Sobór św. Michała Archanioła w Moskwie
 nr rej. 771510302110286[1]
| |||||||||||||||||
| sobór | |||||||||||||||||
 Widok ogólny | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miasto wydzielone | |||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Eparchia | |||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
8/21 listopada | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Moskwy  | |||||||||||||||||
 55°45′01,0″N 37°37′04,0″E/55,750278 37,617778
| |||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||
Sobór św. Michała Archanioła (Archistratega), potocznie Sobór Archangielski (ros. Собор святого Архистратига Михаила, Архангельский собор) – sobór prawosławny położony w obrębie murów Kremla, w południowo-wschodnim narożniku Placu Soborowego. Został zbudowany w 1333 przez Iwana Kalitę i przebudowany w latach 1505–1508.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwszy sobór w tym miejscu ufundował Iwan Kalita jako wotum dziękczynne za zakończenie klęski głodu nękającej Moskwę w 1333. Jest jednak możliwe, że już wcześniej, w drugiej połowie XIII wieku, na miejscu dzisiejszej cerkwi znajdowała się drewniana budowla sakralna. Swój obecny kształt sobór zawdzięcza przede wszystkim gruntownej przebudowie z lat 1505–1508 pod kierownictwem przybyłego z Włoch Alewiza Nowego (utożsamianego przez badaczy z Wenecjaninem Alevisiem Lambertim da Montagnano, nie ma jednak w tej kwestii stuprocentowej pewności). Cerkiew otrzymała wówczas nowy, renesansowy kształt. W latach 1743–1883 sobór był siedzibą eparchii moskiewskiej, a na mocy ukazu Mikołaja II na nowo służył wyłącznie dworowi carskiemu.
W latach 50. XX w. sobór przeszedł gruntowną restaurację wnętrza.
Carowie pochowani w Soborze Archangielskim
[edytuj | edytuj kod]Sobór św. Michała Archanioła odgrywał szczególną rolę w życiu Rosji carskiej: do XVII wieku odbywały się tam uroczyste nabożeństwa po zwycięskich bitwach, koronacje, śluby i pogrzeby carów. W obiekcie znajdują się łącznie 54 nagrobki władców Rosji i członków ich rodzin. Carowie pochowani w soborze:
- Iwan IV Groźny
- Fiodor I Rurykowicz
- Michał I Romanow
- Aleksy I Romanow
- Wasyl IV Szujski
- Iwan V Romanow
- Fiodor III Romanow
- Piotr II Romanow
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Wzniesiona z cegły cerkiew pokryta jest dekoracyjnym białym kamieniem. Z zewnątrz dekoracja obiektu jest skromna, ograniczona do rzędów korynckich pilastrów i płaskorzeźb położonych poniżej poziomu dachu. Sobór jest bogato zdobiony freskami i ikonami pochodzącymi w większości z okresu 1652–1666, wykonanymi przez Jakowa z Kazania, Stiepana z Riazania i Osipa Władimirowa. Bogata jest również dekoracja rzeźbiarska cerkwi, wykonana w stylu zdradzającym wpływy renesansu włoskiego. Ikonostas o wysokości 13 metrów pochodzi z XVII w., jednak wypełniają go późniejsze, dziewiętnastowieczne ikony. Obiekt przykrywa pięć kopuł, we wnętrzu wyraźnie wydzielone są pomieszczenia dla rodziny carskiej.
Ikona Matki Bożej „Błogosławione Niebo”
[edytuj | edytuj kod]W soborze eksponowana jest, uważana przez wiernych za cudowną, Ikona Matki Bożej „Błogosławione Niebo”.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Архангельский собор. [dostęp 2024-08-10]. (ros.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- R. Ver Berkmoes, Moskwa, Bielsko-Biała, Pascal, 2001 ISBN 83-88355-66-X
- J.Noble, A.Humphreys, R.Nebesky, N.Selby, J. King, G.Wesely, Rosja, cz.1 Moskwa i europejskie południe, Bielsko-Biała, Pascal, 1996 ISBN 83-85412-81-6
- W.Iwanow, The Moscow Kremlin, Moskwa, Planeta, 1981