Sara Frenkel

Sara Frenkel (z domu Sara Bass, ur. 1922 w Lublinie) – Polka pochodzenia żydowskiego, która przetrwała Holocaust w Niemczech na sfałszowanych dokumentach.

Korzystając ze sfałszowanych papierów, wystawionych na polsko brzmiące nazwisko, pracowała wraz z siostrą Leą w latach 1943-1945 w zakładach Volkswagena w Wolfsburgu.

Była zatrudniona jako pielęgniarka w żłobku dla dzieci urodzonych przez robotnice w zakładach Volkswagena. Ze względu na złe warunki higieniczne w żłobku zmarło ok. 35 niemowląt. W roku 1944 żłobek został przeniesiony do miejscowości Rühen znajdującej się w pobliżu Wolfsburga. Umieralność niemowląt pozostawała nadal wysoka, prawie wszystkie zmarły.

Wkrótce po wyzwoleniu poślubiła w grudniu 1945 Manfreda Frenkla, byłego więźnia obozu koncentracyjnego Neungamme, na początku września 1946 urodziła syna, któremu nadała imię Chaim na pamiątkę jej zamordowanego brata.

W roku 1947 Frenklowie założyli sklep jubilerski w Brunszwiku, w roku 1949 wyemigrowali do Izraela, stamtąd w roku 1959 przenieśli się do Belgii.

Sara Frenkel odwiedziła w latach osiemdziesiątych Wolfsburg i Rühen. Z jej inicjatywy na cmentarzu w Rühen ustawiono kamień nagrobny, upamiętniający zmarłe dzieci ze żłobka. W roku 1988 wraz z mężem założyła fundację opiekującą się cmentarzem żydowskim w Lublinie.

W roku 2010 w centrum Wolfsburga powstał plac jej imienia z odsłoniętym w jej obecności pomnikiem ku czci robotników przemysłowych zatrudnionych w Wolfsburgu.

Sara Frenkel mieszka w Antwerpii.

Bibliografia

• Moshe Shen, Julie Nicholson, Sara Frenkel, Solomon Perel: Überleben in Angst: Vier Juden berichten über ihre Zeit im Volkswagen-Werk in den Jahren 1943 bis 1945. (Przeżyć w strachu. Czterej Żydzi opowiadają o czasie przeżytym w zakładach Volkswagena w latach 1943-1945) Heel, Königswinter 2005, ISBN 978-3-935112-21-5.
• Werner Smolka: Sara Frenkel. Wyd. nakładem własnym, Wolfsburg 2011.