Powodzie w Afryce Środkowej i Wschodniej (2019–2020)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Powodzie w Afryce Środkowej i Wschodniej (2019-2020) – seria powodzi, które nawiedziły Republikę Kongo, Demokratyczną Republikę Konga, Republikę Środkowoafrykańską, Tanzanię, Ugandę, Kenię, Somalię, Sudan Południowy i Nigerię w okresie od września 2019 do kwietnia 2020.[1] Była największą klęską naturalną w Kongo od ponad 20 lat[2] i od 25 lat w DRK.[3] Zginęło co najmniej 280 osób.[4]

Wywołana przez długotrwałe, trwające od końca września 2019 do marca 2020, ulewne opady deszczu w strefie równika, nad większą częścią terytorium Konga i DRK, oraz innych krajach Afryki środkowej i wschodniej. Spowodowały one wystąpienie z brzegów rzek Kongo, Ubangi, i wielu innych. W marcu 2020 Kongo miało stan o 5-7 metrów wyższy niż normalnie[5]. Obie rzeki są naturalną granicą między Kongiem a DRK.

Klimatolodzy wiążą te deszcze ze zjawiskiem dipola Oceanu Indyjskiego, który powoduje, że ocean u wschodnich brzegów Afryki jest cieplejszy niż zazwyczaj. Cieplejsze powietrze kumuluje więcej pary wodnej, która w postaci deszczu[1]. Według Australijskiego Biura Meteorologicznego w sezonie 2019/2020 dipol miał największą intensywność od 60 lat.[6] To samo zjawisko, które spowodowało, że powietrze po drugiej stronie Oceanu Indyjskiego było suchsze niż zazwyczaj, jest najpewniej przyczyną suszy i rozległych pożarów w Australii w tym samym okresie[7].

Kataklizm spowodował wzrost cen żywności w całym regionie. Zakłócone zostały też zbiory: w Kenii zbiory kukurydzy w 2020 były niższe o ok. 1/4 niż w roku poprzednim[4].

Kongo[edytuj | edytuj kod]

Katastrofa dotknęła co najmniej 213 tys. mieszkańców z 4 departamentów (Plateaux, Cuvette, Sangha i Likouala), w tym ok. 30 000 uchodźców z Republiki Środkowoafrykańskiej i Demokratycznej Republiki Konga, i zalała ponad 6000 hektarów terenów rolnych (70% strat) i pastwisk[2][8]. Łącznie, powodzie dotknęły 8 z 12 prowincji kraju[9].

Powódź rozprzestrzeniała się przez kilka miesięcy, wraz z kolejnymi falami ulewnych deszczy. Na 4 listopada 2019 szacowano, że powódź dotknęła ponad 17 tys. ludzi a zniszczonych było ponad 3900 domów[10]. 19 listopada rząd ogłosił stan klęski żywiołowej w departamentach Likouala, Cuvette i Plateaux[9]. Liczbę poszkodowanych szacowano wtedy już na ponad 112 tysięcy (ok. 60 tys. w Likouala, 34 tys. w Cuvette, 16 tys. w Plateaux, 2 tys. w Shanga)[10]. Dwa miesiące później, w styczniu 2020, już 170 tysięcy. W tym samym miesiącu odnotowano pierwsze spadki poziomu wód[11][8].

7 stycznia ulewne deszcze nawiedziły stołeczne Brazzaville, niszcząc wiele elementów infrastruktury. Po ulicach pływano łodziami[10].

Pomoc zagraniczna[edytuj | edytuj kod]

Do połowy kwietnia 2020 Światowy Program Żywnościowy przekazał ponad 1000 ton żywności.

Powódź była pierwszą akcją pomocową dla regionalnego centrum przeciwdziałania głodowi i niedożywieniu CERFAM, otworzonego 25 marca 2019 w Wybrzeżu Kości Słoniowej. CEFARM, Benin i Wybrzeże Kości Słoniowej przysłały do Konga swoich ekspertów ds. żywienia i produkcji żywności[2][11].

Pomocy finansowej udzieliły:

Demokratyczna Republika Konga[edytuj | edytuj kod]

W DRK opady wystąpiły szczególnie w rejonie Kinszasy, miast Zongo i Libenge. Rzeki wylały w wielu prowincjach kraju: Ubangi Południowe, Ubangi Północne, Mongala, Maniema, Dolne Uele, Górne Uele, i Tshopo. Do 28 listopada 2019 w Kinszasie i okolicach zginęło 41 osób. Tylko w gminie Selembao doniesiono o 30 zawalonych budynkach, w których zginęło 6 osób.[12][3]

Katastrofą w DRK zostało dotkniętych ponad 923 000 osób w 12 prowincjach (według szacunków rządowych; połowa grudnia 2019), w tym około 400 000 musiało się ewakuować[13].

W marcu 2020, po kolejnych ulewnych deszczach między 14 a 18 marca, powódź rozprzestrzeniła się na terytorium Bukama w prowincji Górne Lomami, niszcząc tysiące domów i pól uprawnych. Kataklizmem dotkniętych zostało ponad 73 000 mieszkańców prowincji, w tym 30 000 osób straciło dach nad głową[14]. Te same deszcze przyniosły drugi epizod powodzi w prowincji Maniema. Dotkniętych było ponad 4000 ludzi. Żywioł zniszczył 65 ujęć wody[5].

16-17 kwietnia ulewne deszcze wystąpiły nad prowincją Kiwu Południowe, w mieście Uvira i okolicach. Według doniesień misji stabilizacyjnej ONZ MONUSCO, zginęło tam 36 osób a ponad 40 zostało rannych. Około 15 000 domów zostało zniszczonych, zostawiając ok. 78 tys. bez schronienia. Uszkodzonych lub zniszczonych zostało 7 mostów, wiele dróg i ujęć wody. [15]

Sytuacja w prowincjach[edytuj | edytuj kod]

Według danych Biura ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej ONZ w połowie grudnia 2019 liczba poszkodowanych w poszczególnych prowincjach wynosiła[16]:

  • Ubangi Północne: 146 005
  • Ubangi Południowe: 108 609
  • Tshopo: 73 317
  • Mongala: 70 308
  • Dolne Uele: 66 908
  • Maniema: 24 325 - szczególnie miasto Kindu, terytoria Kailo, Punia, Kasongo.
  • Kinszasa: 18 840
  • Górne Uele: 14 145
  • Kasai: 8 700
  • Połudiowe Kiwu: 1 884
  • Kasai Środkowe: 628

W Ubangi Południowym uszkodzonych lub zniszczonych zostało 12 8000 domów, 12 szkół, 21 mostów, i 48 budynków użyteczności publicznej. W Zongo 1 osoba zginęła a 36 800 zostało bez dachy nad głową[13]. Na koniec listopada liczbę poszkodowanych w prowincji szacowano na ponad 235 000. W sąsiednim Ubangi Północnym, na 180 000, i 10 ofiar śmiertelnych[3].

W prowincji Górne Uele dotkniętych zostało ponad 10 000 ludzi (październik 2019)[13].

W okolicach miasta Isangi (prowincja Ituri) zalanych zostało 45 wiosek, zmuszając do ucieczki 18 000 osób[13]. W grudniu osuwisko błotne w prowincji Ituri zalało kopalnię, zabijając 24 osoby[17].

W prowincji Tshopo zatopionych lub zniszczonych zostało co najmniej 64 szkoły. Zniszczony został most między Lemba a Ngaba[13]. Zginęło co najmniej 15 osób.[3]

W Boma, gdzie 26 grudnia 2019 z brzegów wystąpiła rzeka Kalamu (2 m ponad normalny stan), zginęło co najmniej 50 osób. Niektóre z ofiar znaleziono w sąsiedniej Angoli[18].

Pozostałe kraje[edytuj | edytuj kod]

W Nigerii powódź wystąpiła na przełomie października i listopada 2019, w stanie Borno, przy granicy z Kongiem, gdzie z brzegów wystąpiła rzeka Kaalia. Zginęły co najmniej 34 osoby, a ponad 101 tys. było poszkodowanych[19].

Powodziami została również dotknięta Republika Środkowo Afrykańska, w tym stolica Bangi. W połowie listopada 2019 Norwegian Refugee Council donosiła o zniszczeniu ponad 10 000 domów i 60 000 osobach dotkniętych żywiołem[20]. W Bangi wiele części miasta było dostępnych wyłącznie za pomocą łodzi[20].

W Somalii powódź nastąpiło wraz z wrześniowymi deszczami, podobnie jak w Kongo i DRK. Część z opadów spadła w górach Etiopii, ale spłynęła na terytorium Etiopii. Z brzegów wystąpiły rzeki Shabelle i Dżuba. Do 31 października ponad 270 000 osób musiało opuścić swoje domy, w tym 230 tys. mieszkańców dystryktu Belet Weyne. Zginęło co najmniej 11 osób. 4 listopada 2019 rzeka Shabelle w Bulo Burti osiągnęła swój rekordowy stan.[21]

W Sudanie Południowym powodzie mogły dotknąć od 500 tysięcy do nawet 1 miliona osób. Najgorsza sytuacja była w Maban i Torit. Zniszczonych zostało co najmniej kilka tysięcy domów. Podobnie jak w przypadku Somalii, duża ilość opadów spłynęła z górskich terenów Etiopii[1][22].

W Tanzanii w rzekach utonęło 10 osób. W Kenii największe szkody żywioł wyrządził w regionie Pokot. w Tapach i Parua (Pokot Południowe) zginęło 12 osób. W Tamkal (Pokot Środkowe) zginęło 17 osób.[1]

W Ugandzie powodzie wystąpiły 3 grudnia 2019, w dystryktach Bududa i Sironko. Dotknęły one ponad 80 000 osób. Co najmniej 7 osób zginęło[23].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Dozens killed by floods and landslides in DRC and Kenya. The Guardian, 2019-11-23. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  2. a b c WFP Republic of Congo Country Brief, February 2020. World Food Programme, 2020-04-16. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  3. a b c d DR Congo – Dozens Dead After Floods and Landslides in Kinshasa. FloodList, funded by Copernicus, 2019-11-27. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  4. a b Ginger Hervey: 'Food prices shot up': floods spark a scramble for survival in east Africa. Time, 2020-01-24. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  5. a b DR Congo – Thousands Affected by Floods in Maniema Province. FloodList, funded by Copernicus, 2020-03-31. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  6. Suyin Haynes: 'No Safety Net.' How Climate Change and Unprecedented Flooding Is Destroying Communities in the Central African Republic. Time, 2019-12-24. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  7. Jennifer Fitchett: The unexpected link between Kenya’s unusual torrential flooding and Australia’s bushfires. Quartz AFrica, 2020-02-17. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  8. a b Republic of Congo : Floods Flash Update n°3, 23 January 2020. World Food Programme, 2020-01-20. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  9. a b Congo-Brazzaville – Situation Dire After Weeks of Flooding. FloodList, funded by Copernicus, 2019-12-20. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  10. a b c Republic of Congo: Floods - Oct 2019. Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej, 2019-10. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  11. a b WFP Republic of Congo Country Brief, November 2019. World Food Programme, 2020-02-18. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  12. DR Congo – Deadly Floods Hit Kinshasa. FloodList, funded by Copernicus, 2019-10-16. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  13. a b c d e DR Congo: Floods - Oct 2019. Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej, 2019-10. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  14. DR Congo – Thousands Homeless After Floods in Haut-Lomami Province. FloodList, funded by Copernicus, 2020-03-26. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  15. DR Congo – Over 30 Killed in Uvira Floods, South Kivu Province. FloodList, funded by Copernicus, 2020-04-19. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  16. DR Congo – DR Congo – 600,000 Affected by Floods in 12 Provinces, Says UN. FloodList, funded by Copernicus, 2019-12-18. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  17. DR Congo – Deadly Landslide in Ituri Province. FloodList, funded by Copernicus, 2019-12-16. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  18. DR Congo floods leave 50 dead in Boma. BBC, 2019-12-29. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  19. Overall Orange alert Flood in Nigeria. Global Disaster Alert and Coordination System, 2019-12-07. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  20. a b DR Congo – Thousands Hit by Floods in Haut-Uélé and Tshopo. FloodList, funded by Copernicus, 2019-11-18. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  21. Overall Orange alert Flood in Somalia. Global Disaster Alert and Coordination System, 2019-10-20. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  22. Overall Orange alert Flood in South Sudan. Global Disaster Alert and Coordination System, 2019-10-29. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  23. Overall Orange alert Flood in Uganda. Global Disaster Alert and Coordination System, 2019-12-03. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).