Przejdź do zawartości

Seweryna Szmaglewska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Cojan (dyskusja | edycje) o 13:09, 18 lut 2020. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Seweryna Szmaglewska
Seweryna Szmaglewska-Wiśniewska
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 lutego 1916
Przygłów k. Piotrkowa Tryb.

Data i miejsce śmierci

7 lipca 1992
Warszawa

Narodowość

Polska

Dziedzina sztuki

literatura

Ważne dzieła
Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy I klasy Złoty Krzyż Zasługi
Nagrody

Nagroda I stopnia Ministra Kultury i Sztuki (1973), Nagroda specjalna Kwatery Głównej ZHP (1979)

Fotografia nagrobna Seweryny Szmaglewskiej
Grób Seweryny Szmaglewskiej na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie

Seweryna Szmaglewska-Wiśniewska[1] (ur. 11 lutego 1916 w Przygłowie koło Piotrkowa Trybunalskiego, zm. 7 lipca 1992 w Warszawie) – pisarka polska, prozaik i autorka powieści dla młodzieży Czarne stopy.

Życiorys

Córka Antoniego Szmaglewskiego, sekretarza gminy i Pelagii z Bystrońskich[2]. Po ukończeniu żeńskiego Seminarium Nauczycielskiego im. Królowej Jadwigi w Piotrkowie Trybunalskim wyjechała do Warszawy, gdzie uczęszczała do Studium Społeczno-Oświatowego Wolnej Wszechnicy Polskiej. Następnie studiowała na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz w Łodzi. W latach 1942–1945 była więziona w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. 18 stycznia 1945 pod Wodzisławiem Śląskim podjęła udaną próbę ucieczki z marszu śmierci[3]. Następnie skierowała się w kierunku północno-wschodnim, a z czasem udała się jeszcze dalej od trasy marszu[3]. Ostatecznie ukryła się w gospodarstwie Dolników w Boryni (dziś część Jastrzębia Zdroju)[4].

Po II wojnie światowej zamieszkała w Łodzi, w 1946 poślubiła architekta Witolda Wiśniewskiego i przeprowadziła się do Warszawy[2]. Zeznawała podczas procesów norymberskich. Wieloletnia wiceprezes Rady Naczelnej ZBoWiD oraz członkini Rady Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa.

W 1986, na podstawie jej książki o tematyce harcerskiej przygody pt. Czarne stopy, powstał film fabularny pod tym samym tytułem, w reżyserii Waldemara Podgórskiego.

Spoczywa na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kw. 18 E, rząd 3, grób 17)[5].

Publikacje

  • Dymy nad Birkenau (lektura do szkoły średniej za czasów PRL), 1945;
  • Łączy nas gniew, 1955;
  • Prosta droga Łukasza, 1955;
  • Chleb i nadzieja, 1958;
  • Zapowiada się piękny dzień, 1960;
  • Czarne Stopy (dla młodzieży; lektura uzupełniająca do klasy 5. szkoły podstawowej), 1960;
  • Puste miejsce przy stole, 1963;
  • Więzienna krata: Antologia pamięci 1939-45 (opr.), 1964;
  • Krzyk wiatru, 1965;
  • Odcienie miłości, 1969;
  • Niewinni w Norymberdze, 1972;
  • Nowy ślad Czarnych Stóp, 1973;
  • Wilcza jagoda 1977;
  • Biała róża, 1983;
  • Dwoje smutnych ludzi, 1986.

Odznaczenia i nagrody[6]

Patronat

Seweryna Szmaglewska jest patronką Szkoły Podstawowej w Woźnikach.

Przypisy

  1. Pamięci Seweryny Szmaglewskiej - Wiśniewskiej, UM Piotrków Trybunalski 22 czerwca 2018
  2. a b Polski Słownik Biograficzny tom 48 s. 406
  3. a b Jacek Lachendro, Ucieczki więźniów KL Auschwitz w czasie marszu śmierci. Pomoc mieszkańców Śląska dla uciekinierów [w:] "Kierunek Loslau. Marsz ewakuacyjny więźniów oświęcimskich w styczniu 1945 roku", Wodzisław Śląski 2016
  4. Janusz Lubszczyk, http://jaspedia.eu/wpis/1215/ucieczka-seweryny-szmaglewskiej-z-marszu-smierci-styczen-1945-rok.html.
  5. Serweryna Szmaglewska w: Film Polski [dostęp 2016-05-02]
  6. Życie i twórczość Seweryny Szmaglewskiej. [dostęp 2012-06-11].

Bibliografia

  • Lesław Bartelski M.: Polscy pisarze współcześni, 1939–1991: Leksykon. Tower Press, 2000, s. 412-413.

Linki zewnętrzne