Pomnik Artura Grottgera w Krakowie
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Miejsce | |
| Typ obiektu | |
| Projektant | |
| Materiał | |
| Data budowy |
1893–1903 |
| Data odsłonięcia |
16 maja 1903 |
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie Krakowa  | |
 50°03′51,2″N 19°56′03,7″E/50,064222 19,934361
| |
Pomnik Artura Grottgera – pomnik polskiego malarza Artura Grottgera znajdujący się w Krakowie na Plantach.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Zbiórkę pieniędzy na pomnik rozpoczęto jeszcze w 1892 roku. W grudniu odbył się koncert z którego zyski przeznaczono na budowę[1]. W 1893 roku powstał komitet, który rozpoczął zbiórkę pieniędzy na budowę pomnika Artura Grottgera w Krakowie[2]. Na jego czele stanął Witold Pruszkowski, a pozwolenie na prowadzenie zbiórki uzyskano dopiero po świętach wielkanocnych. Do końca roku zebrano 1697 złotych reńskich[3]. Po śmierci Pruszkowskiego nowym przewodniczącym w 1897 roku został Piotr Stachowicz, a zebrana kwota wyniosła 2215 złotych reńskich[4]. Ponieważ nie było możliwe zebranie planowanych pierwotnie 20 000 złotych reńskich postanowiono zbudować pomnik dużo skromniejszy za 5 000 złotych reńskich. Jury wybrało w konkursie projekt Wacława Szymanowskiego z Paryża. Sekcja ekonomiczna Rady Miasta razem z „komisją plantacyjną” wybrała na lokalizację pomnika teren obok gmachu Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych[5]. Odsłonięcie pomnika miało miejsce 16 maja 1903 roku. Wzięli w nim udział: brat artysty Jarosław Grottger z rodziną, prezydent miasta Józef Friedlein i wiceprezydent Juliusz Leo, rada miasta, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego Tadeusz Gromnicki z profesorami, profesorowie Akademii Sztuk Pięknych, członkowie komitetu budowy pomnika w składzie: Piotr Stachowicz, Stanisław Tondos, Wincenty Wodzinowski i Włodzimierz Tetmajer, artyści, dziennikarze, młodzież z gimnazjum św. Jacka i św. Anny oraz mieszkańcy Krakowa. Podczas uroczystości wystąpiły orkiestry obu gimnazjów oraz chór Towarzystwa Muzycznego pod dyrekcją Wiktora Barabasza. Uroczystość rozpoczęła się w gmachu Towarzystwa, gdzie przemówienie wygłosił prezes Akademii Umiejętności Stanisław Kostka Tarnowski[6].
Pod pomnikiem przemówił Piotr Stachowicz, który przypomniał starania komitetu o zebranie pieniędzy na budowę pomnika i przekazał go miastu polecając prezydentowi opiekę nad nim. Po odsłonięciu delegacje składały przed nim kwiaty i wieńce, a chór śpiewał pieśni narodowe. Uroczystość zakończyło odśpiewanie Gaude Mater Polonia[6].
Opis
[edytuj | edytuj kod]Pomnik został ustawiony na Plantach przodem do budynku Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych. Na białym postumencie umieszczono wykonane z brązu popiersie Grottgera. Pod napisem „Artur Grottger” umieszczono płaskorzeźbę ukazującą malarza zamyślonego nad klęskami 1863 roku[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dyrektor Barabasz organizuje koncert, „Kurier Lwowski”, anno.onb.ac.at, 14 grudnia 1892, s. 5 [dostęp 2020-10-26].
- ↑ W sprawie pomnika Artura Grottgera, „Kurier Lwowski”, anno.onb.ac.at, 28 września 1893, s. 3 [dostęp 2020-10-26].
- ↑ W sprawie pomnika Artura Grottgera, „Kurier Lwowski”, anno.onb.ac.at, 11 grudnia 1893, s. 2 [dostęp 2020-10-26].
- ↑ Na pomnik Grottgera, „Kurier Lwowski”, anno.onb.ac.at, 5 czerwca 1897, s. 2 [dostęp 2020-10-26].
- ↑ Kronika krakowska, „Kurier Lwowski”, anno.onb.ac.at, 18 kwietnia 1902, s. 3 [dostęp 2020-10-26].
- ↑ a b c Pomnik Artura Grottgera, „Czas” (111), 16 maja 1903, s. 1-2.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Elżbieta Lang: Z dziejów krakowskich pomników. Pomnik Artura Grottgera na krakowskich Plantach, [w:] Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, 2015, nr 33, s. 389-420.