Katarzyna Jagiellonka: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Usunięto kategorię "Osoby włoskiego pochodzenia"; Dodano kategorię "Polacy włoskiego pochodzenia" za pomocą HotCat |
→Życiorys: drobne merytoryczne |
||
Linia 29: | Linia 29: | ||
W związku z małżeństwem brata [[Zygmunt II August|Zygmunta II Augusta]] z [[Barbara Radziwiłłówna|Barbarą Radziwiłłówną]], przeniosła się wraz z matką i siostrami na [[Mazowsze]]<ref>J. Besala, ''Barbara Radziwiłłówna i Zygmunt August'', Warszawa 2007, s. 115–116.</ref>. 4 października 1562 w [[Wilno|Wilnie]] poślubiła księcia [[Finlandia|Finlandii]] Jana [[Wazowie|Wazę]], późniejszego [[Władcy Szwecji|króla Szwecji]] [[Jan III Waza|Jana III]]<ref>Z. Wdowiszewski, ''Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce'', Kraków 2005, s. 162.</ref>. Zamieszkała wraz z mężem w [[Turku]], gdzie prowadziła własny dwór. Król Szwecji [[Eryk XIV Waza|Eryk XIV]], podejrzewając Jana o spiskowanie z Rzecząpospolitą, 12 sierpnia 1563 zdobył Turku i uwięził parę książęcą w zamku [[Gripsholm]], niedaleko [[Sztokholm]]u<ref>M. Spórna, P. Wierzbicki, ''Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego'', Kraków 2003, s. 216.</ref>. Tu 20 czerwca 1566 Katarzyna powiła syna [[Zygmunt III Waza|Zygmunta]], późniejszego [[Władcy Polski|króla Polski]] i Szwecji. |
W związku z małżeństwem brata [[Zygmunt II August|Zygmunta II Augusta]] z [[Barbara Radziwiłłówna|Barbarą Radziwiłłówną]], przeniosła się wraz z matką i siostrami na [[Mazowsze]]<ref>J. Besala, ''Barbara Radziwiłłówna i Zygmunt August'', Warszawa 2007, s. 115–116.</ref>. 4 października 1562 w [[Wilno|Wilnie]] poślubiła księcia [[Finlandia|Finlandii]] Jana [[Wazowie|Wazę]], późniejszego [[Władcy Szwecji|króla Szwecji]] [[Jan III Waza|Jana III]]<ref>Z. Wdowiszewski, ''Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce'', Kraków 2005, s. 162.</ref>. Zamieszkała wraz z mężem w [[Turku]], gdzie prowadziła własny dwór. Król Szwecji [[Eryk XIV Waza|Eryk XIV]], podejrzewając Jana o spiskowanie z Rzecząpospolitą, 12 sierpnia 1563 zdobył Turku i uwięził parę książęcą w zamku [[Gripsholm]], niedaleko [[Sztokholm]]u<ref>M. Spórna, P. Wierzbicki, ''Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego'', Kraków 2003, s. 216.</ref>. Tu 20 czerwca 1566 Katarzyna powiła syna [[Zygmunt III Waza|Zygmunta]], późniejszego [[Władcy Polski|króla Polski]] i Szwecji. |
||
Po obaleniu Eryka XIV, została wiosną 1569 koronowana na królową [[Szwecja|Szwecji]]. Próbowała zachować wpływy [[katolicyzm]]u w Kraju Trzech Koron. Pod jej wpływem Jan III wydał przepisy liturgiczne dla kościoła [[luteranizm|luterańskiego]]. Jej gusta artystyczne miały wpływ na wznoszenie wielu szwedzkich budowli renesansowych, wzorowanych na dziełach polskiego renesansu. Pochowana wraz z mężem w [[Katedra w Uppsali|katedrze w Uppsali]]<ref>Z. Wdowiszewski, ''Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce'', Kraków 2005, s. 163.</ref>. |
|||
W 1570 [[Marcin Kromer]] napisał, cieszące się popularnością u współczesnych dzieło ''Historia prawdziwa o przygodzie żałosnej książęcia Finlandzkiego Jana i królewny Katarzyny''<ref>M. Spórna, P. Wierzbicki, ''Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego'', Kraków 2003, s. 217.</ref>. |
W 1570 [[Marcin Kromer]] napisał, cieszące się popularnością u współczesnych dzieło ''Historia prawdziwa o przygodzie żałosnej książęcia Finlandzkiego Jana i królewny Katarzyny''<ref>M. Spórna, P. Wierzbicki, ''Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego'', Kraków 2003, s. 217.</ref>. |
Wersja z 16:39, 8 wrz 2014
Szablon:Władczyni infobox Katarzyna Jagiellonka (szw. Katarina Jagellonica, fin. Katariina Jagellonica) ur. 1 listopada 1526 w Krakowie, zm. 16 września 1583 w Sztokholmie – królewna polska, a następnie królowa szwedzka. Najmłodsza córka króla Polski Zygmunta I Starego i Bony Sforzy.
Życiorys
W związku z małżeństwem brata Zygmunta II Augusta z Barbarą Radziwiłłówną, przeniosła się wraz z matką i siostrami na Mazowsze[1]. 4 października 1562 w Wilnie poślubiła księcia Finlandii Jana Wazę, późniejszego króla Szwecji Jana III[2]. Zamieszkała wraz z mężem w Turku, gdzie prowadziła własny dwór. Król Szwecji Eryk XIV, podejrzewając Jana o spiskowanie z Rzecząpospolitą, 12 sierpnia 1563 zdobył Turku i uwięził parę książęcą w zamku Gripsholm, niedaleko Sztokholmu[3]. Tu 20 czerwca 1566 Katarzyna powiła syna Zygmunta, późniejszego króla Polski i Szwecji.
Po obaleniu Eryka XIV, została wiosną 1569 koronowana na królową Szwecji. Próbowała zachować wpływy katolicyzmu w Kraju Trzech Koron. Pod jej wpływem Jan III wydał przepisy liturgiczne dla kościoła luterańskiego. Jej gusta artystyczne miały wpływ na wznoszenie wielu szwedzkich budowli renesansowych, wzorowanych na dziełach polskiego renesansu. Pochowana wraz z mężem w katedrze w Uppsali[4].
W 1570 Marcin Kromer napisał, cieszące się popularnością u współczesnych dzieło Historia prawdziwa o przygodzie żałosnej książęcia Finlandzkiego Jana i królewny Katarzyny[5].
Dzieci Katarzyny i Jana III
Obraz | Imię | Data urodzenia | Data śmierci | Małżeństwa |
---|---|---|---|---|
Izabella Waza | 1564 | 1566 | ||
Zygmunt III Waza | 1566 | 1632 | 1.Anna Habsburżanka 2.Konstancja Habsburżanka | |
Anna Wazówna | 1568 | 1625 |
Galeria
-
Portret Katarzyny Jagiellonki z 1555 r. autorstwa Marcina Ostrowskiego (?)
-
Katarzyna Jagiellonka z mężem i z synem Zygmuntem na zamku Gripsholm, obraz Józefa Simmlera, XIX w.
-
Medale z wizerunkiem Jana III Wazy i Katarzyny Jagiellonki
-
Nagrobek Katarzyny Jagiellonki w katedrze w Upsalii
Drzewo genealogiczne
Kazimierz IV Jagiellończyk ur. 30 XI 1427 zm. 7 VI 1492 |
Elżbieta Rakuszanka urodzie. 1436 zm. 30 VIII 1505 |
Gian Galeazzo Sforza ur. 20 VI 1469 zm. 21 X 1494 |
Izabela Aragońska ur. 2 X 1470 zm. 1 II 1524 | ||||||||||
Zygmunt I Stary ur. 1 I 1467 zm. 1 IV 1548 |
Bona Sforza ur. 2 II 1494 zm. 19 XI 1557 |
||||||||||||
Jan III Waza ur. 21 XII 1537 zm. 17 XI 1592 OO 4 X 1562 |
Katarzyna Jagiellonka ur. 1 XI 1526 zm. 16 IX 1583 |
||||||||
Izabella Waza ur. 1564 zm. 1566 |
Zygmunt III Waza ur. 20 VI 1566 zm. 30 IV 1632 |
Anna Wazówna ur. 17 V 1568 zm. 26 II 1625 |
- ↑ J. Besala, Barbara Radziwiłłówna i Zygmunt August, Warszawa 2007, s. 115–116.
- ↑ Z. Wdowiszewski, Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, Kraków 2005, s. 162.
- ↑ M. Spórna, P. Wierzbicki, Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego, Kraków 2003, s. 216.
- ↑ Z. Wdowiszewski, Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, Kraków 2005, s. 163.
- ↑ M. Spórna, P. Wierzbicki, Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego, Kraków 2003, s. 217.
Bibliografia
- Besala J., Barbara Radziwiłłówna i Zygmunt August, Świat Książki, Warszawa 2007, ISBN 978-83-7391-715-6, s. 115–116.
- Spórna M., Wierzbicki P., Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego, Zielona Sowa, Kraków 2003, ISBN 83-7389-189-7, s. 215–216.
- Wdowiszewski Z., Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, Avalon, Kraków 2005, ISBN 83-918497-2-4, s. 161–163.
Szablon:Władca-Szwedzkie królowe