Rudolf von Carnall
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| docent nauk górniczych | |
| Alma Mater | |
Rudolf von Carnall (ur. 9 lutego 1804 w Kłodzku, zm. 17 listopada 1874 we Wrocławiu) – niemiecki inżynier, geolog, dyrektor Wyższego Urzędu Górniczego we Wrocławiu.
Życie i działalność
[edytuj | edytuj kod]Od młodych lat związany był z górnictwem. Praktykę górniczą zdobywał w kopalniach wałbrzyskiego i noworudzkiego okręgu górniczego. W latach 1823–1824 studiował jako uczeń górniczy w Berlinie, a po zakończeniu nauki rozpoczął służbę w Urzędzie Górniczym w Tarnowskich Górach, gdzie napisał jedną ze swoich prac naukowych „O pożarach podziemnych w kopalniach węgla kamiennego ze szczególnym uwzględnienie kopalń górnośląskich”. W 1827 roku skomponował utwór Tarnowitzer Glöcklein[2].
W roku 1839 von Carnall mianowany został górmistrzem (Bergmeister). W tym samym roku z jego inicjatywy w wynajmowanych pomieszczeniach na piętrze Domu Cochlera w Tarnowskich Górach powstała Górnośląska Szkoła Górnicza. Carnall kierował nią do 1844 roku, kiedy to przeniesiony został do służby w Wyższym Urzędzie Górniczym w Bonn z tytułem asesora. Na pożegnanie otrzymał od swoich uczniów porcelanowy serwis – słynny Serwis Carnalla. Podczas pracy w Bonn mianowany został starszym radcą górniczym (Oberbergrat), a w 1847 roku – tajnym radcą górniczym (Geheimer Bergrat). Od 1848 roku pracował w Wydziale Górnictwa, Hutnictwa i Salin w Ministerstwie Handlu, Przemysłu i Robót Publicznych w Berlinie, gdzie pracował przez kolejne 8 lat. W roku 1856 mianowany został starostą górniczym (Berghauptmann) i dyrektorem Wyższego Urzędu Górniczego we Wrocławiu. Dla dolno- i górnośląskiego przemysłu pracował do 1861 roku, kiedy to przeszedł w stan spoczynku.
Był jednym z założycieli i długoletnim prezesem powstałego w 1848 roku Niemieckiego Towarzystwa Geologicznego (Deutsche Geologische Gesellschaft). W latach 1853–1858 był także redaktorem czasopisma Zeitschrift für Berg-, Hütten- und Salinenwesen im preussischen Staate. Jest także autorem wielu rysunków technicznych, projektów i map geologicznych. Część z nich, z autografem autora znajduje się obecnie w zbiorach Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu.
Od jego nazwiska nazywano wiele szybów kopalnianych. Jednym z nich jest szyb Carnall byłej kopalni Zabrze, który obecnie przystosowywany jest do pełnienia roli punktu widokowego i atrakcji Skansenu górniczego „Królowa Luiza” w Zabrzu. Od nazwiska Carnalla nazwano także jeden z minerałów: karnalit.
W czerwcu 2011 uchwałą Rady Miejskiej w Tarnowskich Górach jedną z ulic w dzielnicy Śródmieście-Centrum nazwano jego imieniem[3].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Berlin im Jahr 1874. Edition Luisenstadt. [dostęp 2017-10-26].
- ↑ Hahn 2009 ↓.
- ↑ Uchwała nr XI/148/2011 Rady Miejskiej w Tarnowskich Górach z dnia 29 czerwca 2011 r. w sprawie nadania nazwy drodze wewnętrznej w mieście Tarnowskie Góry, w: Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jan Hahn. Zapomniany Carnall (część II). „Montes Tarnovicensis”. nr 41, 2009-12. Oficyna Monos. ISSN 1640-0216. [dostęp 2021-11-25]. [zarchiwizowane z adresu]. (pol.).
- Jerzy Jaros, Rudolfa von Carnalla „O pożarach podziemnych w kopalniach węgla kamiennego, ze szczególnym uwzględnieniem kopalń górnośląskich”, [w:] Studia z Dziejów Górnictwa i Hutnictwa, t. IV, pod red. J. Pazdura, Warszawa 1960.