Przejdź do zawartości

Rousettini

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rousettini
K. Andersen, 1912[1]
Ilustracja
Rudawce nilowe (R. egyptiacus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

nietoperze

Podrząd

rudawkokształtne

Rodzina

rudawkowate

Podrodzina

Rousettinae

Plemię

Rousettini

Typ nomenklatoryczny

Plemię: Rousettus J.E. Gray, 1821
Rodzaj: Pteropus aegyptiacus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810

Rodzaje i gatunki

Rousettus J.E. Gray, 1821[11] – rudawiec
9 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Rousettini – monotypowe plemię ssaków z podrodziny Rousettinae w obrębie rodziny rudawkowatych (Pteropodidae).

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Plemię obejmuje gatunki występujące w południowo-zachodniej, południowej, południowo-wschodniej Azji, Afryce, na Madagaskarze oraz Komorach[12][13][14].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 80–192 mm, długość ogona 6–31,6 mm, długość ucha 13,5–27 mm, długość tylnej stopy 13–38 mm, długość przedramienia 66–106 mm; masa ciała 31–171 g[13][15].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Plemię wyodrębnił w 1912 roku szwedzki chiropterolog Knud Andersen w publikacji własnego autorstwa poświęconej spisowi katalogowemu nietoperzy znajdujących się w zbiorach Muzeum Brytyjskiego[1]. Rodzaj Rousettus zdefiniował w 1821 roku angielski zoolog John Edward Gray w artykule dotyczącym systematyki kręgowców opublikowanym w czasopiśmie The London Medical Repository[11]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) rudawiec nilowey (R. aegyptiacus).

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Rousettus (Rousettas): fr. nazwa roussette dla rudawki, od rousset ‘czerwonawy’[16].
  • Cercopteropus: gr. κερκος kerkos ‘ogon’; πτερον pteron ‘skrzydło’; πους pous, ποδος podos ‘stopa’[17]. Gatunek typowy: Burnett wymienił dwa gatunki – Pteropus egyptiacus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810 i Pteropus amplexicaudatus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810 – nie wskazując gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia w 1912 roku na typ nomenklatoryczny wyznaczono Pteropus aegyptiacus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810[18].
  • Xantharpyia: gr. ξανθος xanthos ‘żółty, złoto-żółty’; rodzaj Harpyia Illiger, 1811 (rurkonos)[19]. Gatunek typowy: Gray wymienił trzy gatunki – Pteropus egyptiacus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810, Pteropus amplexicaudatus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810 i Pteropus stramineus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803 (= Vespertilio Vampyrus helvus Kerr, 1792) – nie wskazując gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia w 1912 roku na typ nomenklatoryczny wyznaczono Pteropus amplexicaudatus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810[18].
  • Eleutherura: gr. ελευθερος eleutheros ‘wolny’; ουρα oura ‘ogon’[20]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Pteropus hottentotus Temminck, 1823 (= Pteropus aegyptiacus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810).
  • Cynonycteris: gr. κυων kuōn, κυνος kunos ‘pies’; νυκτερις nukteris, νυκτεριδος nukteridos ‘nietoperz’[21]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Pteropus leachii[d] A. Smith, 1829.
  • Senonycteris: etymologia niejasna, Gray nie wyjaśnił znaczenie nazwy rodzajowej, być może anagram przedrostka neso; gr. νυκτερις nukteris, νυκτεριδος nukteridos ‘nietoperz’[22][23]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Pteropus seminudus[e] Kelaart, 1850.

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Do plemienia należy jeden rodzaj rudawiec[24] (Rousettus) z siedmioma żyjącymi współcześnie gatunkami[25][15][12][24]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[24] Podgatunki[13][12][15] Rozmieszczenie geograficzne[13][12][15] Podstawowe wymiary[13][15][f] Status
IUCN[26]
Rousettus amplexicaudatus (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810) rudawiec sundajski 3 podgatunki kontynentalna Azja Południowo-Wschodnia (na południe od środkowej Mjanmy i południowo-środkowej Chińskiej Republice Ludowej, Indonezja, Filipiny, Nowa Gwinea (włącznie z pobliskim wyspami) oraz Wyspy Salomona; zakres wysokości: 0–2200 m n.p.m. DC: 12,8–15,4 cm
DO: 1,3–2,4 cm
DP: 7–9,2 cm
MC: 64–106 g 		 LC 
Rousettus spinalatus Bergmans & J. Edwards Hill, 1980 rudawiec nagogrzbiety gatunek monotypowy Sumatra (Indonezja) i północne Borneo (Malezja, Brunei i Indonezja); zakres wysokości: 0–300 m n.p.m. DC: około 10,5 cm
DO: 0,9–1,8 cm
DP: 8,1–8,9 cm
MC: 66–94 g 		 VU 
Rousettus leschenaulti (Desmarest, 1820) rudawiec orientalny 3 podgatunki Pakistan, Indie, Sri Lanka na wschód do środkowej Chińskiej Republiki Ludowej (włącznie z Hajnanem), kontynentalna Azja Południowo-Wschodnia, Sumatra (włącznie z wyspą Simeulue), Jawa, Bali i Lombok DC: 8–12,5 cm
DO: 1,3–1,7 cm
DP: 7,7–9,6 cm
MC: 40–92 g 		 NT 
Rousettus linduensis Maryanto & Yani, 2003 rudawiec bagienny gatunek monotypowy endemit Indonezji (środkowe Celebes (Park Narodowy Lore Lindu)); zakres wysokości: 900–1200 m n.p.m. DC: 10,8–11,5 cm
DO: 2,6–3,2 cm
DP: 7,6–7,7 cm
MC: 80–99g 		 DD 
Rousettus aegyptiacus (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810) rudawiec nilowy 6 podgatunków Azja Zachodnia (od południowej Turcji i Cypru na wschód do południowo-zachodniego Pakistanu) i Afryka (od Senegalu do zachodnio-środkowej Angoli, od Etiopii do Zambii, wyspa Bioko i Wyspy Świętego Tomasza i Książęca; zakres wysokości: 0–4000 m n.p.m. DC: 13,8–19,2 cm
DO: 0,7–2,5 cm
DP: 8,2–10,6 cm
MC: 81–171 g 		 LC 
Rousettus madagascariensis G. Grandidier, 1928 rudawiec malgaski gatunek monotypowy ;endemit MadagaskarU (za wyjątkiem środkowej, wyżynnej części i suchego południowo-zachodniego obszaru) zakres wysokości: 0–1150 m n.p.m. DC: 11,9–14,3 cm
DO: 0,6–1,3 cm
DP: 6,6–8cm
MC: 31–81 g 		 VU 
Rousettus obliviosus Kock, 1978 rudawiec komorski gatunek monotypowy endemit Komorów (Wielki Komor, Mohéli i Anjouan); zakres wysokości: 0–1750 m n.p.m. DC: 12,1–14,2 cm
DO: 1,4–2,5 cm
DP: 7–7,8 cm
MC: 42–73 g 		 VU 

Kategorie IUCN:  LC  – gatunek najmniejszej troski,  NT  – gatunek bliski zagrożenia,  VU  – gatunek narażony,  DD  – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia.

Opisano również dwa gatunki wymarłe[27][28]:

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Pisownia oryginalna; takson zdefiniowany bez nadawania rangi.
  2. ↑ Nomen nudum.
  3. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Rousettus J.E. Gray, 1821.
  4. ↑ Podgatunek P. aegyptiacus.
  5. ↑ Podgatunek P. leschenaulti.
  6. ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; DP – długość przedramienia; MC – masa ciała

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Andersen 1912 ↓, s. lxv.
  2. ↑ K.F. Koopman & J.K. Jones: Classification of bats. W: B.H. Slaughter & D.W. Walton (redaktorzy): About bats: A Chiropteran Symposium. Dallas: Southern Methodist University Press, 1970, s. 23. ISBN 978-0-87074-106-7. (ang.).
  3. ↑ a b W. Bergmans. Taxonomy and biogeography of African fruit bats (Mammalia, Megachiroptera). 5. The genera Lissonycteris Andersen, 1912, Myonycteris Matschie, 1899 and Megaloglossus Pagenstecher, 1885; general remarks and conclusions; annex: key to all species. „Beaufortia”. 47 (2), s. 69, 1997. (ang.). 
  4. ↑ G.T. Burnett. Illustrations of the Alipeda (Alipeds), or Bats and their allies; being the arrangement of the Cheiroptera, Volitantia, or wing-footed Beasts, indicated in Outline. „Quarterly Journal of Science, Literature and the Arts”. 27, s. 269, 1829. (ang.). 
  5. ↑ J.E. Gray: List of the specimens of Mammalia in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1834, s. xix, 37. (ang.).
  6. ↑ J.E. Gray: List of the specimens of Mammalia in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1843, s. xix. (ang.).
  7. ↑ J.E. Gray: Mammalia. W: E. Belcher: The zoology of the voyage of H.M.S. Sulphur: under the command of Captain Sir Edward Belcher, during the years 1836-42. Cz. 1. London: Smith, Elder, 1844, s. 29. (ang.).
  8. ↑ W. Peters: Naturwissenschaftliche Reise nach Mossambique: auf Befehl seiner Majestät des Königs Friedrich Wilhelm IV in den Jahren 1842 bis 1848 ausgeführt. Cz. 1: Zoologie. Berlin: G. Reimer, 1852, s. 25. (niem.).
  9. ↑ J.E. Gray: Catalogue of Monkeys, Lemurs, and Fruit-eating Bats in the collection of the British Museum. London: The Trustees, 1870, s. 115. (ang.).
  10. ↑ K.F. Koopman. A synopsis of the families of bats – part VII. „Bat Research News”. 25 (3-4), s. 25, 1985. (ang.). 
  11. ↑ a b J.E. Gray. On the Natural Arrangement of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 299, 1821. (ang.). 
  12. ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 92–94. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  13. ↑ a b c d e N. Giannini, C. Burgin, V. Van Cakenberghe, S. Tsang, S. Hintsche, T. Lavery, F. Bonaccorso, F. Almeida & B. O’Toole: Family Pteropodidae (Old World Fruit Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 85–89. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
  14. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Rousettus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-18].
  15. ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 451. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  16. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 612.
  17. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 172.
  18. ↑ a b Andersen 1912 ↓, s. 16.
  19. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 709.
  20. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 255.
  21. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 212.
  22. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 629.
  23. ↑ Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 210, OCLC 637083062 (ang.).
  24. ↑ a b c Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 86-87. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  25. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-27]. (ang.).
  26. ↑ Taxonomy: Rousettus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-12-25]. (ang.).
  27. ↑ G.F. Gunnell & F.K. Manthi. Pliocene bats (Chiroptera) from Kanapoi, Turkana Basin, Kenya. „Journal of Human Evolution”. 140, s. 102440, 2020. DOI: 10.1016/j.jhevol.2018.01.001. (ang.). 
  28. ↑ M. Stekelis & G. Haas. The Abu Usba Cave (Mount Carmel). „Israel Exploration Journal”. 2 (1), s. 35, 1952. DOI: 10.2307/27924459. (ang.). 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rousettini&oldid=75642776”