Skórnikowiec szarobrązowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skórnikowiec szarobrązowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

żagwiowce

Rodzina

korownicowate

Rodzaj

skórnikowiec

Gatunek

skórnikowiec szarobrązowy

Nazwa systematyczna
Porostereum spadiceum (Pers.) Hjortstam & Ryvarden
Syn. Fung. (Oslo) 4: 51 (1990)

Skórnikowiec szarobrązowy Porostereum spadiceum (Pers.) Hjortstam & Ryvarden – gatunek grzybów należący do rodziny korownicowatych (Phanerochaetaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Phaneropchaete, Phanerochaetaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Thelephora spadicea. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 1990 r. Kurt Hjortstam i Leif Ryvarden, przenosząc go do rodzaju Porostereum[1].

Synonimów ma około 30. Niektóre z nich[2]:

  • Crystallocystidium retirugum (Cooke) Rick 1940
  • Duportella fulva (Lév.) G. Cunn. 1957
  • Lopharia fulva (Lév.) Boidin 1959
  • Lopharia spadicea (Pers.) Boidin 1959
  • Porostereum fulvum (Lév.) Boidin & Gilles 2003
  • Stereogloeocystidium spadiceum (Fr.) Rick 1940
  • Stereum spadiceum Fr. 1838

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r[3], wcześniej (w 1896 r.) gatunek ten opisywany był przez Franciszka Błońskiego jako skórnik cisawy[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Owocnik

Rozpostarty lub rozpostarto-odgięty. Górna powierzchnia lekko strefowana, gładka, lub z promienistymi grzbietami. Grubość 0,2-0,4 mm, na grzbietach do 1 mm. W stanie świeżym jest ciągły i ma barwę szarobrązową lub brązową, po wyschnięciu popękany i białawy. Obrzeże jaśniejsze[5].

Cechy mikroskopowe

Strzępki szkieletowe i generatywne ze sprzążkami, o barwie od hialinowej do jasnobrązowej, o średnicy 3–6 μm. Szkieletocystydy cylindryczne, o długości 80–100 μm i średnicy 5–8 μm, brązowe, w młodych owocnikach gładkie, w starszych inkrustowane. Podstawki o kształcie od wrzecionowatego do cylindrycznego, rozmiarach 25-35 × 5-7 μm, 4-sterygmowe, ze sprzążką bazalną. Zarodniki cylindryczne, gładkie, cienkościenne, o rozmiarach 6–8 × 2,5–4 μm[5].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Występuje w większości krajów Europy[5]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – gatunek potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[6]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech, Norwegii, Holandii[4].

Występuje w lasach mieszanych i liściastych, czasami także w parkach i ogrodach. Rozwija się na martwym drewnie drzew liściastych; na leżących na ziemi pniach i gałęziach. W Polsce notowany na klonie jesionolistnym, jaworze, buku, śliwie domowej, robinii akacjowej, wierzbach[4], w innych krajach także na moreli pospolitej, dębie omszonym, oleandrze pospolitym, eukaliptusie, chmielograbie europejskim, pistacji kleistej i Phyllirea angustifolia[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2017-10-25]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2017-10-25]. (ang.).
  3. W. Wojewoda podaje nazwę skórniczek szarobrązowy (Porostereum spadiceum), jest to jednak ewidentny błąd, gdyż dla rodzaju Porostereum wymienia on nazwę skórnikowiec, nazwę skórniczek zaś dla rodzaju Amylostereum
  4. a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
  5. a b c d Mycobank. Porostereum spadiceum. [dostęp 2017-10-25].
  6. Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.