Przejdź do zawartości

SMS Condor (1887)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
SMS Condor (SM Tb 34)
Ilustracja
SMS „Condor” przed modernizacją siłowni.
Klasa

torpedowiec

Typ

Schichau

Historia
Stocznia

Marinearsenal(inne języki), Pola

Położenie stępki

17 września 1886

Wodowanie

1887

 K.u.K. Kriegsmarine
Nazwa

„Condor” → 34 (od 1910)

Wejście do służby

7 maja 1887

Wycofanie ze służby

1 listopada 1918

Los okrętu

złomowany 1920

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa: 78 ton
pełna: 93 t

Długość

39,9 metrów na KLW (całkowita)
39 m między pionami

Szerokość

4,8 m

Zanurzenie

1,9 m

Napęd
1 maszyna parowa potrójnego rozprężania
1 kocioł lokomotywowy (później 2 kotły Yarrow)
moc 1000 KM
1 śruba
Prędkość

19 węzłów

Zasięg

1200 Mm przy prędkości 10 węzłów

Uzbrojenie
2 działka kal. 37 mm (2 x I)
Wyrzutnie torpedowe

2 x 350 mm

Wyposażenie
reflektor ∅30 cm
Załoga

16

SMS Condor (SM Tb 34)austro-węgierski torpedowiec z końca XIX wieku i okresu I wojny światowej, jedna z 22 jednostek typu Schichau. Okręt został zwodowany w 1887 roku w stoczni Marinearsenal(inne języki) w Poli, a do służby w Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine wszedł 7 maja tego roku. W 1910 roku nazwę jednostki zmieniono na oznaczenie numeryczne 34. W 1912 roku, podobnie jak większość torpedowców tego typu, okręt przebudowano na trałowiec. W wyniku podziału floty po upadku Austro-Węgier jednostkę przyznano Włochom, gdzie została złomowana w 1920 roku.

Projekt i budowa

[edytuj | edytuj kod]

SMS[a] „Condor” był jednym z dwudziestu dwóch przybrzeżnych torpedowców typu Schichau[1][2].

Okręt zbudowany został w stoczni Marinearsenal(inne języki) w Poli[3][4]. Stępkę torpedowca położono 17 września 1886 roku[5][b], został zwodowany w 1887 roku[5][c], a do służby w Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine przyjęto go 7 maja tego roku[5]. Jednostka otrzymała nazwę ptaka drapieżnego – kondora (niem. Condor)[6].

Dane taktyczno-techniczne

[edytuj | edytuj kod]

Okręt był niewielkim, przybrzeżnym torpedowcem[2]. Długość całkowita wynosiła 39,9 metra (tyle samo na konstrukcyjnej linii wodnej i 39 metrów między pionami), szerokość 4,8 metra i zanurzenie 1,9 metra (maksymalne 2,1 metra)[1][6]. Wyporność standardowa wynosiła 78 ton, zaś pełna 93 tony[2][4][d]. Okręt napędzany był przez maszynę parową potrójnego rozprężania o mocy 1000 KM, do której parę dostarczał początkowo jeden kocioł lokomotywowy[1][2]. Jednośrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 19 węzłów[2][4][e]. Okręt zabierał zapas 19 ton węgla[6], co zapewniało zasięg wynoszący 1200 Mm przy prędkości 10 węzłów (lub 350 Mm przy prędkości maksymalnej)[1][6].

Okręt wyposażony był w dwie stałe dziobowe wyrzutnie torped kalibru 350 mm[1][6]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły dwa pojedyncze działka pokładowe kal. 37 mm L/23 Hotchkiss[2][6]. Wyposażenie uzupełniał reflektor o średnicy 30 cm[6].

Załoga okrętu składała się z 16 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][4].

Służba

[edytuj | edytuj kod]

W pierwszym dziesięcioleciu XX wieku na okręcie dokonano modernizacji układu napędowego: kocioł lokomotywowy został zastąpiony dwoma kotłami typu Yarrow o ciśnieniu 13 atm, opalanymi mazutem (od tego momentu jednostka miała dwa kominy)[2][6]. 30 stycznia 1910 roku na podstawie zarządzenia o normalizacji nazw „Condor” utracił swą nazwę, zastąpioną numerem 34[6]. Jeszcze przed wybuchem I wojny światowej okręt stał się przestarzały i przestał odpowiadać wymogom stawianym jednostkom jego klasy, więc w 1912 roku przystosowano go do pełnienia roli trałowca (podobnie jak resztę torpedowców tego typu)[6]. Z powodu rozpadu monarchii habsburskiej 1 listopada 1918 roku na jednostce opuszczono po raz ostatni banderę KuKK[8]. W wyniku przeprowadzonego w styczniu 1920 roku podziału floty austro-węgierskiej okręt został przyznany Włochom[4][9]. Jednostka została złomowana w 1920 roku[4][5].

  1. SMS – Seiner Majestät Schiff – Okręt Jego Mości.
  2. Według R. Gregera stępkę okrętu położono w 1885 roku[3].
  3. Według Conway’s All the World’s Fighting Ships 1860–1905 okręt zwodowano w 1886 roku[4], a według R. Gregera 17 września 1886 roku[3].
  4. R. Greger i K. Schrott podają, że wyporność standardowa mieściła się w przedziale 78-80 ton, zaś pełna 88-90 ton[1][6]; według J. Gozdawy-Gołębiowskiego i T. Wywerki Prekurata wyporność wynosiła 78-94 tony[7].
  5. Pod koniec wojny okręt osiągał maksymalnie 13-15 węzłów[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g René Greger: Austro-Hungarian Warships of World War I. London: 1976, s. 49.
  2. a b c d e f g Ivan Gogin: BUSSARD torpedo boats (1886-1891). Navypedia. [dostęp 2017-10-03]. (ang.).
  3. a b c René Greger: Austro-Hungarian Warships of World War I. London: 1976, s. 50.
  4. a b c d e f g Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: 1979, s. 280.
  5. a b c d Karl Schrott. Okręty minowe cesarsko-królewskiej Marynarki Wojennej Austro-Węgier. Cz. I. „Okręty Wojenne”. Nr 4/2001 (49). s. 12. 
  6. a b c d e f g h i j k l Karl Schrott. Okręty minowe cesarsko-królewskiej Marynarki Wojennej Austro-Węgier. Cz. I. „Okręty Wojenne”. Nr 4/2001 (49). s. 11. 
  7. J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 528.
  8. Robert Rochowicz. Losy okrętów floty Austro-Węgier po 30 października 1918 roku. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 4-5/2003 (41). s. 43. 
  9. Robert Rochowicz. Losy okrętów floty Austro-Węgier po 30 października 1918 roku. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 4-5/2003 (41). s. 47. 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.).
  • Ivan Gogin: BUSSARD torpedo boats (1886-1891). Navypedia. [dostęp 2017-10-03]. (ang.).
  • Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
  • René Greger: Austro-Hungarian Warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1976. ISBN 0-7110-0623-7. (ang.).
  • Robert Rochowicz. Losy okrętów floty Austro-Węgier po 30 października 1918 roku. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 4-5/2003 (41). ISSN 1426-529X. 
  • Karl Schrott. Okręty minowe cesarsko-królewskiej Marynarki Wojennej Austro-Węgier. Cz. I. „Okręty Wojenne”. Nr 4/2001 (49). ISSN 1231-014X.