Katarska Biblioteka Narodowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Qatar National Library)
Katarska Biblioteka Narodowa
Qatar National Library
ilustracja
Państwo

 Katar

Miejscowość

Ar-Rajjan

Położenie na mapie Kataru
Mapa konturowa Kataru, w centrum znajduje się punkt z opisem „Katarska Biblioteka Narodowa”
Ziemia25°16′57″N 51°32′25″E/25,282500 51,540278
Strona internetowa

Katarska Biblioteka Narodowa (Qatar National Library QNL) – biblioteka narodowa podlegająca Katarskiej Fundacji na rzecz Edukacji, Nauki i Rozwoju Społecznego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Plany utworzenia biblioteki narodowej ogłosiła 19 listopada 2015 roku Muza bint Nasir, prezes Katarskiej Fundacji na rzecz Edukacji, Nauki i Rozwoju Społecznego podczas obchodów 50-lecia istnienia Biblioteki Dar Al Kutub w Doha w Katarze. Biblioteka w Doha została założona 29 grudnia 1962 roku i jest jedną z pierwszych bibliotek publicznych w regionie Zatoki Perskiej. Do 2015 roku uważano ją biblioteką narodową Kataru[1][2]. Nowa Biblioteka Narodowa miała pełnić rolę biblioteki narodowej, uniwersyteckiej i publicznej[1].

W kwietniu 2012 roku Fundacja Katarska powołała na stanowisko dyrektora biblioteki niemiecką bibliotekarkę Claudiię Lux. Początkowo miała ona nadzorować utworzenie biblioteki cyfrowej[1]. Równocześnie rozpoczęto budowę nowego budynku biblioteki, który zlokalizowano w dzielnicy Doha, planując utworzenie tam centrum szkolnictwa wyższego. Powstało tam również kampusy sześciu amerykańskich uniwersytetów, a także inne instytucje edukacyjne i badawcze[3].

W październiku 2016 roku na stanowisko dyrektora wykonawczego QNL została powołana dr Sohair Wastawy[4].

Nowy budynek[edytuj | edytuj kod]

Nowy budynek biblioteki zaprojektowany przez holenderskiego architekta Rema Koolhaasa, został ukończony i otwarty dla odwiedzających w listopadzie 2017 roku[5][6]. Otwarto wtedy między innymi wypożyczalnie dla dzieci i dorosłych, pracownie komputerowe, restaurację i kawiarnię[7].

16 kwietnia 2018 roku odbyło się oficjalne otwarcie biblioteki. Wziął w niej udział emir Tamim ibn Hamad Al Sani, który umieścił milionową książkę na półkach QNL[8]. Wśród zaproszonych gości znaleźli się przedstawiciele organizacji bibliotekarskich oraz dyrektorzy bibliotek narodowych świata. Jednym z gości był dyrektor polskiej Biblioteki Narodowej Tomasz Makowski[9].

W zbiorach znalazło się 137 000 książek dla dzieci i 35 000 książek dla nastolatków[10].

Kolekcje i usługi biblioteczne[edytuj | edytuj kod]

Każdy obywatel Kataru lub osoba mająca zezwolenie na pobyt ma prawo do bezpłatnego korzystania z biblioteki. Witryna QNL oferuje zarejestrowanym użytkownikom biblioteki bezpłatny dostęp online do różnorodnych zasobów internetowych, w tym międzynarodowych baz danych i czasopism naukowych, a także literatury popularnej, czasopism, publikacji dla dzieci i muzyki[11][12].

Biblioteka oferuje szeroki wybór książek i e-booków w języku angielskim, arabskim i innych, w tym literaturę faktu, bestsellery i klasykę oraz czasopisma, płyty DVD i CD i książki audio[13]. W 2018 roku w bibliotece było ponad 1 000 000 książek na półkach i ponad 500 000 e-booków, periodyków i gazet oraz zbiorów specjalnych[11]. Zgodnie z misją QNL, aby pomóc mieszkańcom w samokształceniu biblioteka udostępnia wiele programów, usług edukacyjnych i instruktażowych, których zdaniem jest pomoc w zdobywaniu umiejętności poszukiwania informacji, czytania, badania i wykorzystania zasobów cyfrowych[14]. W ramach bibliotecznych programów edukacyjnych działają kluby książki, można uczyć się języków obcych, uczestniczyć w imprezach muzycznych i warsztatach rzemieślniczych, a także w imprezach dla dzieci i ich rodzin, takie jak prelekcje, warsztaty i wystawy naukowe[15].

Biblioteka Dziedzictwa[edytuj | edytuj kod]

Oprócz głównej kolekcji i akademickich zasobów internetowych, w QNL umieszczono zbiory Biblioteki Dziedzictwa, które obejmują rzadkie książki, rękopisy i inne materiały związane z cywilizacją arabsko-islamską[16]. Kolekcja ta, znana wcześniej jako Arabska i Islamska Biblioteka Dziedzictwa, została założona przez szejka Hasana ibn Muhammada ibn Ali Al Saniego w 1979 roku[1][17] i została włączona do QNL w 2012 roku[16].

Biblioteka Dziedzictwa gromadzi dokumenty historyczne o Katarze i regionie, w tym pisma podróżników i odkrywców, którzy odwiedzali region Zatoki Perskiej, rękopisy arabskie, historyczne mapy i globusy, a także instrumenty naukowe i fotografie[16]. Zgromadzono w niej około 2400 cennych manuskryptów, w tym „Mushafs” (Święty Koran) i literaturę arabską, ze szczególnym uwzględnieniem nauk ścisłych oraz kolekcję inkunabułów zawierającą łacińskie tłumaczenia z XV–XVII wieku między innymi słynnego Kanon medycyny Awicenny[17].

Mapy i manuskrypty z Biblioteki Dziedzictwa zostały zdigitalizowane i są dostępne dla zarejestrowanych użytkowników za pośrednictwem biblioteki on-line[1]. Część kolekcji o szczególnym znaczeniu została również bezpłatnie udostępniona użytkownikom na całym świecie za pośrednictwem Światowej Biblioteki Cyfrowej (WDL)[1]. W sierpniu 2015 roku QNL została mianowana przez Międzynarodową Federację Stowarzyszeń i Instytucji Bibliotecznych Regional Arabic Speaking Preservation and Conservation Centre (PAC)[18][19].

Katarska biblioteka cyfrowa[edytuj | edytuj kod]

Rysunek trzech nadmorskich miast w Arabii autorstwa Thomasa Elwona w latach 30. XIX wieku uzyskany z QDL.

Qatar Digital Library (QDL) powstała w wyniku umowy o współpracy zawartej w 2012 roku pomiędzy Fundacją Katarską, Katarską Biblioteką Narodową i British Library[20][21]. Umowa obejmowała digitalizację najcenniejszych zbiorów i udostępnienie ich za pośrednictwem QDL. Bibliotekę cyfrową uruchomiono w październiku 2014 roku[22][23]. Ma ona wersje w języku angielskim i arabskim i udostępnia 1,5 miliona stron woluminów przechowywanych przez British Library, a dotyczących historii regionu Zatoki Perskiej. Należą do nich dokumenty pochodzące z połowy XVIII wieku i lat 50. XX wieku (w tym archiwa firmy East India Company). 25 000 stron to średniowieczne arabskie rękopisy[24][25]. W ramach trzeciej fazy projektu, która została rozpoczęta w 2019 roku zaplanowano digitalizację kolejnych 900 000 stron[26].

W 2017 roku Fundacja Katarska podpisała umowę z prefektem Biblioteki Watykańskiej w której ustalono, że posiadane przez nią dokumenty arabskie i islamskie zostaną zdigitalizowane i udostępnione w katarskiej bibliotece cyfrowej[27].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Lux, Claudia (2014). "Qatar National Library – Architecture as innovation in the Arab world." International Federation of Library Associations and Institutions Journal, 40(3), 174-181; here: 176. Retrieved 2014-12-13 from http://www.ifla.org/publications/ifla-journal.
  2. Dar al-Kutub al-Qatariyya -- Qatar [online], librarytechnology.org [dostęp 2020-01-12].
  3. Hamilton, Reeve (2012 May 24). "Class of 2012 in Qatar savors the College Station connection." New York Times.
  4. Qatar National Library Announces New Executive Director. Qatar National Library [online], qnl.qa [dostęp 2020-01-12].
  5. Qatar National Library Building to Open in November. Qatar National Library [online], www.qnl.qa [dostęp 2020-01-12].
  6. Qatar National Library opens for public from Tuesday [online], thepeninsulaqatar.com [dostęp 2020-01-12].
  7. Our Building. Qatar National Library [online], www.qnl.qa [dostęp 2020-01-12].
  8. Emir opens Qatar National Library [online], Gulf-Times, 17 kwietnia 2018 [dostęp 2020-01-12] (arab.).
  9. Dyrektor BN gościem uroczystości inauguracyjnych Biblioteki Narodowej Kataru [online], Biblioteka Narodowa [dostęp 2020-01-12] (pol.).
  10. Alyson Krueger, Where Libraries are the Tourist Attractions, „The New York Times”, 10 sierpnia 2019, ISSN 0362-4331 [dostęp 2020-01-12] (ang.).
  11. a b About the Library. Qatar National Library [online], www.qnl.qa [dostęp 2020-02-06].
  12. Become a Member. Qatar National Library [online], www.qnl.qa [dostęp 2020-02-06].
  13. Books/Articles/Multimedia. Qatar National Library [online], www.qnl.qa [dostęp 2020-02-06].
  14. Courses and Activities. Qatar National Library [online], qnl.qa [dostęp 2020-01-12] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-12].
  15. Explore the Children's Library. Qatar National Library [online], www.qnl.qa [dostęp 2020-01-12].
  16. a b c Heritage Library. Qatar National Library [online], www.qnl.qa [dostęp 2020-01-12].
  17. a b Qatar National Library’s Brand Launch Heralds New Age of Knowledge Sharing. Qatar National Library [online], qnl.qa [dostęp 2020-01-12].
  18. Library selected as regional centre to preserve heritage [online], thepeninsulaqatar.com [dostęp 2020-01-12] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-27].
  19. Conservation and Preservation. Qatar National Library [online], www.qnl.qa [dostęp 2020-01-12].
  20. ABOUT THE QATAR DIGITAL LIBRARY [online] [dostęp 2020-01-11].
  21. One million rare, historical documents to go online [online], Gulf-Times, 19 stycznia 2015 [dostęp 2020-01-12] (arab.).
  22. British Library Qatar Foundation partnership. Projects. British Library [online], The British Library [dostęp 2020-02-06].
  23. Qatar Digital Library [online], Cogapp [dostęp 2020-01-12] (ang.).
  24. Digitizing 1,000 years of Gulf history, Nature Middle East, DOI10.1038/nmiddleeast.2014.264 [dostęp 2020-02-06] (ang.).
  25. Matthew Teller, Tales from the India Office, „BBC News”, 22 października 2014 [dostęp 2020-02-06] (ang.).
  26. QNL Extends Partnership with British Library. Qatar National Library [online], www.qnl.qa [dostęp 2020-01-12].
  27. Katar i Watykan digitalizują rękopisy islamskie [online], DEON.pl [dostęp 2020-01-12] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]