Franciszek Mróz: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m →1946-1950: poprawa linków |
m regeneracja szablonu {{Żołnierz infobox}} + WP:SK |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Żołnierz infobox |
{{Żołnierz infobox |
||
| |
|imię i nazwisko = Franciszek Mróz |
||
| pseudonim = "Żółw", "Bóbr" |
|imię i nazwisko org = |
||
|pseudonim = "Żółw", "Bóbr" |
|||
| |
|rodzaj wojsk = kawaleria |
||
| grafika = Mroz Franciszek.jpg |
|zwycięstwa = |
||
|grafika = Mroz Franciszek.jpg |
|||
| |
|opis grafiki = Franciszek Mróz "Żółw" "Bóbr" |
||
| |
|stopień = chorąży |
||
| |
|stopień grafika = |
||
|data urodzenia = [[10 grudnia]] [[1910]] |
|||
| stopień grafika = |
|||
| |
|miejsce urodzenia = [[Skrzynka (powiat myślenicki)]] |
||
|data śmierci = [[25 czerwca]] [[1951]] |
|||
| miejsce urodzenia = [[Skrzynka (powiat myślenicki)]] |
|||
| |
|miejsce śmierci = [[Kraków]] [[Więzienie Montelupich]] |
||
|lata służby = 1932-1933 oraz 1939-1950 |
|||
| miejsce śmierci = [[Kraków]] [[Więzienie Montelupich]] |
|||
| |
|stanowiska = |
||
|wojny i bitwy = |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| siły zbrojne = [[Wojsko Polskie II RP]] |
|||
| ⚫ | |||
| stanowiska = |
|||
| |
|siły zbrojne = [[Wojsko Polskie II RP]] |
||
|odznaczenia = |
|||
| ⚫ | |||
| |
|commons = |
||
| galeria_commons = |
|||
}} |
}} |
||
'''Franciszek Mróz''' [[pseudonim|ps.]] ''Żółw'', ''Bóbr'', ''Dziadek'', ''Halniak'' (ur. [[10 grudnia]] [[1910]] w [[Skrzynka (powiat myślenicki)|Skrzynce]], stracony [[25 czerwca]] [[1951]] w [[Więzienie Montelupich|Więzieniu Montelupich]] w [[Kraków|Krakowie]]) – uczestnik [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]], żołnierz partyzantki antyhitlerowskiej i antykomunistycznej. |
'''Franciszek Mróz''' [[pseudonim|ps.]] ''Żółw'', ''Bóbr'', ''Dziadek'', ''Halniak'' (ur. [[10 grudnia]] [[1910]] w [[Skrzynka (powiat myślenicki)|Skrzynce]], stracony [[25 czerwca]] [[1951]] w [[Więzienie Montelupich|Więzieniu Montelupich]] w [[Kraków|Krakowie]]) – uczestnik [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]], żołnierz partyzantki antyhitlerowskiej i antykomunistycznej. |
||
Wersja z 01:37, 19 kwi 2010
| UWAGA: Błąd parametru {{{rodzaj wojsk}}}=kawaleria Ten parametr może przyjmować jedynie wartości:
| |
| Ilustracja Franciszek Mróz "Żółw" "Bóbr" | |
| chorąży | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1932-1933 oraz 1939-1950 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
1932-1933 26 Pułk Piechoty (II RP) - plutonowy; 1942-1945 Armia Krajowa, 1946-1947 Wolność i Niezawisłość; 1947-1950 oddział por Józefa Miki |
Franciszek Mróz ps. Żółw, Bóbr, Dziadek, Halniak (ur. 10 grudnia 1910 w Skrzynce, stracony 25 czerwca 1951 w Więzieniu Montelupich w Krakowie) – uczestnik kampanii wrześniowej, żołnierz partyzantki antyhitlerowskiej i antykomunistycznej.
Lata międzywojenne
Mieszkał w Skrzynce prowadząc niewielkie gospodarstwo rolne razem ze swoją matką. Ukończył 4 klasy szkoły powszechnej, ale zdolności i samokształcenie pozwoliły mu zdobyć wiedzę przewyższającą formalne wykształcenie. W latach 1932-1933 odbył służbę wojskową w 26 Pułku Piechoty we Lwowie. We Lwowie chodził do teatrów i oper co zaowocowało, po powrocie do domu, zorganizowaniem chóru i amatorskiego teatru w rodzinnej Skrzynce. Jako pierwszy w okolicy założył winnicę, sprowadzając mrozoodporne sadzonki ze Szwecji.
1939-1945
Walczył w czasie kampanii wrześniowej w stopniu plutonowego. Po powrocie do rodzinnej wsi rozpoczął działalność konspiracyjną, gromadząc broń i amunicję. W 1943 zorganizował jeden z pierwszych oddziałów dywersyjnych na ziemi myślenickiej, wchodzący w skład AK. W 1944 oddział partyzancki "Żółw", obok dziesięciu innych oddziałów wchodził w skład myślenickiego obwodu AK o kryptonimie "Murawa". Oddział przeważnie kwaterował na terenie Skrzynki lub Kędzierzynki.
W czasie okupacji Mróz organizował pomoc dla kilku rodzin żydowskich i uciekinierów z niemieckiej niewoli (głównie Rosjan).
1946-1950
Po zakończeniu działań wojennych ujawnił się. Został za działalność konspiracyjną awansowany do stopnia chorążego oraz odznaczony Krzyżem Walecznych. Zagrożony aresztowaniem postanowił ukrywać się. W lecie 1946 zorganizował oddział zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, podporządkowany Józefowi Kurasiowi Ogniowi. Na skutek aresztowań pod koniec 1946 i ujawnień w ramach amnestii 1947 roku oddział przestał istnieć. Mróz ukrywał się na własną rękę, po czym w październiku 1947 skontaktował się z por. Józefem Miką z pobliskiego Gruszowa. Razem z Tadeuszem Lenartem oraz Emilem Przeciszowskim stworzyli czteroosobowy oddział partyzancki. Mimo usilnych starań miejscowych oddziałów KBW, UB, ORMO i MO oddział utrzymał się w terenie do 1950. Wprowadzenie do grupy agenta UB podającego się za łącznika z Zachodem pozwoliło UB przeprowadzić w październiku 1950 operację, w wyniku której Mróz i Józef Mika zostali aresztowani a Przeciszowski z Lenartem zginęli w walce. Agentem wprowadzonym do grupy był Marian Strużyński vel Reniak, który wydał później swoje wspomnienia z tej akcji ("Człowiek stamtąd") przedstawiając, zgodnie z wytycznymi komunistycznej propagandy, partyzantów jako pospolitych bandytów.
Proces i egzekucja
Po aresztowaniu Mróz poddawany był torturom. W trakcie procesu sędzia Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie nie zezwolił na przesłuchanie 18 świadków wezwanych przez obrońcę, m.in. rodzin żydowskich oraz sowieckich żołnierzy, uciekinierów z niemieckiej niewoli ukrywanych w czasie wojny przez Mroza. Sądzony był razem z Józefem Miką, wyrok w ich sprawie zapadł 12 maja 1951. Obydwaj zostali skazani na karę śmierci i rozstrzelani w Więzieniu Montelupich w Krakowie 25 czerwca 1951. Pochowano ich w jednym grobie na Cmentarzu Rakowickim.
Bibliografia
- Apolonia Ptak "Prawem wilka"
- Kazimierz Kowalski, Piotr Przęczek "Z dziejów Dobczyc" część 9, 12, 15, 19, 20, 24 (miesięcznik "Tapeta")
- Władysław Banach "Nastały krwawe dni"
- Filip Musiał "Skazani na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie 1946-1955"
- Marian Reniak "Człowiek stamtąd"