Pałac w Dolsku
 nr rej. pałac: 301 z 31.12.1979, park: 225 z 8.09.1977[1]
| |
| |
| Państwo | {{{państwo}}} |
|---|---|
| Architekt |
ze środowiska Karla Friedricha Schinkla |
| Inwestor |
{{{inwestor}}} |
| Rozpoczęcie budowy |
1828 |
| Ukończenie budowy |
1845 |
| Ważniejsze przebudowy |
ok. 1889 |
| Zniszczono |
pożar 1967 |
| Odbudowano |
w trakcie |
| Pierwszy właściciel |
Karl A. von Tresckow |
| Kolejni właściciele |
1892 von Voss-Buch, |
Położenie na mapie brak  Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie świata  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} | |
Pałac w Dolsku – ruina pałacu w stylu neogotyku angielskiego, znajdująca się w Dolsku, na polanie parkowej w odsunięciu od dziedzińca folwarku, w pobliżu południowego brzegu jez. Dolsk. W czasach świetności zwany był małym Sanssouci.
Historia
Pierwsza wzmianka o rezydencji właścicieli majątku pochodzi z 1713, gdy właścicielem Dolska był Friedrich W. von Marwitz. W latach 1828-45 powstał okazały pałac w stylu neogotyckim, zbudowany przez Karla A. von Tresckow, na wzór myśliwskiego pałacu margrabiego Jana w Kostrzynie, wg projektu architekta związanego ze środowiskiem Karla Friedricha Schinkla. Ponownie przebudowany ok. 1889 przez Tassilio von Tresckow z zastosowaniem form neogotyckich i motywów nawiązujących do baroku, m.in. powstały 3 wieże, taras oraz dodano elementy dekorujące dachu, tj. lukarny i iglice. W 1944 po nieudanym zamachu na Hitlera przeprowadzonym m.in. przez generała Henniga von Tresckow i śledztwie przeprowadzonym przez gestapo, odium winy spadło również na pozostałą rodzinę Tresckow, której dobra zostały skonfiskowane przez III Rzeszę; w zamku w Dolsku utworzono szkołę kadetów dla dzieci wyższych oficerów Wehrmachtu. Po II wojnie światowej pałac został zamieniony na magazyn zboża, następnie nieużytkowany i dewastowany, zniszczony w pożarze w 1967, pozostały mury obwodowe[2]. W latach 90 XX w. część terenu z pałacem przejęła rodzina Marii i Krzysztofa Mudzo.
Park przypałacowy
Park przypałacowy w stylu angielskim, założony w 1832, projekt Peter Joseph Lenné; pow. 38,95 ha. W połowie XIX w. w skład założenia pałacowo-parkowego wchodziły: pałac z krajobrazowym parkiem ozdobnym, ogród użytkowo ozdobny, park leśny z małym zbiornikiem wodnym położony wzdłuż brzegu większego jez. Dolskiego oraz staw młyński przy zachodniej granicy parku. Od strony drogi wiejskiej tereny ogrodów ogrodzone były wysokim murem z cegieł. W części zachodniej założenia znajdowało się mauzoleum rodowe rodu von Treskow. Aktualnie elementy kompozycji przestrzennej uległy znacznemu zatarciu. Czytelna jest polana przed pałacem, dwa odcinki drogi o nawierzchni brukowanej prowadzące z parku do pałacu oraz aleje przy drogach dojazdowych przy granicach parku. Tereny ogrodu użytkowo ozdobnego są zachowane i użytkowane. Ceglany mur ogrodzeniowy zachował się w całości na granicy z drogą wiejską, na pozostałym odcinku pozostały jedynie ceglane słupy[2]. W parku występują 52 gatunki i odmiany drzew i krzewów z ciekawymi gatunkami roślin obcego pochodzenia m.in. katalpa zwyczajna, jałowiec chiński, magnolia, tulipanowiec amerykański. Wiele dębów w wieku 150-250 lat, wiązów szypułkowych w wieku 100-150 lat oraz platan klonolistny, jesion wyniosły, grab, buk, stanowią pomniki przyrody[3].
Zobacz też
Bibliografia
- Kosacki Jerzy, Kucharski Bogdan, "Pomorze Zachodnie i Środkowe", Sport i Turystyka MUZA SA, Warszawa 2001, ISBN 83-7200-583-4, s. 293
- Plan Rozwoju Wsi Dolsk, Załącznik 3 do uchwały Nr XVIII/117/2007 Rady Miejskiej w Dębnie z dnia 6 grudnia 2007.
- Sammlung Duncker / Gesamtwerk.
- Walkiewicz A. M., Neogotyk w architekturze dworów i pałaców na terenie Województwa Zachodniopomorskiego, w: Zamki i rezydencje na Pomorzu.
- Ziemia Gorzowska Nr 48/2007 6 grudnia 2007.