51]. Gatunek typowy: Ptilopus globifer Cabanis & Reichenow, 1876 (= Ptilopus insolitus Schlegel, 1863).
  • Kranocera: gr. κρανος kranos „hełm”; średniowiecznołac. cera „woskówka”, od łac. cera „wosk”[52]. Gatunek typowy: Ptilopus insolitus Schlegel, 1863.
  • Xenotreron: gr. ξενος xenos „inny, dziwny”; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[53]. Gatunek typowy: Ptilopus incognitus Tweeddale, 1877 (= Ptilonopus occipitalis G.R. Gray, 1844).
  • Chlorotreron: gr. χλωρος khlōros „zielony”; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[54]. Gatunek typowy: Ptilopus humeralis Wallace, 1862[a].
  • Eutreron: gr. ευ eu „donry”; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[55]. Gatunek typowy: Columba pulchella Temminck, 1835.
  • Ptilopodiscus: zdrobnienie nazwy rodzaju Ptilopus Strickland, 1841[56]. Gatunek typowy: Ptilonopus coronulatus G.R. Gray, 1858.
  • Spilotreron: gr. σπιλος spilos „plamka, cętka”; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[57]. Gatunek typowy: Columba melanocephala J.R. Forster, 1795 (= Jotreron melanospila Salvadori, 1875).
  • Thoracotreron: gr. θωραξ thōrax, θωρακος thōrakos „pierś”; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[57]. Gatunek typowy: Columba rivoli Prévost, 1843.
  • Curotreron: gr. κυροω kuroō „zatwierdzić, zweryfikować”; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[58]. Gatunek typowy: Columba purpurata J.F. Gmelin, 1789.
  • Phassa: gr. φασσα phassa „gołąb”[59]. Nowa nazwa dla Ramphiculus Bonaparte, 1854 ze względu na puryzm.
  • Poecilotreron: gr. ποικιλος poikilos „kolorowy, pstrokaty”; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[60]. Nowa nazwa dla Sylphidaena G.R. Gray, 1855 ze względu na puryzm.
  • Terenotreron: gr. τερην terēn, τερενος terenos „miękki, delikatny”; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[61]. Nowa nazwa dla Thouarsitreron Bonaparte, 1854 ze względu na puryzm.
  • Mezotreron: gr. μεζων mezōn „bardziej znamienite, większy”, forma wyższa od μεγας megas „wielki, znakomity”; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[61]. Gatunek typowy: Ptilinopus dohertyi Rothschild, 1896.
  • Reginopus: zbitka wyrazowa epitetu gatunkowego Ptilinopus regina Swainson, 1825[62]. Gatunek typowy: Ptilonopus ewingii Gould, 1842[b].
  • Neoleucotreron: gr. νεος neos „nowy”; genus Leucotreron Bonaparte, 1854[63]. Gatunek typowy: Leucotreron merrilli McGregor, 1916.
  • Thyliphaps: nowogr. Θουλη Thoulē „Thule” (tj. „skraj świata”); gr. φαψ phaps, φαβος phabos „gołąb”[64]. Gatunek typowy: Ptilinopus huttoni Finsch, 1874.
  • Chrysophaps: gr. χρυσος khrusos „złoto”; φαψ phaps, φαβος phabos „gołąb”[65]. Gatunek typowy: Chrysoena victor Gould, 1872.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki[66]:

Kladogram rodzaju Ptilinopus[70][71][72]:


Ptilinopus


P. bernsteinii



P. magnificus







P. marchei



P. merrilli





P. occipitalis




?P. fischeri



P. jambu



?P. epius



?P. subgularis



?P. mangoliensis



P. leclancheri








P. melanospilus




P. luteovirens




P. victor



P. layardi








?P. nitidissimus



?P. madagascariensis



?P. sganzini



P. pulcherrimus






P. porphyreus



P. cinctus



?P. dohertyi



?P. alligator






P. nainus



P. holosericeus






P. superbus




P. rivoli



P. solomonensis







P. tannensis





P. iozonus




P. viridis



P. eugeniae






?P. insolitus



P. hyogastrus



?P. granulifrons




P. perlatus




P. wallacii




P. aurantiifrons



P. ornatus










P. pulchellus




P. monacha





P. regina



P. coronulatus






P. dupetithouarsii



P. mercierii






P. greyi



P. porphyraceus






P. pelewensis




P. roseicapilla



P. richardsii






P. perousii





P. rarotongensis



P. purpuratus





P. huttoni




P. insularis




P. chalcurus



P. coralensis





















Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Podgatunek P. iozonus.
  2. ↑ Podgatunek P. regina.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Ptilinopus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ W. Swainson. On the Characters and Natural Affinities of several New Birds from Australasia; including some Observations on the Columbidæ. „The Zoological Journal”. 1, s. 473, 1825. (ang.). 
  3. ↑ F. Prévost & M.A.P.O. Des Murs: Sur le genre Ptilonope, et la division a y introduire. W: A.A. Du Petit-Thouars: Voyage autour du monde sur la frégate la Vénus. Zoologie: mammifères, oiseaux, reptiles, et poissons. Paris: Gide et J. Baudry, 1855, s. 220. (fr.).
  4. ↑ H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. xxvi. (niem.).
  5. ↑ a b Bonaparte 1854 ↓, s. 879.
  6. ↑ a b c Bonaparte 1854 ↓, s. 878.
  7. ↑ Bonaparte 1854 ↓, s. 876.
  8. ↑ a b c Ch.L. Bonaparte. Conspectus systematis ornithologie. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Quatrième Série. 1, s. 139, 1854. (fr.). 
  9. ↑ Ch.L. Bonaparte: Conspectus generum avium. Cz. 2. Lugduni Batavorum: Apud E.J. Brill, 1850, s. 16. (łac.).
  10. ↑ a b G.R. Gray: Catalogue of the genera and subgenera of birds contained in the British Museum. London: The Trustees, 1855, s. 97. (ang.).
  11. ↑ Ch.L. Bonaparte. Coup d’œil sur les Pigeons (sixième et dernière partie). „Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l’Académie des Sciences”. 40, s. 217, 1855. (fr.). 
  12. ↑ Ch.L. Bonaparte. Notices ornithologiques. „Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l’Académie des Sciences”. 41, s. 247, 1855. (fr.). 
  13. ↑ Ch.L. Bonaperte: Iconographie des pigeons, non figurés par Mme Knip (Mlle Pauline Decourcelles) dans les deux volumes de MM. Temminck et Florent Prévost. Paris: P. Bertrand, 1857, s. ryc. 27 i tekst. (fr.).
  14. ↑ H.G.L. Reichenbach: Die vollständigste Naturgeschichte des In- und Auslandes. Cz. 2: Columbariae: Megapodinae, Peristerinae, Columbinae, Alectorinae. Dresden und Leipzig: Expedition der Vollständigsten Naturgeschichte, 1862, s. 102. (niem.).
  15. ↑ J. Cabanis. über eine Sammlung Vögel, welche durch S. M. S. Gazelle von Neu-Hannover, Neu-Irland, Neu- Britannien und den Anachoreten heimgebracht ist. „Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin”. Jahrgang 1876, s. 73, 1876. (niem.). 
  16. ↑ E.P. Ramsay. Notes of a collection of birds from New Britain, New Ireland, and the Duke of York Islands, with some remarks on the zoology of the Group. „Proceedings of the Linnean Society of New South Wales”. 1, s. 372, 1877. (ang.). 
  17. ↑ A. Hay. On the Collection made by Mr. A. H. Everett in the Island of Mindanao. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1877, s. 832, 1877. (ang.). 
  18. ↑ Salvadori 1882 ↓, s. 4, 22.
  19. ↑ Salvadori 1882 ↓, s. 4, 13.
  20. ↑ Salvadori 1882 ↓, s. 4, 15.
  21. ↑ Salvadori 1882 ↓, s. 4, 51.
  22. ↑ Salvadori 1882 ↓, s. 4, 37.
  23. ↑ a b Heine i Reichenow 1882–1890 ↓, s. 280.
  24. ↑ a b Heine i Reichenow 1882–1890 ↓, s. 281.
  25. ↑ R.B. Sharpe: A hand-list of the genera and species of birds: nomenclator avium tum fossilium tum viventium. Cz. 1. London: Trustees of the British Museum, 1899, s. 56. (ang.).
  26. ↑ G.M. Mathews. New species and subspecies of Australian birds. „Austral Avian Record”. 2 (73), 1913–1915. (ang.). 
  27. ↑ R.C. McGregor. New or noteworthy Philippine birds, II. „The Philippine Journal of Science”. 13 (D), s. 1, 1918. (ang.). 
  28. ↑ R.C. Murphy. Birds collected during the Whitney South Sea Expedition. „American Museum Novitates”. 115, s. 7, 1924. (ang.). 
  29. ↑ C.A. Wood & A. Wetmore. A Collection of Birds from the Fiji Islands. „Ibis”. 67 (4), s. 833, 1925. DOI: 10.1111/j.1474-919X.1925.tb02134.x. (ang.). 
  30. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Pigeons. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-08]. (ang.).
  31. ↑ L.F. Baptista, P.W. Trail & H.M. Horblit: Family Columbidae (Pigeons and Doves). W: J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 4: Sandgrouse to Cuckoos. Barcelona: Lynx Edicions, 1997, s. 205–207, 209–212, 215–218, 221–223. ISBN 84-87334-22-9. (ang.).
  32. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Ptilinopus [dostęp 2019-08-17].
  33. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Kurukuru [dostęp 2019-08-17].
  34. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Megaloprepia [dostęp 2019-08-17].
  35. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Chrysoena [dostęp 2019-08-17].
  36. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Chrysotreron [dostęp 2019-08-17].
  37. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Cyanotreron [dostęp 2019-08-17].
  38. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Jotreron [dostęp 2019-08-17].
  39. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Lamprotreron [dostęp 2019-08-17].
  40. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Omeotreron [dostęp 2019-08-17].
  41. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Ramphiculus [dostęp 2019-08-17].
  42. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Kurutreron [dostęp 2019-08-17].
  43. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Leucotreron [dostęp 2019-08-17].
  44. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Thouarsitreron [dostęp 2019-08-17].
  45. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Jambotreron [dostęp 2019-08-17].
  46. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Sylphidaena [dostęp 2019-08-17].
  47. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Sylphitreron [dostęp 2019-08-17].
  48. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Treroloema [dostęp 2019-08-17].
  49. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Haemataena [dostęp 2019-08-17].
  50. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Laryngogramma [dostęp 2019-08-17].
  51. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Oedirhinus [dostęp 2019-08-17].
  52. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Kranocera [dostęp 2019-08-17].
  53. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Xenotreron [dostęp 2019-08-17].
  54. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Chlorotreron [dostęp 2019-08-17].
  55. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Eutreron [dostęp 2019-08-17].
  56. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Ptilopodiscus [dostęp 2019-08-17].
  57. ↑ a b The Key to Scientific Names ↓, Spilotreron [dostęp 2019-08-17].
  58. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Curotreron [dostęp 2019-08-17].
  59. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Phassa [dostęp 2019-08-17].
  60. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Poecilotreron [dostęp 2019-08-17].
  61. ↑ a b The Key to Scientific Names ↓, Mezotreron [dostęp 2019-08-17].
  62. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Reginopus [dostęp 2019-08-17].
  63. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Neoleucotreron [dostęp 2019-08-17].
  64. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Thyliphaps [dostęp 2019-08-17].
  65. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Chrysophaps [dostęp 2019-08-17].
  66. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Raphinae Wetmore, 1930 – trerony (wersja: 2019-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-08-17].
  67. ↑ BirdLife International, Ptilinopus mercierii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2019-08-17] (ang.).
  68. ↑ F.E. Hayes, H.D. Pratt, C.J. Cianchini. The avifauna of Kosrae, Micronesia: history, status, and taxonomy. „Pacific Science”. 70 (1), s. 91–127, 2016. DOI: 10.2984/70.1.8. (ang.). 
  69. ↑ N. Bahr: Die Vogelarten: Systematik der Vogelarten und -unterarten der Erde. Cz. 2: Podicipediformes, Phoenicopteriformes, Mesithornithiformes, Pterocliformes, Columbiformes. Minden: Christ Media Natur, 2016, s. 1–215. (ang.).
  70. ↑ J. Boyd III: Columbidae: Doves, Pigeons. [w:] Taxonomy in Flux Checklist 3.08 [on-line]. John Boyd’s Home Page. [dostęp 2022-09-12]. (ang.).
  71. ↑ A. Cibois, J.-C. Thibault, C. Bonillo, C.E. Filardi, D. Watling & E. Pasquet. Phylogeny and biogeography of the fruit doves (Aves: Columbidae). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 70, s. 442–453, 2014. DOI: 10.1016/j.ympev.2013.08.019. (ang.). 
  72. ↑ A. Cibois, J.-C. Thibault, J.-Y. Meyr & E. Pasquet. On the origin of sympatric fruit doves in a small and remote Pacific archipelago. „Pacific Science”. 69 (3), s. 299–312, 2015. DOI: 10.2984/69.3.1. (ang.). 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ptilinopus&oldid=69225628”