Przejdź do zawartości

Rząd Czech

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Rząd Republiki Czeskiej (czes. Vláda České republiky) – najwyższy organ władzy wykonawczej Czech[1].

Rząd Czech według Konstytucji

[edytuj | edytuj kod]

Organizacja rządu

[edytuj | edytuj kod]

Zgodnie z czeską Konstytucją Rząd Czech składa się z Premiera, wicepremierów oraz ministrów. Rząd jest organem kolegialnym i w celu podjęcia uchwały, stosuje większość bezwzględną. Premier organizuje działanie Rządu, przewodniczy jego posiedzeniom, działa w imieniu rządu i wykonuje inne działania nałożone na niego przez Konstytucję. Rząd ma prawo wydawać rozporządzenia[1].

Powołanie i dymisja rządu

[edytuj | edytuj kod]

Prezydent Czech powołuje Premiera Rządu, a na jego wniosek pozostałych członków gabinetu, którym powierza kierowanie konkretnymi ministerstwami i innymi urzędami. Rząd powinien uzyskać wotum zaufania w terminie 30 dni od dnia powołania. Jeśli Zgromadzenie Narodowe nie wyrazi zaufania dla nowo powstałego rządu, Prezydent może podjąć dwa kroki prawne. Pierwszy z nich to ponowne powołanie premiera rządu, który znowu zaproponuje skład rządu. Jeśli ta forma powołania rządu się nie powiedzie, Prezydent może powołać premiera na podstawie wniosku Przewodniczącego Izby Poselskiej[1].

Ministrowie składają przysięgę przed prezydentem. Przysięga ma następujący kształt:

Ślubuję wierność Republice Czeskiej. Ślubuję, że będę przestrzegać jej Konstytucji i ustaw oraz wprowadzać je w życie. Ślubuję na swój honor, że swój urząd będę sprawować sumiennie, a swojego stanowiska nie nadużyję

Rząd może zwrócić się do Izby Poselskiej o wotum zaufania, a niższa izba czeskiego parlamentu może podjąć uchwałę o wotum nieufności dla rządu. Takie wotum nieufności może być rozpatrywane tylko i wyłącznie, jeśli 50 posłów złoży pisemny wniosek. W przypadku uchwalania wotum nieufności stosuje się większość bezwzględną[1].

Premier rządu składa dymisję na ręce Prezydenta, a ministrowie są zobowiązani złożyć rezygnacje przez Premiera. Rząd może zostać zdymisjonowany także w sytuacji braku wotum zaufania parlamentu lub uchwalenia wotum nieufności. Rząd ma obowiązek złożenia dymisji po pierwszym posiedzeniu nowo wybranego parlamentu. Prezydent w tych sytuacjach powinien przyjąć dymisję. Głowa państwa ma prawo odwołać konkretnego członka rządu na prośbę premiera albo też cały rząd, który nie podał się wcześniej do dymisji[1].

Organy doradcze rządu

[edytuj | edytuj kod]

Rząd powołuje specjalne organy doradcze (czes. Poradní, pracovní a jiné orgány vlády ČR, PPOV), które wspierają jego działalność. Te organy składają się z członków rządu i innych ekspertów. Mogą mieć charakter stały lub tymczasowy. Obecnie funkcjonuje 19 organów doradczych[2]ː

  • Rada Bezpieczeństwa Narodowego (czes. Bezpečnostní rada státu)
  • Antykorupcyjny Komitet Rządowy (czes. Rada vlády pro koordinaci boje s korupcí)
  • Rada Legislacyjna Rządu (czes. Legislativní rada vlády)
  • Rada ds. Zrównoważonego Rozwoju (czes. Rada pro udržitelný rozvoj)
  • Komitet ds. Unii Europejskiej (czes. Výbor pro Evropskou unii)
  • Czeski Komitet Etyki (czes. Etická komise České republiky pro ocenění účastníků odboje a odporu proti komunismu)
  • Międzyministerialny Komitet ds. Wspólnoty Romskiej (czes. Rada vlády pro záležitosti romské menšiny)
  • Rządowa Rada ds. Praw Człowieka (czes. Rada vlády pro lidská práva)
  • Rządowa Rada ds. Równości Płci (czes. Rada vlády pro rovnost žen a mužů)
  • Rządowa Rada ds. Mniejszości Narodowych (czes. Rada vlády pro národnostní menšiny)
  • Rządowa Rada ds. Organizacji Pozarządowych (czes. Rada vlády pro nestátní neziskové organizace)
  • Rządowa Rada ds. nominacji Kadrowych (czes. Vládní výbor pro personální nominace)
  • Rządowa Rada ds. Koordynacji Polityki Narkotykowej (czes. Rada vlády pro koordinaci protidrogové politiky)
  • Rządowa komisja ds. Osób Niepełnosprawnych (czes. Vládní výbor pro zdravotně postižené občany)
  • Pełnomocnik Rządu ds. Praw Człowieka (czes. Zmocněnec vlády pro lidská práva)
  • Rządowy Komitet Przemieszczeń (czes. Vládní dislokační komise)
  • Rządowy Komitet ds. Społeczeństwa Informatycznego (czes. Vyrovnání s církvemi a náboženskými společnostmi)
  • Rządowy Komitet ds. Konkurencyjności i Wzrostu Gospodarczego (czes. Rada vlády pro konkurenceschopnost a hospodářský růst)
  • Rada ds. Badań Naukowych, Rozwoju i Innowacji (czes. Rada pro výzkum, vývoj a inovace)[2]

Lista rządów Czech

[edytuj | edytuj kod]
# Nazwa rządu Kadencja Partie polityczne
Od Do
1. Drugi rząd Rudolfa Berana 15 marca 1939 27 kwietnia 1939 NS
2. Rząd Aloisa Eliáša 27 kwietnia 1939 27 września 1941 NS
3. Rząd Jaroslava Krejčíego 19 stycznia 1942 19 stycznia 1945 NS
4. Rząd Richarda Bienerta 19 stycznia 1945 5 maja 1945 NS

Czeska Republika Socjalistyczna (1969 – 1990), Czeska Republika – w składzie Czechosłowacji (1990 – 1992)

[edytuj | edytuj kod]
# Nazwa rządu Kadencja Partie polityczne
Od Do
1. Rząd Stanislava Rázla 8 stycznia 1969 29 września 1969 KSČ
2. Rząd Josefa Kempnego i Josefa Korčáka 29 września 1969 9 grudnia 1971 KSČ
3. Drugi rząd Josefa Korčáka 29 września 1969 4 listopada 1976 KSČ
4. Trzeci rząd Josefa Korčáka 4 listopada 1976 18 czerwca 1981 KSČ
5. Czwarty rząd Josefa Korčáka 18 czerwca 1981 18 czerwca 1986 KSČ
6. Rząd Josefa Korčáka, Ladislava Adamca, Františka Pitry i Petra Pitharta 18 czerwca 1981 29 czerwca 1990 KSČ
OF
7. Rząd Petra Pitharta 18 czerwca 1981 2 lipca 1992 OF
KDU
HSD-SMS
# Nazwa rządu Kadencja Powód dymisji Partie polityczne
Od Do
1. Pierwszy rząd Václava Klausa 2 lipca 1992 4 lipca 1996 wybory parlamentarne w 1996 ODS
KDS
ODA
KDU-ČSL
2. Drugi rząd Václava Klausa 4 lipca 1996 2 stycznia 1998 nielegalne finansowanie ODS[3]
spory koalicjantów
pogarszające się wyniki gospodarcze Czech
ODS
ODA
KDU-ČSL
3. Rząd Josefa Tošovskiego 2 stycznia 1998 22 lipca 1998 wybory parlamentarne w 1998 ODS
ODA
KDU-ČSL
4. Rząd Miloša Zemana 22 lipca 1998 15 lipca 2002 wybory parlamentarne w 2002 ČSSD
5. Rząd Vladimíra Špidli 15 lipca 2002 4 sierpnia 2004 przegrana ČSSD w wyborach do PE
utrata poparcia Špidly wewnątrz partii[4]
ČSSD
US-DEU
KDU-ČSL
6. Rząd Stanislava Grossa 4 sierpnia 2004 25 kwietnia 2005 afera Stanislava Grossa[5] ČSSD
US-DEU
KDU-ČSL
7. Rząd Jiříego Paroubka 25 kwietnia 2005 4 września 2006 wybory parlamentarne w 2006 ČSSD
US-DEU
KDU-ČSL
8. Pierwszy rząd Mirka Topolánka 4 września 2006 9 stycznia 2007 wotum nieufności[6] ODS
bezpartyjni
9. Drugi rząd Mirka Topolánka 9 stycznia 2007 8 maja 2009 wotum nieufności[7] ODS
KDU-ČSL
SZ
bezpartyjni
10. Rząd Jana Fischera 8 maja 2009 13 lipca 2010 wybory parlamentarne w 2010 bezpartyjni, nominowani przez:
ČSSD
ODS
SZ
11. Rząd Petra Nečasa 13 lipca 2010 10 lipca 2013 skandal korupcyjny[8] ODS
TOP 09
LIDEM (początkowo VV)
bezpartyjni
12. Rząd Jiříego Rusnoka 10 lipca 2013 29 stycznia 2014 wotum nieufności[9] bezpartyjni
KDU-ČSL
13. Rząd Bohuslava Sobotki 29 stycznia 2014 13 grudnia 2017 wybory parlamentarne w 2017 ČSSD
ANO 2011
KDU-ČSL
bezpartyjni
14. Pierwszy rząd Andreja Babiša 13 grudnia 2017 27 czerwca 2018 ANO 2011
bezpartyjni
15. Drugi rząd Andreja Babiša 27 czerwca 2018 17 grudnia 2021 wybory parlamentarne w 2021 ANO 2011
ČSSD
bezpartyjni
16. Rząd Petra Fiali 17 grudnia 2021 ODS
TOP 09
KDU-ĆSL

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e Constitution of the Czech Republic. www.usoud.cz. [dostęp 2016-01-01]. (ang.).
  2. a b Organy doradcze Rządu Czech. www.vlada.cz. [dostęp 2016-01-01]. (cz. • ang.).
  3. Dymisja Rządu Klausa. www.wyborcza.pl. [dostęp 2015-01-02]. (pol.).
  4. Dymisja Rządu Špidly. www.radio.cz. [dostęp 2015-01-02]. (ang.).
  5. Dymisja Rządu Grossa. wiadomosci.wp.pl. [dostęp 2015-04-12]. (pol.).
  6. Dymisja Pierwszego rządu Topolánka. www.zw.com.pl. [dostęp 2015-01-02]. (pol.).
  7. Dymisja Drugiego rządu Topolánka. www.wiadomości24.pl. [dostęp 2015-01-02]. (pol.).
  8. Dymisja Rządu Nečasa. www.wyszehrad.cz. [dostęp 2015-01-02]. (ang.).
  9. Dymisja Rządu Rusnoka. www.rmf24.pl. [dostęp 2015-01-02]. (pol.).