Pałac biskupi w Ciążeniu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pałac biskupi
Symbol zabytku nr rej. 22/335 z 17.01.1949[1]
Ilustracja
fasada pałacu
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Miejscowość

Ciążeń

Typ budynku

pałac

Styl architektoniczny

rokoko

Architekt

Józef Sacco

Rozpoczęcie budowy

1758

Ukończenie budowy

1768

Ważniejsze przebudowy

1810

Położenie na mapie gminy Lądek
Mapa konturowa gminy Lądek, po lewej znajduje się punkt z opisem „Pałac biskupi”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pałac biskupi”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pałac biskupi”
Położenie na mapie powiatu słupeckiego
Mapa konturowa powiatu słupeckiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Pałac biskupi”
Ziemia52°12′29,94″N 17°48′22,22″E/52,208317 17,806172

Późnobarokowy pałac biskupi w Ciążeniu, gmina Lądek, powiat słupecki. Wpisany do rejestru zabytków KOBiDZ pod numerem 22/335 w dniu 17 stycznia 1949 roku[1]. Zbudowany został w latach 1758 - 1768 dla biskupa Teodora Czartoryskiego przez architekta Józefa Sacco i wykończony około 1810 w stylu rokokowym z inicjatywy biskupa Ignacego Raczyńskiego. Budynek trzykondygnacyjny, na parterze sześć pomieszczeń reprezentacyjnych o zbliżonej wielkości, bez centralnej dominanty w rodzaju salonu. Na parterze i na piętrze pomieszczenia w układzie dwutraktowym, amfiladowym. Na najwyższej, mieszkalnej kondygnacji pokoje połączone korytarzem. Budynek przykryty dachem mansardowym. Z zewnątrz parter wyodrębniony z bryły budynku poprzez silnie akcentowany gzyms, pseudoryzality z delikatnymi pilastrami wielkiego porządku. Kapitele pilastrów oraz przyczółki ryzalitów dekorowane rokokową sztukaterią. Pierwotny plan zakładał połączenie pałacu z oficynami za pomocą galerii na obu skrzydłach. Z powodu śmierci fundatora projekt ukończono tylko po stronie wschodniej.

Na początku XIX wieku gościł w pałacu car Aleksander I[2].

W 1818 roku pałac przeszedł w ręce prywatne, do pułkownika Wacława Gutakowskiego.

W dwóch salonach na piętrze zachowały się rokokowe dekoracje stiukowe na plafonach i fasetach, o motywach architektonicznych, chińskich, ze scenami bukolicznymi i sielankowymi oraz ornamentami roślinnymi wykonane według projektów Francois de Cuvillie.

Pałac przejęty w 1969 przez poznański Uniwersytet. Obecnie w pałacu (parter) mieści się oddział Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu przechowujący największą w Polsce kolekcję druków masońskich (około 80 tys. woluminów), zgromadzonych w latach wojny przez hitlerowców a porzuconych w Środzie Śląskiej. Na dwóch wyższych kondygnacjach znajduje się dom pracy twórczej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z zapleczem hotelowym.

Wokół pałacu rozpościera się mały zabytkowy park francuski, wpisany do rejestru zabytków KOBiDZ pod numerem 99 w dniu 28 maja 1968 roku[1]. przechodzący ku korytu Warty w park krajobrazowy o powierzchni 9,7 ha.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolska [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
  2. Piotr Maluśkiewicz, Województwo konińskie : szkic monograficzny, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1983, s. 136-138, ISBN 83-01-00534-3, OCLC 11783554

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]