Ralik Chain

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ralik Chain
Państwo

 Wyspy Marshalla

Akwen

Ocean Spokojny

Mapa
Położenie na mapie
Położenie na mapie Oceanu Spokojnego
Mapa konturowa Oceanu Spokojnego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Ralik Chain”
Ziemia8°00′N 167°00′W/8,000000 -167,000000

Ralik Chain[1] (pol. „zachód słońca, zachód”[2]) – jeden z dwóch łańcuchów wysp i atoli państwa wyspiarskiego Wysp Marshalla na Oceanie Spokojnym; drugim łańcuchem jest Ratak Chain[1] (pol. „wschód słońca, wschód”[2]).

Położony na zachodzie Wysp Marshall łańcuch obejmuje trzy wyspy: Jabwot, Kili i Lib oraz 15 atoli[3][4]:

Numer Zdjęcie Nazwa
atolu[1] 		Liczba wysepek Powierzchnia lądu
km² 		Powierzchnia laguny
km² 		Opis
1 Ailinginae 25[5] 2,80[5] 105,96[5] Niezamieszkany[3]
2 Ailinglapalap 52[6] 14,69[6] 750,29[6]
3 Bikini 36[7] 6,01[7] 594,14[7] Miejsce prowadzenia przez Stany Zjednoczone prób z bronią jądrową[3].
W 2010 roku atol Bikini – miejsce prób jądrowych został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO[8].
4 Ebon 22[9] 5,75[9] 103,83[9]
5 Enewetak 40[10] 5,85[10] 1004,89[10] Miejsce prowadzenia przez Stany Zjednoczone prób z bronią jądrową[3].
Pierwsza w historii detonacja bomby wodorowej – bomby nazwanej Ivy Mike – zniszczyła doszczętnie wysepkę Elugelab[11].
6 Jaluit 84[12] 11,34[12] 689,74[12]
7 Kwajalein 93[13] 16,39[13] 2173,78[13] Największy pod względem zajmowanej powierzchni atol na świecie[3].
8 Lae 17[14] 1,45[14] 17,66[14]
9 Namorik 2[15] 2,77[15] 8,42[15]
10 Namu 51[16] 6,27[16] 397,64[16]
11 Rongelap 61[17] 7,95[17] 1004,32[17]
12 Rongerik 17[18] 1,68[18] 143,95[18] Niezamieszkany[3]
13 Ujae 14[19] 1,86[19] 185,94[19]
14 Ujelang 32[20] 1,74[20] 65,97[20]
15 Wotho 13[21] 4,33[21] 94,92[21]

Historia[edytuj | edytuj kod]

Niewiele wiadomo na temat historii Wysp Marshalla przed przybyciem Europejczyków[22]. Hiszpanie odwiedzali wyspy wielokrotnie w latach 1522–1568[22]. W 1528 roku hiszpański żeglarz Álvaro de Saavedra Cerón (zm. 1529) odkrył atole Ailinginae i Rongelap, a w 1529 roku Enewetak i Ujelang[23]. W 1543 roku hiszpański podróżnik Ruy López de Villalobos (1500–1544) odkrył atole Kwajalein, Lea, Ujale i Wotho[23]. W 1568 roku hiszpański żeglarz Álvaro de Mendaña de Neyra (1541–1595) odkrył atol Namu[24].

W 1767 roku angielski oficer brytyjskiej marynarki Royal Navy Samuel Wallis (1728–1795) odkrył atol Rongerik[23].

W 1817 roku rosyjski podróżnik i odkrywca Otto von Kotzebue (1788–1846) dotarł do archipelagów Ratak i Ralik na pokładzie statku Rurik[22]. W 1825 roku Kotzebue odkrył atol Bikini[23].

Po II wojnie światowej Stany Zjednoczone przeprowadziły serie prób z bronią jądrową na atolach Bikini (Operacja Crossroads, 1946) i Enewetak (Operacja Ivy, 1952)[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Nazewnictwo Geograficzne Świata. Zeszyt 1. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych, 2004, s. 143. ISBN 83-239-7552-3. (pol.).
  2. ↑ a b Anono Lieom Loeak, Veronica C. Kiluwe, Linda Crowl: Life in the Republic of the Marshall Islands. University of South Pacific Centre Majuro and Institute of Pacific Studies Univeristy of the South Pacific, s. 241. ISBN 978-982-02-0364-8. [dostęp 2016-07-30].
  3. ↑ a b c d e f Earl R. Hinz, Jim Howard: Landfalls of Paradise: Cruising Guide to the Pacific Islands. University of Hawaii Press, 2006, s. 292. ISBN 978-0-8248-3037-3. [dostęp 2016-07-30].
  4. ↑ Moshe Rapaport: The Pacific Islands: Environment & Society. Bess Press, 1999, s. 421-426. ISBN 978-1-57306-042-4. [dostęp 2016-07-30].
  5. ↑ a b c Digital Micronesia-An Electronic Library & Archive is: Marshall Islands Atoll Information Ailinginae Atoll. [dostęp 2016-07-31]. (ang.).
  6. ↑ a b c Digital Micronesia-An Electronic Library & Archive is: Marshall Islands Atoll Information Ailinglaplap Atoll. [dostęp 2016-07-31]. (ang.).
  7. ↑ a b c Digital Micronesia-An Electronic Library & Archive is: Marshall Islands Atoll Information Bikini. [dostęp 2016-07-31]. (ang.).
  8. ↑ UNESCO: Bikini Atoll Nuclear Test Site. [dostęp 2016-08-01]. (ang.).
  9. ↑ a b c Digital Micronesia-An Electronic Library & Archive is: Marshall Islands Atoll Information Ebon Atoll. [dostęp 2016-07-31]. (ang.).
  10. ↑ a b c Digital Micronesia-An Electronic Library & Archive is: Marshall Islands Atoll Information Enewetak Atoll. [dostęp 2016-07-31]. (ang.).
  11. ↑ a b Peter O. K. Krehl: History of Shock Waves, Explosions and Impact: A Chronological and Biographical Reference. Springer Science & Business Media, 2008, s. 593. ISBN 978-3-540-30421-0. [dostęp 2016-07-31]. (ang.).
  12. ↑ a b c Digital Micronesia-An Electronic Library & Archive is: Marshall Islands Atoll Information Jaluit Atoll. [dostęp 2016-07-31]. (ang.).
  13. ↑ a b c Digital Micronesia-An Electronic Library & Archive is: Marshall Islands Atoll Information Kwajalein Atoll. [dostęp 2016-07-31]. (ang.).
  14. ↑ a b c Digital Micronesia-An Electronic Library & Archive is: Marshall Islands Atoll Information Lae Atoll. [dostęp 2016-07-31]. (ang.).
  15. ↑ a b c Digital Micronesia-An Electronic Library & Archive is: Marshall Islands Atoll Information Namorik Atoll. [dostęp 2016-07-31]. (ang.).
  16. ↑ a b c Digital Micronesia-An Electronic Library & Archive is: Marshall Islands Atoll Information Namu Atoll. [dostęp 2016-07-31]. (ang.).
  17. ↑ a b c Digital Micronesia-An Electronic Library & Archive is: Marshall Islands Atoll Information Ronglap Atoll. [dostęp 2016-07-31]. (ang.).
  18. ↑ a b c Digital Micronesia-An Electronic Library & Archive is: Marshall Islands Atoll Information Rongerik Atoll. [dostęp 2016-07-31]. (ang.).
  19. ↑ a b c Digital Micronesia-An Electronic Library & Archive is: Marshall Islands Atoll Information Ujae Atoll. [dostęp 2016-07-31]. (ang.).
  20. ↑ a b c Digital Micronesia-An Electronic Library & Archive is: Marshall Islands Atoll Information Ujelang Atoll. [dostęp 2016-07-31]. (ang.).
  21. ↑ a b c Digital Micronesia-An Electronic Library & Archive is: Marshall Islands Atoll Information Wotho Atoll. [dostęp 2016-07-31]. (ang.).
  22. ↑ a b c Anono Lieom Loeak, Veronica C. Kiluwe, Linda Crowl: Life in the Republic of the Marshall Islands. University of South Pacific Centre Majuro and Institute of Pacific Studies Univeristy of the South Pacific, s. 192. ISBN 978-982-02-0364-8. [dostęp 2016-07-30].
  23. ↑ a b c d Max Quanchi, John Robson: Historical Dictionary of the Discovery and Exploration of the Pacific Islands. Lanham, Maryland; Toronto; Oxford: The Scarecrow Press, Inc., 2016-08-01, s. XX. ISBN 0-8108-5395-7. (ang.).
  24. ↑ Max Quanchi, John Robson: Historical Dictionary of the Discovery and Exploration of the Pacific Islands. Lanham, Maryland; Toronto; Oxford: The Scarecrow Press, Inc., 2016-08-01, s. XIX. ISBN 0-8108-5395-7. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ralik_Chain&oldid=64476592”