René Desmaison
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
Louis Henri René Desmaison (ur. 14 kwietnia 1930 w Bourdeilles, zm. 28 września 2007 w Marsylii) – francuski alpinista i himalaista, jeden z pionierów wspinaczek zimowych w Alpach. Autor 114 pierwszych przejść w Alpach, w tym I samotnych oraz I zimowych.
Między innymi dokonał I wejść zimowych ścianami: zachodnią Petit Dru w 1957 r., środkiem pn.-zach. Olan w 1960 r. czy Mont Blanc Filarem Frêney w 1967 r. Dokonał też wejść w Himalajach (I wejście na Jannu, 7710 m, 1962) i Andach (pd. ścianą Huandoy Sur, 1973).
Łącznie wszedł na ok. 1000 szczytów.
Pewnym cieniem na jego olbrzymi dorobek kładły się zabiegi o nagłośnienie swych wspinaczek w mediach, w sposób w pewnych przypadkach do dziś uważany za mało etyczny (choć z czasem zostało mu to niemal wybaczone). Na tym tle w 1961 r. jego zespół przegrał prestiżową rywalizację z angielsko-polskim zespołem Chris Bonington – Don Whillans – Jan Długosz – Ian Clough o I przejście centralnego Filara Frêney na Mont Blanc (czym pasjonowały się ówczesne media z powodu głośnej tragedii przy wcześniejszych próbach). Był też uczestnikiem słynnej akcji ratunkowej (1966) po dwóch niemieckich alpinistów uwięzionych w zachodniej ścianie Petit Dru (akcję[1] prowadziły trzy niezależne i do pewnego stopnia rywalizujące ekipy, łącznie około 50 osób – obu uwięzionych uratowano, ale za cenę utraty życia przez jednego z ratujących, z zespołu przewodników). Do ratowanych dotarła najlżejsza i najszybsza, nieformalna ekipa doskonale znających ścianę wspinaczy, którą kierował osiadły w Chamonix słynny alpinista amerykański Gary Hemming, autor sąsiedniej drogi. Udział w tej ekipie Desmaisona został negatywnie oceniony przez Stowarzyszenie Przewodników z Chamonix (władze Compagnie des Guides de Chamonix uznały, iż alpinista wykorzystał akcję do celów komercyjnych, przygotowując reportaż z przebiegu akcji dla tygodnika Paris Match). Skutkowało to usunięciem go ze stowarzyszenia na długie lata – i tym samym wykluczało go z przewodnickiego rynku.
Później zdarzyły mu się jeszcze bardziej kontrowersyjne, prowadzone według wielu opinii[czyich?] za wszelką cenę i w złej pogodzie, pod presją mediów, wspinaczki na Grandes Jorasses (1968 i 1971) – w tym najgłośniejsza[czyim zdaniem?] próba nowej drogi północną ścianą, na lewo od filara Walkera, w czasie której po wielu[ilu?] dniach, tuż pod szczytem, zmarł z wyczerpania towarzyszący mu młody przewodnik Serge Gousseault (luty 1971; drogę tę Desmaison dokończył w 1973).
René Desmaison jest autorem licznych publikacji poświęconych tematyce alpinizmu i gór, w tym przeszło 10 książek, z których ostatnia, autobiograficzna, pt. Moc gór (oryg. Les Forces de la montagne, 2005), stała się bestsellerem. Występował też w filmach, w tym w głośnym i nagradzanym filmie fabularnym o tematyce wysokogórskiej "Gwiazdy w południe"[2] (Les Etoiles du midi, reż. Marcel Ichac, 1959, obok kilku innych najlepszych alpinistów francuskich).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- 2007, wnikliwe wspomnienie na stronie "The Times" Rene Desmaison. Controversial French mountaineer famed for his death-defying ascents ... (ang.) (portret)
- 2007, wspomnienie fachowe na stronie kwartalnika "The Alpinist" (ang.), Luke Bauer and Luca Signorelli: In Memory: Rene Desmaison (portret)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Andrzej Paczkowski: Wielka akcja na ścianie Dru, Taternik 1/1967, s. 17-18
- ↑ Wielka Encyklopedia Gór i Alpinizmu, WEGA, tom I, hasło z tytułem filmu "Gwiazdy w południe", s. 165, Wydawn "Stapis", Katowice 2003, ISBN 83-88212-20-6, [autor hasła AKw – Aleksander Kwiatkowski, red. całości Małgorzata i Jan Kiełkowscy ]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ivan Dieška a kolektív. Horolezectvo – encyklopédia, Wydawn. "Šport", Bratislava, 1989, ISBN 80-7096-015-9, hasło Desmaison [w jęz. słowackim, ale jest to źr. szeroko stosowane przez wspinaczy w Polsce]