Bernard Szumborski

Bernard Szumborski, niem. Bernard von Zinnenberg (zm. 7 stycznia 1470 w Chełmnie) – morawski rycerz, jeden z najwybitniejszych dowódców w służbie zakonu krzyżackiego podczas prowadzonej przeciwko Polsce wojny trzynastoletniej.

Baszta Prochowa w Chełmnie

Był synem mincerza Królestwa Czeskiego Mikesza Divoczka z Cimburka.

Dowodził po stronie krzyżackiej w bitwie pod Chojnicami (1454), gdzie pobił liczniejsze od wojsk zakonu wojska Kazimierza Jagiellończyka (trafił jednak w czasie bitwy do polskiej niewoli). Wcześniej w tym samym roku, w pierwszych tygodniach wojny szturmował też Świecie, ale w obliczu polskiej odsieczy – odstąpił.

Był jednym z rotmistrzów, którzy zawarli z władzami Zakonu krzyżackiego układ w Malborku, zgadzając się na dalszą służbę w zamian za gwarancję wydania im zamków krzyżackich w przypadku braku uregulowania żołdu. Pomimo niezaspokojenia roszczeń wojsk najemnych przez wielkiego mistrza Ludwiga von Erlichshausena Szumborski pozostał wierny Krzyżakom i doprowadził 14 sierpnia 1456 r. w Prabutach do zawarcia przez część dowódców nowego układu z władzami Zakonu krzyżackiego dotyczącego warunków dalszej służby.

28 września 1457 z pomocą mieszczan zajął miasto Malbork, jednak w polskich rękach pozostał nadal zamek malborski obsadzony przez załogę starosty Oldrzycha Czerwonki.

24 października 1457 wraz z dwoma tysiącami zaciężnego wojska zajął Chełmno przy pomocy swego krewnego rotmistrza Mikołaja Skalskiego. Po zajęciu miasta uznał zdrajcą sołtysa Michała Segemunda i kazał go poćwiartować, nie oszczędzał też innych mieszkańców. Zdobył też więcej miast Pomorza i ziemi chełmińskiej, niektóre mu się jednak oparły. Na przykład 21 marca 1458 podszedł pod mury Torunia, spalił przedmieścia, ale miasta nie zdobył. 19 września 1460 wskutek zdrady grupy mieszczan zdobył miasto Golub, ale dowodzona przez Andrzeja Puszkarza załoga zamku zdołała powstrzymać atak na zamek. Miasto dwa lata później odbił z rąk Szumborskiego czeski rycerz w służbie polskiej Ulryk Czerwonka, któremu dobra te król Kazimierz nadał za zasługi jeszcze w 1457.

Uznawał się m.in. za starostę Chełmna oraz komendanta Brodnicy i Starogrodu. Stało się to wskutek tego, że zakon krzyżacki nie wypłacił swoim najemnikom należnego żołdu, wobec czego zdobyte przez siebie w wojnie trzynastoletniej zamki, miasta i warownie Szumborski zatrzymał sobie w zastaw. Po zawarciu rozejmu z królem polskim w grudniu 1463 roku zatrzymał okupowane przez siebie zamki i zarządzał nimi aż do śmierci w 1470 roku.

W końcowej fazie wojnie trzynastoletniej jako przedstawiciel zakonu krzyżackiego przybył na zamek w Bydgoszczy, z którego Kazimierz IV Jagiellończyk dowodził wojną, z propozycją rozmów pokojowych (zakończonych 19 października 1466 II pokojem w Toruniu). Negocjacje te rozpoczęły się wcześniej w Świeciu nad Wisłą 4 sierpnia 1466 spotkaniem Szumborskiego z polskimi posłami królewskimi, Janem Długoszem i Janem Sapieńskim.

Według legend był człowiekiem okrutnym, a Chełmnem przez 22 lata władał tak, że popadło w ruinę.

Zmarł 7 stycznia 1470, podobno – według Jana Długosza – otruty przez urodziwą chełmińską mieszczkę, która po podaniu mu zatrutego jedzenia, wychodząc dla pewności podpaliła Basztę Prochową, w której przebywał. Jego duch ma jakoby do dziś straszyć na poddaszu tej baszty.