Rzodkiew
| Rzodkiew | |
|---|---|
 Rzodkiew zwyczajna (odm. rzodkiewka)
|
|
| Systematyka[1] | |
| Domena | eukarionty |
| Królestwo | rośliny |
| Klad | rośliny naczyniowe |
| Klad | rośliny nasienne |
| Klasa | okrytonasienne |
| Klad | klad różowych |
| Rząd | kapustowce |
| Rodzina | kapustowate |
| Rodzaj | rzodkiew |
| Nazwa systematyczna | |
| Raphanus L. Sp. Pl. 669. 1753 |
|
 Zdjęcia i grafiki w Commons |
|
Rzodkiew (Raphanus L.) – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. Należą do niego 3 gatunki, w Polsce występują dwa. Gatunkiem typowym jest Raphanus sativus L.[2].
Spis treści
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system system APG III z 2009)
Należy do rodziny kapustowatych (Brassicaceae), rzędu kapustowców (Brassicales), kladu różowych (rosids) w obrębie okrytonasiennych (Magnoliophyta)[1][3].
- Pozycja rodzaju w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Capparanae Reveal, rząd kaparowce (Capparales Hutch.), podrząd Capparineae Engl., rodzina kapustowate (Brassicaceae Burnett), podrodzina Brassicoideae Burnett, plemię Raphaneae DC., rodzaj rzodkiew (Raphanus L.)[4].
- Gatunki flory Polski[5]
- rzodkiew zwyczajna (Raphanus sativus L.) – gatunek uprawiany
- rzodkiew świrzepa (Raphanus raphanistrum L.) – antropofit zadomowiony
- Pozostałe[6]
- Raphanus confusus (Greuter & Burdet) Al-Shehbaz & Warwick
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Rzodkiew zwyczajna od dawna uprawiana była jako warzywo. Jedli ją niewolnicy w starożytnym Rzymie, uprawiana była też w starożytnych Chinach[7]. Można ją spożywać na surowo, ale także gotowaną. Szczególnie często jest używana do sporządzania sałatek. Obecnie uprawiana jest w wielu odmianach różniących się kształtem (może być kulisty, stożkowy, cylindryczny) i barwą korzenia (czerwona, różowa, biała, istnieją też o dwubarwnych korzeniach).
Wartości odżywcze[edytuj | edytuj kod]
Bogata w witaminy i związki mineralne: 100 g zawiera 1 g białka, 2,8 g węglowodanów, 1 g błonnika, 0,04 mg witaminy B1, 0,02 mg witaminy B2, 0,2 mg witaminy PP, 0,1 mg witaminy B6, 25 mg witaminy C, 24 mikrogramy kwasu foliowego, 240 mg potasu, 59 mg sodu, 44 mg wapnia, 27 mg fosforu, 11 mg magnezu, 1,9 mg żelaza, 0,1 mg cynku. Polecana w diecie odchudzającej, gdyż syci, a nie tuczy, zawiera 12 kalorii w 100 gramach[8].
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-11-10].
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-25].
- ↑ Brassicaceae Genera. [dostęp 2010-11-10].
- ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Raphanus (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-02-25].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland : a checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
- ↑ Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.
- ↑ "Nowalijki – najlepiej ekologiczne" (pol.). 18 kwietnia 2009. [dostęp 20 kwietnia 2009].
