49°48′23″N 19°23′57″E/49,806389 19,399167Rzyki
| ||
 Kościół w Rzykach | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Województwo | małopolskie | |
| Powiat | wadowicki | |
| Gmina | Andrychów | |
| Liczba ludności (2017) | 3180[1] | |
| Strefa numeracyjna | (+48) 33 | |
| Kod pocztowy | 34-125-Sułkowice | |
| Tablice rejestracyjne | KWA | |
| SIMC | 0045333 | |
Położenie na mapie gminy Andrychów   Rzyki | ||
Położenie na mapie Polski  Rzyki | ||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  Rzyki | ||
Położenie na mapie powiatu wadowickiego  Rzyki | ||
| 49°48′23″N 19°23′57″E/49,806389 19,399167
| ||
| Strona internetowa miejscowości | ||
Rzyki – wieś w Polsce w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Andrychów. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bielskim.
Spis treści
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Pola i zabudowania miejscowości Rzyki znajdują się w dolinie potoku Rzyczanka, oraz na stokach wznoszących się nad nią gór Beskidu Małego. Od południa jest to północno-wschodni grzbiet Potrójnej (Czarnego Gronia) i Pasmo Łamanej Skały, od wschodu odchodzący od Gronia Jana Pawła II jego boczny, północno-zachodni grzbiet[2]. Komunikację zapewnia MZK, PKS oraz busy.
Pochodzenie nazwy[edytuj | edytuj kod]
Nazwa wsi pochodzi od licznie spływających potoków. Pierwotnie Rzyki określano jako Nową Wieś. Później pojawiły się: Rzeczki, Rzyczki. Po osadnikach wołoskich pozostały ślady w postaci nazw przysiółków np. Praciaki (od słowa proc – człowiek zajmujący się hodowlą świń[3]).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Rzyki powstały mniej więcej w latach 1558-1560[4]. Po raz pierwszy wzmiankowane zostały w 1564 jako Nowa Wieś, w 1569 jako Nowa Wieś Zagorniki a w 1580 jako Rzeczki[5]. Zostały zasiedlone ludnością wołoską na prawie wołoskim. Były siedzibą wojdy dla okolic Beskidu Małego.
Słynęły z wyrobu gontów zwanych regionalnie pascekami. Mieszkańcy zajmowali się również tkactwem i wyrobem szkła. W XVIII w. na stokach Turonia (863 m) funkcjonowała niewielka huta szkła. W 1789 r. powołano tutaj sąd kupiecki, który rozpatrywał sprawy osadników klucza zatorskiego.
Według danych z 31 grudnia 2014 roku miejscowość miała 3171 mieszkańców. Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół Rzymskokatolicki (parafia św. Jakuba).
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Kościół parafialny pw. św. Jakuba w Rzykach wybudowany ok. 1800 roku wraz z zabytkowymi rzeźbami (jedna z 1400 r., druga z początku XVI w.),
- Stara kuźnia w Rzykach przy której odpoczywał Karol Wojtyła.
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Rzyki leżą u podnóża Leskowca. Przez wieś przebiegają szlaki turystyczne:
– z Rzyk na przełęcz pomiędzy Leskowcem a Groniem Jana Pawła II.- – z Inwałdu do Rzyk.
We wsi znajduje się Całoroczny Ośrodek Wypoczynkowy "Czarny Groń" (z rozbudowaną bazą noclegową i wypoczynkową), SKI-Centrum Pracica (stoki narciarskie z niezbędną infrastrukturą) oraz kilka gospodarstw agroturystycznych.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Coraz mniej mieszkańców w gminie Andrychów. Mamy dokładne dane - mamNewsa.pl, www.mamnewsa.pl [dostęp 2018-03-29].
- ↑ Radosław Truś: Beskid Mały. Przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008. ISBN 978-83-89188-77-9.
- ↑ Jan Zieliński: Do źródeł Wieprzówki. Andrychów: Polska Fundacja Ochrony Przyrody "PRONATURA" w Krakowie, 2003
- ↑ Artur Oboza. 450 lecie lokacji Rzyk na prawie wołoskim. „Wadoviana: przegląd historyczno-kulturalny”. 12, s. 79, 2009.
- ↑ A. Oboza, 450 lecie..., 2009, s. 78
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Mapa Beskidu Małego. Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1993.
- Andrzej Matuszczyk: Beskid Mały. Wadowice: Grafikon, 2004. ISBN 83-88744-18-6.
- Jan Zieliński: Do źródeł Wieprzówki. Andrychów: Polska Fundacja Ochrony Przyrody "PRONATURA" w Krakowie, 2003. ISBN 83-917420-1-6.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Rzyki w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. X: Rukszenice – Sochaczew. Warszawa 1889.
| ||||||||||||
