Rebelia islamska na Synaju

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rebelia islamska na Synaju
ilustracja
Czas

od 5 lutego 2011[1]

Miejsce

Synaj

Terytorium

 Egipt

Strony konfliktu
 Egipt Ansar asz-Szari’a
Ansar Bajt al-Makdis
Adżnad al-Misr
 Państwo Islamskie
Dowódcy
Abd al-Fattah as-Sisi
Muhammad Husajn Tantawi
Szadi al-Manaj †
Siły
? 12 000

Rebelia islamska na Synaju – rozpoczęła się w 2011 po obaleniu egipskiego prezydenta Husniego Mubaraka wskutek rewolucji. Za rebelią stoi 12 tysięcy bojowników, głównie miejscowych Beduinów i islamskie ugrupowanie Ansar asz-Szari’a[2].

Latem 2011 tymczasowy rząd wojskowy pod dowództwem marszałka Muhammada Husajna Tantawiego rozpoczął antyterrorystyczną operację pod kryptonimem „Orzeł”. Jednak ataki na rządowe i zagraniczne placówki ponownie miały miejsce w połowie 2012. W maju 2013, w następstwie uprowadzenia egipskich oficerów, przemoc na Synaju wybuchła po raz kolejny. Eskalacja przemocy miała miejsce również po zamachu stanu z 3 lipca 2013.

Tło[edytuj | edytuj kod]

Półwysep Synaj został zdemilitaryzowany po podpisaniu traktatu pokojowego między Izraelem, a Egiptem. Rządzący od 1980 Husni Mubarak prowadził politykę, która zapewniała stabilizacje i bezpieczeństwo na półwyspie, jednak po jego upadku w 2011 uaktywniły się tam grupy islamistyczne oraz nadciągali tam dżihadyści.

Przebieg[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze ataki partyzanckie miały miejsce pod koniec lutego 2011, czyli dwa tygodnie po obaleniu Husniego Mubaraka. Sporadyczne ataki koncentrowały się na Gazociągu Arabskim, biegnący przez Jordanię, Syrię i Liban. Ataki te powodowały stale zakłócania dostaw egipskiego gazu do całego regionu Bliskiego Wschodu[3].

30 lipca 2011 bojownicy przeprowadzili pierwszy atak na egipskie służby bezpieczeństwa. Wówczas islamiści zaatakowali posterunek policji w Al-Arisz, zabijając sześciu policjantów. 2 sierpnia 2011 grupa islamistów z Synaju ogłosiła, iż jest skrzydłem Al-Ka’idy mający zamiar utworzyć kalifat na Półwyspie Synaj. W odpowiedzi na to 14 sierpnia 2011 egipskie wojsko rozpoczęło operację „Orzeł” mająca stłumić rebelię islamistów. Na Synaju rozlokowanych zostało 2,5 tys. żołnierzy wraz z 250 pojazdami opancerzonymi[3].

Mimo alertu na Synaju 18 sierpnia 2011 doszło do ataku na autobus w południowej części Izraela. Za atakiem stał palestyński Hamas współpracujący prawdopodobnie z egipskimi rebeliantami z Synaju. Operacja antyterrorystyczna zmniejszyła liczbę sabotaży, za którymi stali partyzanci i ukróciła ataki na obiekty rządowe[3].

Względny spokój trwał do 5 sierpnia 2012 doszło do ataku na egipską bazę wojskową tuż przy przejściu granicznym Kerem Szalom z Izraelem, podczas którego zginęło 16 żołnierzy. Po tym incydencie armia uruchomiła kolejną antyterrorystyczną operację pod kryptonimem „Synaj”. Przez pierwszy miesiąc jej trwania, zabito 32 bojowników podejrzanych o udział w ataku, z kolei aresztowano 38 innych[4].

Kolejny raz bojownicy dali o sobie znać w maju 2013 kiedy to porwali siedmiu funkcjonariuszy egipskich sił bezpieczeństwa. Porywacze nagrali film z zakładnikami proszący o spełnienie żądań terrorystów. Siły rządowe nie miały zamiaru ich spełniać, gdyż uruchomiły operację mającą na celu odbić zakładników. W dniach 20-21 maja 2013 wojsko wraz z policją przeczesywały wioski wzdłuż granicy z Izraelem. Zakładnicy zostali jednak uwolnieni 22 maja 2013 po negocjacjach między porywaczami a Beduinami[5].

Ponowny wzrost przemocy na Półwyspie Synaj miał miejsce po obaleniu Muhammada Mursiego 3 lipca 2013. Przez miesiąc od puczu na Synaju zabito 60 rebeliantów, raniono 63 i aresztowano 103 osoby[6]. Najbardziej zuchwała akcja islamistów została przeprowadzona 19 sierpnia 2013. Wówczas dżihadyści zaatakowali mikrobusy przewożące nieuzbrojonych policjantów i dokonali egzekucję na 25 z nich. Napastnicy wyprowadzili niebędących na służbie funkcjonariuszy z mikrobusów, kazali im położyć się na ziemi, po czym oddali do nich strzały. Do zajścia doszło w pobliżu przejścia granicznego Rafah, między Egiptem a palestyńską Strefą Gazy[7].

3 września 2013 w ostrzale rakietowym i akcji śmigłowców w dwóch wsiach na południe od miasta Asz-Szajch Zuwajjid przy granicy z Izraelem zginęło 15 islamistów[8]. 7 września 2013 podczas operacji pod Asz-Szajch Zuwajjid w której użyto czołgów i śmigłowców uderzeniowych, zabito 31 islamistów. Żołnierze przejęli również 10 rakietowych pocisków przeciwlotniczych ziemia-powietrze, które znaleziono w meczecie i w domach osób podejrzanych o przynależność do bojówek islamistycznych[9]. 10 września 2013 w bombardowaniach kryjówek, zginęło dziewięciu rebeliantów[10]. Dzień później w mieście Rafah przy granicy ze Strefą Gazy, doszło do wybuchu samochodu-pułapki w wyniku czego zginęło dziewięciu żołnierzy, a 17 zostało rannych[11].

Z kolei 7 października 2013, dzień po protestach w Kairze z okazji 40. rocznicy rozpoczęcia wojny Jom Kipur, islamscy bojownicy w mieście At-Tur w Południowym Synaju zdetonowano samochód pułapkę, zabijając pięciu policjantów i raniąc 50 innych osób. Z kolei w Ismailii dokonano ostrzału drogowego punktu kontrolnego w wyniku czego poległo dalszych sześciu żołnierzy[12]. Kolejny atak bombowy islamistów nastąpił 10 października 2013, kiedy to zamachowiec samobójca wysadził w powietrze samochód-pułapkę w punkcie kontroli drogowej na południe od miasta Al-Arisz, w wyniku czego śmierć poniosło trzech żołnierzy i policjant[13]. 20 listopada 2013, 10 egipskich żołnierzy jadących autobusem zginęło w zamachu samobójczym koło miasta Al-Arisz w północnej części Półwyspu Synaj[14]. 26 listopada 2013 w potyczce na wschód od miasta Al-Arisz zginął Muhammad Husajn Muharib, jeden z dowódców islamistycznych[15].

Dwóch egipskich żołnierzy zginęło 20 grudnia 2013 w potyczce z bojownikami w północnej części Półwyspu Synaj[15].

27 stycznia 2014 doszło do pierwszego użycia rakiet typu ziemia-powietrze, którymi strącono wojskowy helikopter, zabijając cztery osoby. Do przeprowadzenia ataku przyznało się ugrupowanie Ansar Bajt al-Makdis (Ansar Jerusalem; „Stronnicy Jerozolimy”)[16]. Ugrupowanie to 5 września 2013 w Kairze, przeprowadziła pierwszy w historii Egiptu samobójczy zamach terrorystyczny, próbując (nieskutecznie) zabić ministra spraw wewnętrznych, Muhammada Ibrahima. 24 grudnia 2013 ugrupowanie dokonało ataku terrorystycznego za pomocą samochodu-pułapki w mieście Al-Mansura, zabijając 16 osób. Równo miesiąc później podobny zamach miał miejsce w Kairze. Od lipca 2013 grupa dokonała 200 ataków na terytorium Egiptu[17].

Nowa fala radykalizmu islamskiego wiązała się z przyjęciem 18 stycznia 2014 nowej konstytucji, która była bardziej liberalna niż ustawa zasadnicza z 2012. Konstytucja styczniowa nie zawierała nawiązań do prawa koranicznego, co otwarcie krytykowali islamiści[18]. Pod koniec stycznia 2014 powołano kolejne islamistyczne ugrupowanie - Adżnad al-Misr („Wojownicy Egiptu”)[17]. Grupa pierwszego ataku dokonała 7 lutego 2014 w Gizie, raniąc sześciu funkcjonariuszy na posterunku policyjnym. Z kolei 16 lutego 2014 doszło do pierwszego ataku na turystów. Ansar Bajt al-Makdis w Tabie pod granicą z Izraelem zabiło trzech południowokoreańskich turystów i ich kierowcę. Następnie dżihadyści poradzili zagranicznym turystom opuścić Egipt[19], „zanim będzie za późno”[20]. Wieczorem 19 lutego 2014, śmigłowce zbombardowały kryjówki rebeliantów, zabijając dziesięciu z nich[21].

19 marca 2014 dwóch egipskich żołnierzy zginęło w potyczce z dżihadystami w Delcie Nilu. W odwecie zabito sześciu bojowników Ansar Bajt al-Makdis[22].

9 kwietnia 2014 Departament Stanu USA uznał egipskie ugrupowanie Ansar Bajt al-Makdis za organizację terrorystyczną[23]. 25 kwietnia 2014 egipskie wojsko ogłosiło, iż kompletnie kontroluję sytuację na Półwyspie Synajskim[24]. 22 maja 2014 zabito lidera Ansar Bajt al-Makdis, Szadiego al-Manaja[25].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Henry Jackson Society [online], henryjacksonsociety.org [dostęp 2018-06-13].
  2. Sinai, Egypt's unsolved problem. english.ahram.org.eg. [dostęp 2012-01-12]. (ang.).
  3. a b c EGYPT: Nearly 20 alleged gas pipeline saboteurs arrested. latimesblogs.latimes.com. [dostęp 2013-08-16]. (ang.).
  4. Egypt Army kills 32, arrests 38 more in Sinai offensive. globalpost.com. [dostęp 2013-08-16]. (ang.).
  5. Suspect in kidnapping of Egyptian security men arrested. Reuters. [dostęp 2013-08-16]. (ang.).
  6. 103 'terrorists' arrested, 60 killed in Sinai security crackdown: Army statement. english.ahram.org.eg. [dostęp 2013-08-16]. (ang.).
  7. Egipt: 25 policjantów zabitych w zasadzce na Synaju w sposób przypominający egzekucję. wp.pl, 19 sierpnia 2013. [dostęp 2013-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-27)]. (pol.).
  8. Egipt: operacja przeciwko islamistom na Synaju, 15 zabitych. wp.pl, 3 września 2013. [dostęp 2013-09-03]. (pol.).
  9. Egipskie wojsko przejęło na Synaju rakietowe pociski przeciwlotnicze. wp.pl, 8 września 2013. [dostęp 2013-09-09]. (pol.).
  10. Egipt: wojsko zabiło na Synaju 9 rebeliantów. wp.pl, 10 września 2013. [dostęp 2013-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-20)]. (pol.).
  11. Suicide bombs hit Egypt military in Sinai, kill 9. chron.com, 11 września 2013. [dostęp 2013-09-11]. (ang.).
  12. Egipt: zbrojna grupa zabiła pięciu żołnierzy pod Ismailią. wp.pl, 7 października 2013. [dostęp 2013-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-27)]. (pol.).
  13. Egipt: zamachowiec samobójca zabił na Synaju czterech ludzi. wp.pl, 10 października 2013. [dostęp 2016-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-19)]. (pol.).
  14. Egipt: co najmniej 10 zabitych w zamachu na wojsko na Synaju. wp.pl, 20 listopada 2013. [dostęp 2013-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-27)]. (pol.).
  15. a b Egipt: szef islamistycznego ugrupowania zastrzelony na Synaju. wp.pl, 26 listopada 2013. [dostęp 2013-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-27)]. (pol.).
  16. Egypt 1 Feb 2014. crisisgroup.org, 2014-02-01. [dostęp 2014-03-10]. (ang.).
  17. a b W Egipcie wzbiera fala radykalizmu. Islamiści jeszcze nie powiedzieli ostatniego słowa. wp.pl, 2014-02-09. [dostęp 2014-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-10)]. (pol.).
  18. Official vote result: 98.1% approves Egypt's post-June 30 constitution. Al Dżazira, 2013-12-18. [dostęp 2014-01-24]. (ang.).
  19. Egypt 1 Mar 2014. crisisgroup.org, 2014-03-01. [dostęp 2014-03-10]. (ang.).
  20. Egipscy dżihadyści: albo turyści wyjadą do czwartku, albo zaatakujemy. wp.pl, 2014-02-18. [dostęp 2014-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-10)]. (pol.).
  21. Egipskie wojsko zbombardowało pozycje bojowników na Synaju. wp.pl, 2014-02-20. [dostęp 2014-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-09)]. (pol.).
  22. March 2014. crisisgroup.org, 2014-04-01. [dostęp 2014-04-04]. (ang.).
  23. Terrorist Designation of Ansar Bayt al-Maqdis. state.gov. (ang.).
  24. Egypt’s army claims complete control over Sinai Peninsula. dailystar.com.lb. (ang.).
  25. Head of Sinai terror group behind rocket fire, attacks on Israel, killed. timesofisrael.com. (ang.).