Pęciszewo
54°24′51″N 19°59′07″E/54,414167 19,985278| wieś | |
 Cerkiew greckokatolicka pw. Świętych Włodzimierza i Olgi w Pęciszewie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2006) |
79 |
| Strefa numeracyjna |
55 |
| Kod pocztowy |
14-500[2] |
| Tablice rejestracyjne |
NBR |
| SIMC |
0148524 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Braniewo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu braniewskiego  | |
| 54°24′51″N 19°59′07″E/54,414167 19,985278[1]
| |
Pęciszewo (niem. Waltersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Braniewo.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1355 roku. Pierwotnie wieś czynszowa, własność krzyżacka w komturstwie bałgijskim, po 1525 książąt, a od 1701 królów pruskich. Pierwsza wzmianka o kościele w Pęciszewie z 1412 r. (sam kościół pochodzi z I poł. XIV w.). Patronat krzyżacki, później książąt i królów pruskich. Parafia erygowana w okresie lokacji wsi, proboszcz wzmiankowany dopiero w 1480; kościół po 1525 ewangelicki. Kościół wielokrotnie restaurowany w XIX i XX w. Podczas II wojny światowej kościół spłonął. Wieża runęła od uderzenia pioruna w 1961. Zachowane ruiny kościoła, obok cmentarz.
Od czasów krzyżackich była we wsi karczma. W 1936 nabył karczmę Arthur Pohl, zakładając dodatkowo sklep z artykułami kolonialnymi.
W Pęciszewie od XVI w. istniała we wsi szkoła. Po II wojnie funkcjonowała do 1976 roku, następnie została zlikwidowana.
W 1939 Pęciszewo liczyło 471 mieszkańców.
W dniu 18 marca 1945 r. wieś zajęły wojska radzieckie. Ale już wcześniej, bo w lutym 1945 r., na konferencji jałtańskiej zapadły istotne dla przyszłych losów miejscowości decyzje. Prusy Wschodnie zlikwidowano. Powiat świętomiejski, w którego skład wchodziła miejscowość, również. 16 sierpnia 1945 r. podpisano w Moskwie umowę ustanawiającą ok. 1 km na północ od Pęciszewa granicę polsko-radziecką. Tym samym miejscowość oderwano od Świętomiejsca, a włączono do powiatu braniewskiego. Miejscowość położona na peryferiach zarówno państwa, jak i powiatu, bez dobrych dróg i połączenia do siedziby powiatu utraciła na świetności i znaczeniu (np. dopiero w 2008 wyremontowano prawie że nieprzejezdną drogę nr 1316N, stawiając nowy most na rzece Banówce, czym skrócono odległość do Braniewa do 15 km[3]).
W 2002 r. została erygowana parafia greckokatolicka pw. św. Włodzimierza i Olgi w Pęciszewie[4].
-
Ruiny kościoła, widok wewnątrz -
Tablica dwujęzyczna na cerkwi
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 98992
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 924 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Nowa droga między Pęciszewem a Kalinowcem. [dostęp 2015-03-01].
- ↑ Pęciszewo, Archidiecezja Przemysko-Warszawska Kościoła Greckokatolickiego w Polsce. [dostęp 2015-03-02].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Pęciszewo. braniewo-ug.bil-wm.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-28)].
- Pęciszewo – Waltersdorf (niem.)
- Fotopolska – Pęciszewo
- Fotopolska – Pęciszewo, kościół cmentarny