Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Brzezinach Śląskich

Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa

Kościół parafialny w 2018 roku
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Siedziba	Piekary Śląskie
Adres	ul. Górnicza 30 41–946 Piekary Śląskie
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Archidiecezja	katowicka
Dekanat	Piekary Śląskie
Kościół	Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Brzezinach Śląskich
Proboszcz	ks. Leon Kraiński
Wezwanie	Najświętszego Serca Pana Jezusa
Wspomnienie liturgiczne	niedziela po uroczystości Najświętszego Serca Pana Jezusa
Położenie na mapie Piekar Śląskich Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa
Położenie na mapie Polski Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa
Położenie na mapie województwa śląskiego Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa
50°20′54″N 18°58′57″E
Strona internetowa

Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa znajduje się w Brzezinach Śląskich, dzielnicy Piekar Śląskich.

Powstanie parafii

Na terenie dzisiejszych Brzezin Śląskich 1 lipca 1882 roku dekretem władz pruskich utworzona została samodzielna gmina polityczna o nazwie „Birkenhain”, co tłumaczy się jako Brzezina. Nazwę Brzeziny Śląskie miejscowość otrzymała w 1922 po przyłączeniu Śląska do Polski. Pierwotnie katolicy z Brzezin uczęszczali do kościołów w Kamieniu, Dąbrówce Wielkiej i do kościoła mariackiego w Bytomiu. Jednak za matkę kościoła w Brzezinach uznaje się kościół w Kamieniu. W 1909 roku Brzeziny stały się filia tej parafii i od tego czasu starano się o utworzenie własnej, samodzielnej placówki. Powodem była rosnąca liczba ludności w miejscowości oraz znaczna odległość do kościoła w Kamieniu (ok. 4 km). Jednak ówczesny proboszcz tamtej parafii ks. Józef Kruppa nie sprzyjał temu planowi, ponieważ w 1899 roku w Kamieniu został wybudowany nowy, stosunkowo duży kościół oraz z jego parafii została w międzyczasie wydzielona parafia w Dąbrówce Wielkiej, gdzie wybudowano kościół w 1903 roku. Powstanie jeszcze jednego kościoła wiązało się z poważnymi kosztami. Budowa kościoła została więc tylko czasowo odroczona. Za namową mieszkańców i presją kurii wrocławskiej ks. Kruppa zgodził się jednak na rozpoczęcie budowy.

Budowa kościoła

Władze gminy na budowę kościoła podarowały grunt, jednak okazał się on nieodpowiedni z powodu zbyt płytkiej eksploatacji węgla prowadzonej przez kopalnię „Orzeł Biały”. Sprzedano tę ziemię i zakupiona parcelę, gdzie obecnie stoi kościół. Budowa rozpoczęła się w 1913, architektem obrano Ludwika Schneidera z Reichenstein, zaś wykonanie powierzono Franciszkowi Neumanowi z Bytomia. W listopadzie 1915 roku budowla była wykonana w stanie surowym. Kościół ma 53,42 m. długości oraz 24,08 m. szerokości, a wieża wznosi się na wysokość 55 m., jest to więc budynek obszerny, posiada dobrą akustykę. Całość nie posiada jednolitego stylu architektonicznego, przeważa styl mieszany, gotycko-romański. Konsekracji kościoła dokonał 25 listopada 1915 roku biskup wrocławski Adolf Bertram, po czym ks. Józef Kruppa przekazał świątynie samodzielnemu duszpasterzowi ks. Sylwestrowi Baci. Z dniem 1 stycznia 1919 roku Brzeziny przestały być lokalną parafii Kamień i stały się samodzielną parafią. W czasie konsekracji świątynia nie była jeszcze całkiem wyposażona, posiadała ambonę wspartą na piaskowej płaskorzeźbie, trzy dzwony, dużą monstrancję, wykutą w piaskowcu chrzcielnicę, którą wieńczy figura Jana Chrzciciela wykonana przez rzeźbiarza Bogusława Langmana, została ona ufundowana przez piekarza Nepomuka Zdebika. Wprawione były już także witraże: w kształcie rozety nad głównym ołtarzem przedstawiający Boga Ojca, będącym darem budowniczego pana Józefa Wacławka, i dwa witraże w nawie krzyżowej, ufundowane przez ks. proboszcza Józefa Kruppa, przedstawiają one scenę ukrzyżowania Chrystusa oraz Matkę Bożą, której składa hołd lud wierny. W 1917 roku ks. Bacia sprowadził główny ołtarz z drewna dębowego z figurą Najświętszego Serca Jezusa. Zawiera on płaskorzeźby przedstawiające ucztę w Emaus i błogosławieństwo Abrahama przez Melchizedeka. W 1918 roku zakupiono boczny ołtarz Najświętszej Maryi Panny, a rok później Św. Antoniego. Wszystkie ołtarze zostały wykonane przez rzeźbiarza Georga Schreinera z Ratyzbony w stylu renesansowo-barokowym. W 1920 został zakupiony w tym samym stylu Boży Grób w formie ołtarza, który niestety nie zachował się do dzisiaj. W 1923 roku ten sam artysta wykonał stacje drogi krzyżowej. W 1920 roku kościół został wzbogacony w organy o 54 registrach, zostały one zbudowane przez firmę „Berschdorf” w Nysie. Posiadają one stylową oprawę wykonaną z drewna dębowego nawiązującą zdobieniami do ołtarzy. Najstarszym obrazem w kościele jest duże malowidło przedstawiające św. Barbarę. Obraz ten pochodzi z cechowni kopalni „Orzeł Biały” i prawdopodobnie powstał pod koniec XIX wieku. Kościół posiadał przed drugą wojną światową bogatą polichromię wykonaną przez Zenona Lemaszewskiego z Michałkowic, która po wojnie została zastąpiona inna, mniej bogatą. Po Soborze Watykańskim II usunięto z prezbiterium balaski i zdemontowano ambonę. W latach 80. ubiegłego kościół przeszedł gruntowny remont wymuszony szkodami górniczymi. Kościół jest nadal narażony na szkody w wyniku rabunkowej eksploatacji złóż węgla kamiennego

Życie parafii

Pierwszym krzyż przydrożny w Brzezinach Śląskich został postawiony w 1882 roku na obecnym placu kościelnym. Był on wykonany z kamienia, to przy nim mieszkańcy zbierali się, aby wyjść na mszę św. do parafii w Kamieniu. W 1915 roku został on przeniesiony na parafialny cmentarz. Obecnie na terenie parafii znajdują się cztery przydrożne krzyże.

Po wybudowaniu kościoła i jego podstawowym uposażeniu proboszcz ks. Jan Brandys w 1927 roku zakupił 4 dzwony, z których „Jan” był największym dzwonem w powiecie tarnogórskim, w ten sposób zastąpiono zespół dzwonów zabranych przez Niemców w 1917 roku. Natomiast ten zespół dzwonów został z rozkazu władz okupacyjnych skonfiskowany w 1942 roku. W 1957 roku parafia zakupiła nowe dzwony: „Św. Barbara”, „Św. Florian”, „Św. Maria”, „Św. Dominik Savio”. Zostały one poświęcone dnia 20 października 1957 roku przez bp. Herberta Bednorza.

22 lipca 1929 roku w Brzezinach Śląskich oddano do użytku Zakład Opieki Społecznej św. Antoniego, a 17 lutego 1930 roku zaczęły prowadzić go Siostry Jadwiżanki. W 1997 roku opiekę nad tym domem przejęło miasto Piekary Śląskie, został rozszerzony zakres udzielanej opieki. 22 lipca 1937 roku arcybiskup Adam Sapieha ofiarował parafii relikwie bł. Bronisławy. 1 listopada 1939 parafię objął ks. dr Herbert Bednorz – późniejszy biskup katowicki. Po zakończeniu drugiej wojny światowej na cmentarzu staraniem parafii powstało pomnik ofiar drugiej wojny światowej. Parafia obecnie liczy 4670 katolików.

Bibliografia

• Archiwum Parafii w Brzezinach Śląskich, Statystyki parafii Brzeziny Śląskie 1929; 1989; 1990; 2005.
• Leon Malorny, Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa Brzezinach Śląskich w latach 1945 – 1980, Katowice 1983, pr. mgr.
• H. Bednorz, Na trzydziestolecie poświęcenia kościoła parafialnego w Brzezinach Śląskich, Brzeziny Śląskie 1945.
• Katalog Archidiecezji katowickiej 2005, część II: Dekanaty i parafie.

Linki zewnętrzne

• Informacje o parafii na stronie archidiecezji katowickiej