Saman (taniec)
Saman – indonezyjski taniec ludowy o żywym tempie wykonywany przez młodych mężczyzn z ludu Gayo, zamieszkującego prowincję Aceh na północnym krańcu Sumatry. Nazywany jest również „tańcem tysiąca rąk” z uwagi na charakterystyczne ruchy taneczne[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Tradycja tańca saman u ludu Gayo sięga XIII wieku (Pok pok Ane), a jego obecna forma rozwinęła się dzięki szejkowi H. Samanowi, który miał nadać tańcowi wymiar religijny[2].
W 2011 roku taniec saman został wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa wymagającego pilnej ochrony UNESCO[3].
Taniec[edytuj | edytuj kod]
Taniec wykonywany jest wyłącznie przez młodych mężczyzn, bez akompaniamentu instrumentalnego, w rytm wybijany przez samych tancerzy, którzy klaszczą w dłonie, biją się w piersi i po udach, strzelają z palców[1]. Tancerze, ubrani w czarne kostiumy haftowane w motywy ludowe o wymowie symbolicznej, siedzą na piętach lub klęczą w rzędach jeden obok drugiego, wyginając ciała, ruszając głowami i wykonując ruchy rękoma zgodnie lub przeciwstawnie do ruchów osoby siedzącej obok[2]. Taniec obejmuje około 130 różnych ruchów rękami[1]. Ruchy taneczne symbolizują środowisko naturalne i życie codzienne plemienia, np. liście drżące na wietrze, czynności związane z uprawą ryżu[2]. Tancerze mają na głowie haftowane przepaski Bulang Teleng lub Bulang Rekal z zatkniętą gałązką pochutnika amarylkolistnego symbolizującego płodność[2].
Śpiewom i wybijaniu rytmu przewodzi penangkat, siedzący pośrodku, pomiędzy dwoma tancerzami nazywanymi pengapit i penyepit[2]. Tancerze siedzący na krańcach rzędu nazywani są penupang. Penangkat intonuje pieśń, najczęściej w języku gayo, z partiami po arabsku, indonezyjsku i w języku Aczinow[2].
Według różnych źródeł taniec składa się z siedmiu (Rengum, Salam, Dering, Uluni Lagu, Lagu, Anak ni Lagu i Lagu Penutup), dziewięciu (Keketar (wprowadzenie), Rengum, Salam, Gerakan Tari, Anak ni Lagu, Saur, Syair, Guncang i Penutup), czterech lub sześciu części[2].
Taniec jest wykonywany podczas świąt narodowych i religijnych[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Bethany J. Collier: Raising Funds, Lifting Spiritis: Intersections of Music and Humanitarian Aid in Tsunami Relief Efforts. W: Arndt Graf, Susanne Schroter, Edwin Wieringa: Aceh: History, Politics and Culture. Singapore: Institute of Southeast Asian Studies, 2010, s. 304. ISBN 978-981-4279-12-3. [dostęp 2014-01-03]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h UNESCO: NOMINATION FILE NO. 00509 FOR INSCRIPTION ON THE LIST OF INTANGIBLE CULTURAL HERITAGE IN NEED OF URGENT SAFEGUARDING IN 2011. [dostęp 2014-01-03]. (ang.).
- ↑ UNESCO ICH: Saman dance. [dostęp 2013-11-18]. (ang.).