54°22′06″N 19°50′00″E/54,368333 19,833333Rudłowo
| osada | |
 Pozostałość dawnego zespołu pałacowo-parkowego w Rudłowie. Stan współczesny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2006) |
288 |
| Strefa numeracyjna |
55 |
| Tablice rejestracyjne |
NBR |
| SIMC |
0148607 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Braniewo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu braniewskiego  | |
| 54°22′06″N 19°50′00″E/54,368333 19,833333
| |
Rudłowo (niem. Rodelshöfen) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Braniewo.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego. Wieś znajduje się w historycznym regionie Warmia.
W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rolne[1].
Położenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Rudłowo jest położone około 1 km na południowy wschód od centrum Braniewa, niedaleko zachodniego brzegu rzeki Pasłęki.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Historia Rudłowa jest związana z założeniem tu w XIV w.majątku ziemskiego, tzw. dobra rycerskiego (niem. Rittergut), podporządkowanego zakonowi krzyżackiemu. Gdy w 1712 r. wzniesiono pierwszy zamek, Rudłowo znajdowało się na terenie Królestwa Prus (niem. Königreich Preußen). W 1865 przejął majątek ród Gramsch (i zarządzał nim do XX w.); wtedy to zamek gruntownie przebudowano. Powstała okazała dwukondygnacyjna budowla z trzykondygnacyjną wieżą w narożu południowym. Wskutek reformy administracyjnej w Prusach z 1815 r. Rudłowo zostało włączone z dniem 1 lutego 1818 do nowo utworzonego powiatu braniewskiego (Kreis Braunsberg). Po utworzeniu w 1874 w ramach powiatów gmin – włączone zostało Rudłowo do gminy Szyleny (niem. Amtsbezirk Schillgehnen). W tym czasie majątek obejmował 433 ha, w tym 288 ha pastwisk oraz 137 ha pól uprawnych. Ponadto majątek posiadał własną cegielnię parową. W 1910 miejscowość liczyła 137 mieszkańców. Z dniem 30 września 1928 Rudłowo włączono do Braniewa. Ostatnim niemieckim właścicielem ziemskim był tu dr Otto Gramsch, który przejął majątek w początku XX wieku. Po jego śmierci, w 1923 roku, majątek przejęła wdowa po doktorze – Charllota Gramsch z domu von Stosch. W jej posiadaniu pozostawał majątek aż do ucieczki do Niemiec przed zbliżającym się frontem. W marcu 1945 wkroczyła na te tereny Armia Czerwona. Po zakończeniu wojny terytorium Prus Wschodnich zostało podzielone. Wytyczono nową sztucznie dzielącą Prusy granicę polsko-radziecką, potwierdzoną umową polsko-radziecką w Moskwie 16 sierpnia 1945[2]. Granica przebiega ok. 8 km na północ od miejscowości, zatem Rudłowo znalazło się po stronie polskiej.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty[3]:
- zespół pałacowy, 2 poł. XIX wieku:
- pałac (ruina), przetrwał wojnę w dobrym stanie, również okres socjalistycznych rządów i utworzenia w miejscowości Państwowego Gospodarstwa Rolnego[1] nie obróciły go w ruinę. Do końca lat 70. XX w. zachowało się wiele z dawnego wyposażenia, np. stolarka okienna i drzwiowa, balustrady, parkiety i posadzki. Po zmianach ustrojowych 1989 upadł istniejący tu PGR, pałacyk pozostał bez nadzoru i wówczas to dokonał się ostatni akt zniszczenia. Ruin dawnego zespołu pałacowo-parkowego nie odbudowano.
- park
- spichrz
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Dz.U. z 1965 r. nr 54, poz. 334
- ↑ Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 5).
- ↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 31.12.2017 woj. warmińsko-mazurskie
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999, wydanie drugie.