Schronisko Wielka Strąka
Plan jaskini | |
Plan jaskini | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Położenie | |
Właściciel |
prywatny |
Długość |
4,5 m |
Deniwelacja |
1,5 m |
Wysokość otworów |
365 m n.p.m. |
Wysokość otworów nad dnem doliny |
30 m |
Ekspozycja otworów |
ku zachodowi |
Kod |
J.Olk.I-06.61 |
Położenie na mapie gminy Zabierzów | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego | |
50°09′27″N 19°45′41″E/50,157500 19,761389 | |
Strona internetowa |
Schronisko Wielka Strąka – schron jaskiniowy powyżej Rozwalistej Turni w orograficznie lewym zboczu Doliny Kobylańskiej[1]. Pod względem geograficznym jest to obszar Wyżyny Olkuskiej wchodzący w skład Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[2], administracyjnie znajduje się w obrębie wsi Kobylany, w gminie Zabierzów, w powiecie krakowskim, w województwie małopolskim[3].
Opis obiektu[edytuj | edytuj kod]
Schronisko znajduje się w niewielkiej skałce po lewej stronie (patrząc od dołu) szczytu Rozwalistej Turni, około 30 m nad dnem doliny. Jest to próżnia pod wysokim na 2 m okapem o opadającym dnie[1].
Schronisko jest obiektem pochodzenia krasowego utworzonym w wapieniach z jury późnej. Jest w całości widne, w głębi wilgotne. Nie posiada nacieków, a na jego ścianach rozwijają się mchy, porosty oraz paprocie zanokcica skalna i zanokcica murowa. Zwierząt nie zaobserwowano[1].
Tuż obok, w innej skałce po prawej stronie Schroniska Wielka Strąka znajduje się większa Jaskinia Wielka Strąka, a w Rozwalistej Turni Dziupla w Rozwalistej Turni, Okap w Rozwalistej Turni i Szczelina w Rozwalistej Turni[4],
Historia poznania i eksploatacji[edytuj | edytuj kod]
Schronisko znane była od dawna. Opisywano go łącznie z sąsiednią Jaskinią Wielka Strąka. Pierwszy raz opisał go Gotfryd Ossowski w 1879 roku, który przeprowadził w nim badania archeologiczne. W 1880 r. sporządził pierwsze sprawozdanie z badań w jaskini i schroniska. Znalazł ślady zamieszkiwania przez ludzi w okresie przedhistorycznym. M.in. były to ceramika grupy malickiej i pleszewskiej (kultura lendzielska) oraz neolityczne wyroby krzemienne[5]. W 1948 r. Z. Durczewski znalazł jeszcze ceramikę kultury łużyckiej[5]. Dokumentację schroniska sporządził Kazimierz Kowalski w 1951 r.[6]. Aktualną dokumentację i plan jaskini sporządził J. Nowak w maju 2003 r.[1]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Andrzej Górny , Jakub Nowak , Schronisko Wielka Strąka [online] [dostęp 2020-11-22] .
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa, Wyd. Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2020-03-14] .
- ↑ Dziupla w Rozwalistej Turni, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2018-11-21] .
- ↑ a b Andrzej Górny , Jakub Nowak , Jaskinia Wielka Strąka [online] [dostęp 2020-11-22] .
- ↑ K. Kowalski, Jaskinie Polski, tom. 1, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1951