Piotr Szmatuła

Piotr Szmatuła

plutonowy
Data i miejsce urodzenia	24 czerwca 1892 Kurowo
Data i miejsce śmierci	4 lutego 1959 Opalenica
Przebieg służby
Lata służby	1914-1921
Siły zbrojne	Armia Cesarstwa Niemieckiego Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	155 pułk piechoty
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Piotr Szmatuła (ur. 24 czerwca 1892 w Kurowie, zm. 4 lutego 1959 w Opalenicy) – plutonowy Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się w Kurowie w rodzinie Michała i Konstancji z domu Zalewska. Ukończył szkołę powszechną, a w późniejszym czasie pracował jako górnik.

W czasie trwającej I wojny światowej służył w armii niemieckiej. Wziął czynny udział w powstaniu wielkopolskim. 10 stycznia 1919, jako ochotnik kompanii opalenickiej walczył pod Zbąszyniem, a dwa dni później pod Strzyżewem . Następnie walczył pod Łomnicą, Grójcem, Kłębowem oraz Lesznem. 17 stycznia, po zdobyciu miejscowości Nowy Dwór, został ciężko ranny w lewy obojczyk i przewieziony do szpitala w Poznaniu .

Później wstąpił do 155 pułku piechoty. W 1920 razem z pułkiem walczył na froncie północno-wschodnim. Dowodził w pułku 5 kompanią oraz krótko 14 kompanią. 20 lipca 1920 wykazał się walcząc pod Grodnem podczas której zaatakował i rozbił oddział bolszewików, który był liczebnie silniejszy, pozwalając tym manewrem zabezpieczyć zagrożone lewe skrzydło pułku. Powstrzymał kontratakującego wroga do rzeki Niemen, a tam otoczony i bez otrzymanego rozkazu odwrotu w dniu następnym dostał się do niewoli. Uciekł z niej i przez Litwę oraz Niemcy przybył do jednostki. Za czyny te został wyróżniony nadaniem Krzyża Srebrnego Orderu Virtuti Militari. W sierpniu 1920 walczył podczas obrony Warszawy na odcinku Zegrze.

Na początku 1921 został zdemobilizowany i uznany za inwalidę wojennego. Starał się o pracę, aż w końcu został pracownikiem na odcinku drogowym na stacji kolejowej w Opalenicy. W czasie trwania II wojny światowej walczył w Polskich Siłach Zbrojnych na zachodzie. Po wojnie zamieszkał w Opalenicy, gdzie zmarł. Był żonaty i miał wielodzietną rodzinę.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 5988 – 6 grudnia 1922
• Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
• Wielkopolski Krzyż Powstańczy – 4 kwietnia 1958 

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
• Tadeusz Przyjemski: Zarys historji wojennej 73-go pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Bogusław Polak: Powstańcy wielkopolscy… Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, t. V. Poznań: Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, 2008, s. 166. Biogram opracował Zdzisław Kościański.
• Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne „Gniazdo”. [dostęp 2020-04-26].