Przybynów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przybynów
wieś
Ilustracja
Szkoła w Przybynowie
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

myszkowski

Gmina

Żarki

Liczba ludności (2022)

709[2]

Strefa numeracyjna

34

Kod pocztowy

42-310[3]

Tablice rejestracyjne

SMY

SIMC

0147571

Położenie na mapie gminy Żarki
Mapa konturowa gminy Żarki, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Przybynów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Przybynów”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Przybynów”
Położenie na mapie powiatu myszkowskiego
Mapa konturowa powiatu myszkowskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Przybynów”
Ziemia50°39′22″N 19°18′55″E/50,656111 19,315278[1]

Przybynów – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie myszkowskim, w gminie Żarki.

W 1595 roku wieś położona w powiecie lelowskim województwa krakowskiego była własnością Aleksandra Myszkowskiego[4]. W latach 19731976 miejscowość była siedzibą gminy Przybynów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

W miejscowości istniał klub piłki nożnej noszący nazwę KS "Orzeł", który z w 2009 r. został zlikwidowany z powodu braku sponsora. Barwami klubowymi zawodników były czerwień i czerń. Drużyna miała swoje boisko zlokalizowane za cmentarzem parafialnym.

Części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Przybynów[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0147588 Kępina Przybynowska część wsi
0147594 Pohulanka część wsi
0147602 Tarnawa część wsi

Historia[edytuj | edytuj kod]

Kościół św. Mikołaja w Przybynowie

Założycielem wsi Przybynów jest najprawdopodobniej Przybysław z Lgoty (aktualnie Lgota Błotna) - protoplasta Rodu Wilczyńskich Herbu Poraj[7].

Parafia rzymskokatolicka pw. św. Mikołaja jest wymieniana w źródłach po raz pierwszy w 1306 r., ale zapewne jej początki sięgają 2. połowy XIII w. Pierwszy kościół drewniany pw. św. Piotra i Pawła Apostołów wspomniany jest w 1306 r., kiedy został obrabowany przez najemnych żołnierzy. Pisze o nim Jan Długosz w "Liber Beneficiorum" w 1470 r. Kościół przetrwał przypuszczalnie ok. 250 lat. w 1595 r. w Przybynowie był już kościół murowany, zbudowany prawdopodobnie w połowie XVI w. na miejscu poprzedniego, sfinansowany zapewne przez fundację Myszkowskich. Był on krótszy o 1/3 od dzisiejszego kościoła, wieżę z podłużnym piramidalnym zwieńczeniem posiadał od frontu. Pokryty był gontem, nie miał sklepienia, lecz pułap. Pierwotnie renesansowy, przebudowany został w 1770 r. w stylu barokowym. Proboszczem był wówczas ks. Marcin Koźlicki, a przebudowę ufundował hrabia Adam Męcicki, starosta bodaczowski. Konsekracji dokonano 22 lipca 1777 r. a dokonał tego Ignacy Kozierowski – biskup sufragan gnieźnieński. W pierwszej połowie XIX w. świątynia znacznie podupadła. W 1862 r. poddano ją gruntownemu remontowi. Wieżę pokryto wówczas blachą. W 1863 konsekrował go ponownie po remoncie biskup Maciej Majerczak, administrator diecezji kieleckiej. Kościół ten nie uniknął pożaru, podczas którego stopiły się dwa dzwony umieszczone w wieży kościelnej. Było to w 1849 r. Dzwony odlane potem na miejscu przez Jana Żucha z Żarnowca zabrali Austriacy. Po nieudanym odlewie nowych dzwonów w 1926 r. sprowadzono z Węgrowca obecnie używane o wadze 607 kg. W latach 1911-1912 staraniem ks. Adama Adamka powiększono kościół dodając dwa przęsła, arkady, zakrystię i nową kopulastą wieżę. Cały kościół pokryto dachówką. W kościele jest kilka obrazów. Najważniejszy to obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, który podobno tutejszemu kościołowi ofiarował król Jan III Sobieski. Dawniej ściany i ołtarze zdobiły 24 kryształowe lustra. W 1962 r. za kadencji ks. Stanisława Poroszewskiego wnętrze kościoła zostało odmalowane i odnowiono ołtarz główny. Księża Janusz Rakowski i Roman Cer poczynili starania o to by w latach 1995-1996 kościół pokryto blachą miedzianą.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 111437
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1044 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 109.
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. GUS. Rejestr TERYT
  7. Bronisław Nowak, Zwykłe sprawy rycerza Jakusza Jakki. Przyczynek do kwestii mobilności rycerstwa polskiego w średniowieczu, 2003 [dostęp 2023-08-18] (pol.).