Pstrągowa
49°56′41″N 21°45′04″E/49,944722 21,751111| wieś | |
.jpg) Zabytkowy dwór w Pstrągowej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) |
2218[2] |
| Strefa numeracyjna |
17 |
| Kod pocztowy |
38-121[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RSR |
| SIMC |
0648646[4] |
Położenie na mapie gminy Czudec  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu strzyżowskiego  | |
| 49°56′41″N 21°45′04″E/49,944722 21,751111[1]
| |
Pstrągowa – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie strzyżowskim, w gminie Czudec[5][4].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.
Geografia
[edytuj | edytuj kod]Wieś Pstrągowa obejmuje jedną wieś położoną w północno-zachodniej części powiatu Strzyżowskiego. Obszar jej wynosi 2936 ha: gruntów ornych, lasów i łąk. Teren wsi rozciąga się na przestrzeni kilku kilometrów wzdłuż otoczonej wzgórzami doliny rzeczki Pstrągówki. Wśród licznych wzniesień przepływają małe strumyki łączące się i wpadające poza teren wsi do rzeki Wisłok. Od strony zachodniej i północnej wieś otaczają rozległe lasy.
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1043419 | Bania | część wsi |
| 0648652 | Brzezie | część wsi |
| 1043431 | Fryjsówki | część wsi |
| 1043448 | Górna | część wsi |
| Granice | część wsi | |
| 1043454| Koło Przylaska | część wsi | |
| 1043460 | Na Dziale | część wsi |
| 1043477 | Niebylec | część wsi |
| 1043483 | Pasoczyzna | część wsi |
| 0648675 | Pstrągowa Dolna | część wsi |
| 1043490 | Pstrągowa Górna | część wsi |
| 0648698 | Pyrówki | część wsi |
| 0648706 | Rędziny | część wsi |
| 1043508 | Ryboniówka | część wsi |
| 1043514 | Rzeki | część wsi |
| 0648712 | Skrzynówki | część wsi |
| 1043520 | Smykówki | część wsi |
| 0648741 | Strachociny | część wsi |
| 0648764 | Wola | część wsi |
W sumie liczą one ok. 850 gospodarstw.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Liczba mieszkańców Pstrągowej w latach międzywojennych wynosiła ponad 4000. Po II wojnie światowej liczba ta zmalała do ok. 3000 ze względu na przesiedlenie się mieszkańców do miasta. Obecnie mieszka tutaj ok. 2000 mieszkańców.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pstrągowa jest starą osadą sięgającą początkami do XIII wieku. W XV wieku istniały tu dwa duże dwory i kilka folwarków. Na terenie parafii istniał kościół pw. św. Katarzyny wzmiankowany w 1488 r. Następny pw św. Józefa który powstał w 1802 r. poprzez dobudowę drewnianej części do murowanej kaplicy z 1344 r.
W czasie rabacji galicyjskiej w 1846 r. grupa chłopów, dowodzona przez Stacha, syna Jakuba Szeli, wymordowała osoby ze szlacheckich rodzin Łazowskich, Wasilewskich i Uznańskich[6][7]. Ocalał ukryty przez niańkę Zygmunt Gorazdowski, mający wówczas 1 rok, późniejszy ksiądz i święty Kościoła katolickiego[8].
12 czerwca 1943 Wehrmacht, żandarmeria i policja niemiecka pod dowództwem gestapowca Goldona przeprowadził pacyfikację wsi. Niemcy zamordowali 11 osób i spalili dwa gospodarstwa[9].
Religia
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość jest siedzibą parafii św. Józefa Robotnika, należącej do dekanatu Czudec, diecezji rzeszowskiej.
Znani ludzie urodzeni w miejscowości
[edytuj | edytuj kod]- Kazimierz Wincenty Iranek-Osmecki – pułkownik Wojska Polskiego.
- Jan Smela – oficer, kapitan piechoty Wojska Polskiego, cichociemny.
- Władysław Wałach – polski działacz partyjny i państwowy.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 112660
- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 7 [dostęp 2022-02-08]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1048 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Strzyżów Portal - Pstrągowa [online], www.strzyzowski.pl [dostęp 2023-10-23] (pol.).
- ↑ Stanisław Kucharzyk, Na Pogórzu...: Kapliczka w Nowej Wsi Czudeckiej - pamiątka powstrzymania rabacji? [online], Na Pogórzu..., 6 sierpnia 2011 [dostęp 2023-10-23].
- ↑ Zgromadzenie Sióstr Świętego Józefa cssj siostry józefitki - Kraków [online], www.jozefitki.pl [dostęp 2023-10-23].
- ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 326
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Pstrągowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 251.
- strona parafii
- LKS Diament
| Wsie | |
|---|---|
| Części wsi |
|
| Przysiółki wsi |
|
