Pokłon pasterzy (obraz Michaela Willmanna)
.jpg)
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
ok. 1682 |
| Medium | |
| Wymiary |
159,5 × 113,5 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Pokłon pasterzy – obraz śląskiego malarza barokowego Michaela Willmanna pochodzący z kościoła klasztornego w Lubiążu, obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu.
Obraz pochodzi z jednego z sześciu niezachowanych do dzisiaj ołtarzy bocznych z obejścia prezbiterium kościoła klasztornego w Lubiążu. Zaprojektował je austriacki rzeźbiarz i architekt Matthias Steinl, który w 1676 roku podjął współpracę z lubiąskim opactwem. Obraz ołtarza Narodzin Chrystusa z północnego ramienia obejścia (drugie przęsło od zachodu) ukazuje scenę adoracji Dzieciątka przez pasterzy, przybyłych do stajenki w ruinach dawnego pałacu Dawida (kolumny na wysokich cokołach). W centralnej części kompozycji usytuowana jest postać Matki Boskiej, która charakterystycznym gestem prezentuje nowo narodzone Dzieciątko. Asystuje jej św. Józef ze złożonymi na piersi rękami. Z lewej strony widać pasterza z nagimi barczystymi plecami trzymającego owcę. Powyżej grupy pasterzy umieścił Willmann miniaturową scenkę przedstawiającą zapewne ucieczkę do Egiptu. W górnej części płótna grupa aniołów adoruje Świętą Rodzinę. Kompozycję charakteryzują: jasna tonacja, mocne kontrasty światłocienia, odważne operowanie czystym kolorem oraz gładka maniera malarska. Obraz umieszczony był w bogatej złoconej snycerskiej ramie z motywami kwiatów, która nie dochowała się do naszych czasów[1].
Program ikonograficzny nastawy dopełniały figury Trzech Króli umieszczone po obu bokach ołtarza (Kacper i Melchior) i w jego zwieńczeniu (Baltazar w otoczeniu czterech puttów). W tondzie ponad obrazem widniała rzeźbiona gwiazda betlejemska. Centralna grupa Świętej Rodziny oraz rzeźby tworzyły scenę Pokłonu Trzech Króli.
Źródłem inspiracji Willmanna były: miedzioryt Jana Mullera wg Bartholomeusa Sprangera oraz rysunek Jan Krzysztofa Liszki wg miedziorytu Pietra Testy[2]. Przy tworzeniu kompozycji nawiązał Willmann również do stylu włoskich mistrzów dojrzałego baroku. Wykorzystał nieznane graficzne reprodukcje obrazu ołtarzowego Pietra da Cortony w kościele San Salvatore in Lauro w Rzymie oraz płótna Cirra Ferriego z kolekcji Johna Denisa Mahona w Londynie[3].
Lubiąski obraz stał się pierwowzorem dla innego dzieła Willmanna o tym samym temacie w ołtarzu bocznym w kościele Premonstratensów na Strahovie w Pradze (1683) cechującego się „artyzmem oraz kunsztownym pięknem”. Wyraźnie odróżnia się natomiast od wcześniejszego Pokłonu pasterzy z kaplicy domu zakonnego Sióstr Bożego Miłosierdzia Jezusa we Wrocławiu (1664)[4] oraz późniejszego malowidła freskowego w kościele św. Józefa w Krzeszowie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kościół klasztorny Wniebowzięcia NMP w Lubiążu. Historia, stan zachowania, koncepcja rewitalizacji, red. A. Kozieł, Wrocław 2010, s. 261.
- ↑ A. Kozieł, Rysunki Michaela Willmanna (1630-1706), Wrocław 2000, s. 190–191, 381–383..
- ↑ A. Kozieł, Michael Willmann i jego malarska pracownia, Wrocław 2013, s. 478.
- ↑ A. Kozieł, Michael Willmann i jego malarska pracownia, Wrocław 2013, s. 447.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrzej Kozieł, Michael Willmann i jego malarska pracownia, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2013, s. 473–474, 478.
- Malarstwo śląskie 1520-1800. Katalog zbiorów, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, red. Ewa Hołuszka, Wrocław: Muzeum Narodowe, 2009, s. 239–240..
.jpg){kind=link}
