26 Pułk Piechoty (II RP)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
26 Pułk Piechoty
Ilustracja
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1918

Rozformowanie

1939

Tradycje
Święto

17 września

Nadanie sztandaru

1922

Rodowód

Piotrkowski okręgowy pułk piechoty

Dowódcy
Ostatni

ppłk dypl. Franciszek Węgrzyn

Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
bitwa pod Zwiahlem (21 III 1920)
bitwa pod Ciepielówką (29 V 1920)
bitwa pod Horbulewem (15 VI 1920)
bitwa pod Włodawą (21 VIII 1920)
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

garnizon Lwów, Gródek Jagielloński

Rodzaj sił zbrojnych

Wojsko

Rodzaj wojsk

Piechota

Podległość

XIII Brygada Piechoty
5 Dywizja Piechoty

26pulk piechoty.png

26 Pułk Piechoty (26 pp) – oddział piechoty Wojska Polskiego II RP.

Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]

7 listopada 1918 roku w Piotrkowie pułkownik Jan Rządkowski przystąpił do formowania Piotrkowskiego Okręgowego Pułku Piechoty. Następnego dnia wydany został pierwszy rozkaz pułkowy, w którym ustalono skład i nazwę pułku oraz obsadę stanowisk oficerskich[1].

20 listopada w skład pułku, jako II batalion, włączony został 500 osobowy oddział złożony z członków V Okręgu Polskiej Organizacji Wojskowej pod dowództwem kapitana Leopolda Endel-Ragis[1].

W maju 1919 roku pułk został włączony w skład XIII Brygady Piechoty należącej do 7 Dywizji Piechoty[2][3].

W grudniu 1919 batalion zapasowy pułku stacjonował w Noworadomsku[4].

Obsada personalna pułku w 1920[5]
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
Dowódca pułku mjr Ryszard Waniczek
Adiutant por. Wacław Pietkiewicz
Oficer broni ppor. Ryszard Raube
Lekarz kpt. lek. Mieczysław Kościński
Dowódca taboru pułku por. Stefan Bincer
Dowódca I batalionu kpt. Marian Sołodkowski
Lekarz kpt. lek. Mieczysław Kościński
Oficer prowiantowy urz. wojsk. X r. Tadeusz Hoppe
Dowódca 1 kompanii N.N.
Dowódca 2 kompanii por. Ludwik Czyżewski
Dowódca plutonu ppor. Antoni Bajko
Dowódca 3 kompanii ppor. Emil Róhrich
Dowódca 4 kompanii N.N.
Dowódca 1 kompanii km por. Mieczysław Więckowski
Dowódca II batalionu mjr Stanisław Szumski
Adiutant ppor. Antoni Szerenkowski
Lekarz por. lek. Jakub Nuss
Oficer rachunkowy ppor. Karol Pustowka
Dowódca 5 kompanii por. Platon Macedoński
Dowódca 6 kompanii por. Henryk Ostrowski
Dowódca 7 kompanii por. Jan Pigułowski
Dowódca 8 kompanii N.N.
Dowódca 2 kompanii km por. Rafał Sołtan
Dowódca III batalionu mjr Leopold Endel Ragis
por. Tadeusz Pikulski
Adiutant ppor. Emanuel Szwalbendorf
Oficer kasowy pchor. Jan Kwiczała
Lekarz ppor. san. Marian Otrębski
Dowódca 9 kompanii ppor. Dominik Szymański
Dowódca 10 kompanii N.N.
Dowódca 11 kompanii ppor. Jan Mazurkiewicz
Dowódca 12 kompanii ppor. Wincenty Mackiewicz
Dowódca 3 kompanii km N.N.
Dowódca kompanii technicznej por. Aleksander Rozencweig
Oficer sanitarny (przydział nieustalony) pchor. san. Edward Bokser

Pułk w walce o granice[edytuj | edytuj kod]

W czerwcu 1919 jego III batalion wchodził w skład Grupy generała Henryka Minkiewicza (Grupa operacyjna „Bug”)[6].

Na początku 1920 26 pułk piechoty przybył ze Śląska na Wołyń, zluzował pododdziały 48 pułku piechoty i objął odcinek obrony „Kościuszko”[7]. II batalion kpt. Wiktora Eichlera obsadził przyczółek mostowy w Zwiahlu. Obronę przyczółka zorganizowano systemem placówek i punktów oporu. Placówki otoczone były zasiekami z drutu kolczastego i wspierały się wzajemnie ogniem. Stanowiska obronne obsadzały rotacyjnie dwie kompanie, a trzecia stanowiła odwód. Obronę wzmocniły dwa samochody pancerne „Dziadek” i „Wnuk”. Wsparcie artyleryjskie zapewniały stojące na zachodnim brzegu Słuczy bateria lekka i bateria ciężka. Punkt obserwacyjny dowódcy batalionu znajdował się na wieży zrujnowanego pałacu[8].

W drugiej dekadzie marca zauważono symptomy przygotowywania się Sowietów do działań ofensywnych. Przed frontem grupowały się oddziały 44. i 45 Dywizji Strzelców oraz 98 pułku kawalerii. Dowództwo polskiej 13 Dywizji Piechoty gen. Jana Romera wzmocniło obsadę przyczółka nowo przybyłą na front kompanią marszową 27 pułku piechoty[9].

19 marca sowieckie oddziały 58 Dywizji Strzelców podjęły próbę sforsowania Słuczy pod Hulskiem i Iwaszkówką[10]. Atak odparły 5/26 pp oraz pułkowa 4 kompania ciężkich karabinów maszynowych. Ponowny atak nastąpił w nocy z 20 na 21 marca. Forsowanie połączone z uderzeniem na styku 43. i 26 pułków piechoty zostało odparte kontratakiem odwodów 13 Dywizji Piechoty[9]. Jednakże główne uderzenie nieprzyjaciel wyprowadził na przyczółek mostowy pod Zwiahlem. Na tym kierunku uderzyły cztery pułki strzelców, 3 międzynarodowy pułk Armii Czerwonej i 98 pułk kawalerii. Walki wspierały cztery baterie artylerii, dwa samochody pancerne i jeden czołg[11].

20 marca wieczorem rozpoczęło się artyleryjskie przygotowanie natarcia. Ostrzał trwał całą noc, a około 8.00 od strony Romanówki i Kropiwny zaatakowała sowiecka piechota. Pierwszy atak został przez Polaków odparty. Kolejny atak, poprzedzony gwałtowną nawałą ogniową czterech baterii artylerii, rozpoczął się około 11.00. Do natarcia ruszyły gęste tyraliery 516., 520. i 521 pułku strzelców, wspierane przez dwa samochody pancerne i uzbrojony w trzy ckm-y czołg „Ukrainiec”[9]. Wzdłuż toru kolejowego na 6 kompanię nacierał spieszony 98 pułk kawalerii. Jadące szosą samochody pancerne wyprzedziły tyraliery, przerwały zasieki z drutu kolczastego i wjechały na stanowiska 7 kompanii. Kompania rozpoczęła odwrót. Obserwatorzy artylerii musieli opuścić swoje punkty obserwacyjne i baterie polskie przerwały ogień. Dowódca polskiego batalionu skierował kompanię 27 pułku piechoty do obsadzenia luki między 6 i 7 kompanią, a dowódca pułku ppłk Hermann wsparł II batalion 7 i 13 kompanią saperów. 13 kompania otrzymała rozkaz obejścia, wspólnie z dwoma plutonami odwodowej 8 kompanii, nieprzyjaciela przez Łubczyce i zaatakowania jego tyłów. 7 kompania saperów z 7 i resztą 8 kompanii piechoty, przy wsparciu samochodów pancernych, ruszyła do kontrataku po obu stronach szosy[9][12]. Pocisk z działka polskiego samochodu pancernego „Dziadek" przebił pancerz czołgu „Ukrainiec" i Polacy zdobyli go. Po utracie czołgu, zagrożeni oskrzydleniem Sowieci rozpoczęli szybki odwrót. Do 14.00 Polacy odzyskali wszystkie utracone placówki i punkty oporu[13].

 Osobny artykuł: Bitwa pod Zwiahlem.

W czerwcu, podczas odwrotu na Ukrainie, w boju pod Horbulowem stoczonym z 4 Dywizją Kawalerii Armii Konnej, pułk zdobył tabory tej dywizji i rozbił baterię artylerii.

Bitwa tepenica 1920.png

Kiedy w ramach polskiej kontrofensywy znad Wieprza 3 Dywizja Piechoty Legionów ruszyła na Brześć, zadanie osłony jej prawego skrzydła otrzymała 7 Dywizja Piechoty[14][15]. 16 sierpnia jej lewoskrzydłowy 26 pułk piechoty skierował się wzdłuż zachodniego brzegu Bugu na Włodawę[16]. Pod Majdanem rozproszono oddziały 58 Dywizji Strzelców, wzięto do niewoli około 100 jeńców i zdobyto 4 działa. 18 sierpnia pułk zajął Włodawę i tam nawiązał łączność taktyczną z oddziałami grupy gen. Bałachowicza. Dozorując odcinek Włodawa - Uhrusk, zwalczał wycofujące się na tym kierunku oddziały nieprzyjaciela[14].

Aby umożliwić odwrót za Bug oddziałom Armii Czerwonej odciętym na zachód od Włodawy przez postępy polskiej kontrofensywy, sowieckie dowództwo postanowiło odbić miasto. 21 sierpnia na Włodawę uderzyła 117 Brygada Strzelców kombryga N. Szyszkina. Wspierały ją resztki rozbitej pod Cycowem grupy Dotola. Pierwsze natarcie Polacy odparli ogniem broni maszynowej i strzeleckiej. Podczas drugiego natarcia Sowieci opanowali dworzec kolejowy wypierając z niego oddział gen. Bałachowicza, a następnie uchwycili most kolejowy na Bugu[14]. Dworzec odzyskała kontratakiem 5 kompania 26 pułku piechoty. W trakcie kolejnych walk na tyłach pododdziałów sowieckich pojawił się inny oddział gen. Bałachowicza, wracający z wypadu na Piszczę[17]. Mimo zaskoczenia, czerwonoarmiści stawili twardy opór. W toku zaciętej walki polegli sowieccy dowódcy - Szyszkin i Dotol[18]. Pozbawieni dowództwa czerwonoarmiści wycofywali się w nieładzie. Część uszła za Bug, porzucając tabory i broń ciężką[19].

 Osobny artykuł: bitwa pod Włodawą.

Wojnę zakończył we wrześniu zagonem na Kowel, który zdezorganizował obronę rosyjskiej 12 Armii. Po zawieszeniu broni pułk osłaniał granicę nad rzeką Uborć. 22 listopada 1920 roku przeszedł do Kowla, w którym pozostał do lata 1921 roku[20].

Kawalerowie Virtuti Militari[edytuj | edytuj kod]

Order Virtuti Militari
Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari[21][22]
plut. Władysław Bartoszczyk plut. Alojzy Berezska (Berezka) plut. Dominik Boczkowski
mjr Stanisław Borowiec pchor. Jonasz Braun por. Włodzimierz Brayczewski
sierż. Leon Cieciura plut. Józef Czubała kpt. Wiktor Eichler
por. Mieczysław Ejmontowicz mjr Leopold Endel-Ragis st. szer. Artur Fiszer
ppor. Czesław Głuszek sierż. Telesfor Jeske mjr Kazimierz K.W. Kirkin
pchor. Kazimierz Kowalski sierż. Marian Kozłowski pchor. Jan Kwiczała
por. Bronisław Łoziński ppor. Jan Mazurkiewicz nr 1927 por. Stanisław Mrowicz
por. Henryk Marian Ostrowski st. szer. Stefan Parys szer. Andrzej Pasek
kpr. Stefan Pawlik sierż. Franciszek Rybak plut. Józef Rzepiński
st. sierż. Michał Ścigała sierż. August Skoczylas kpt. Marian Sołodkowski
kpt. Rafał Sołtan kpr. Marcin Stefański szer. Bronisław Stejn
sierż. Marian Stępień szer. Jan Szewczyk mjr Ryszard Waniczek
szer. Wacław Weber por. Michał Weda plut. Jan Zieliński

Pułk w okresie pokoju[edytuj | edytuj kod]

5 DP w 1938

Jesienią 1921 roku pułk został wyłączony ze składu 7 DP i podporządkowany dowódcy 5 Dywizji Piechoty. Na przełomie października i listopada 1921 roku pułk został przeniesiony do Lwowa, a jego II batalion do Mostów Wielkich[23].

W 1923 roku pułk (dowództwo, I i III baon, Kadra Batalionu Zapasowego) stacjonował we Lwowie z wyjątkiem II batalionu, który był detaszowany w Kamionce Strumiłowej[24]. W 1927 roku II baon został przeniesiony do Lwowa.

19 maja 1927 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 17 września, jako datę święta pułkowego[25]. Pułk obchodził swoje święto w rocznicę wręczenia chorągwi, w 1922 roku[20].

 Osobny artykuł: Święta wojskowe w Polsce.

Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 26 pułk piechoty zaliczony został do typu I pułków piechoty (tzw. „normalnych”). W każdym roku otrzymywał około 610 rekrutów. Stan osobowy pułku wynosił 56 oficerów oraz 1500 podoficerów i szeregowców. W okresie zimowym posiadał batalion starszego rocznika, batalion szkolny i skadrowany, w okresie letnim zaś batalion starszego rocznika i dwa bataliony poborowych. Po wprowadzeniu w 1930 nowej organizacji piechoty na stopie pokojowej, pułk szkolił rekrutów dla potrzeb batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza[26].

W 1934 roku pułk został przeniesiony do Gródka Jagiellońskiego z wyjątkiem III baonu, który jako pododdział detaszowany pozostał we Lwowie do 1939 roku.

Rozkazem B. Og. Org. MSWojsk. L. 2271/Tjn. Org. z 10 lipca 1934 I wiceminister spraw wojskowych zaliczył III/26 pp we Lwowie z dniem 15 października 1934 do batalionów wydzielonych typ I (P.S. 10–50, skład osobowy nr 8-a)[27].

Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939[28][a]
Dowództwo, kwatermistrzostwo i pododdziały specjalne[30]
dowódca pułku ppłk dypl. Franciszek Węgrzyn
I zastępca dowódcy ppłk Ludwik Dmyszewicz
adiutant kpt. Jan Wincenty Maś
starszy lekarz mjr dr Stefan Zdanowski
młodszy lekarz vacat
II zastępca dowódcy (kwatermistrz) mjr Eugeniusz Ślepecki
oficer mobilizacyjny kpt. Michał Rudolf Prokopowicz
zastępca oficera mobilizacyjnego kpt. adm. (piech.) Piotr Książek
oficer administracyjno-materiałowy kpt. Lucjusz Saturnin Miedziejewski
oficer gospodarczy kpt. int. Edward Watzke
oficer żywnościowy por. Stanisław Jan Barg
oficer taborowy[b] kpt. tab. Stanisław Kostka Roefler
kapelmistrz ppor. rez. pdsc. Jan Kuczkowski
dowódca plutonu łączności kpt. Józef Kalasanty Janiszewski
dowódca plutonu pionierów por. Stanisław Adolf Vogl
dowódca plutonu artylerii piechoty por. Wiktor Dominik Maziarz
dowódca plutonu ppanc. por. Stanisław Sugier
dowódca oddziału zwiadu ppor. Zygmunt Butkiewicz
I batalion
dowódca batalionu mjr Kazimierz Kirkin
dowódca 1 kompanii kpt. Karol Tymula
dowódca plutonu por. Antoni Kulik
dowódca 2 kompanii por. Władysław Tadeusz Frydrych
dowódca plutonu ppor. Władysław Gosztyła
dowódca 3 kompanii kpt. Mieczysław Edward Fiedler
dowódca plutonu ppor. Władysław Józef Galus
dowódca 1 kompanii km por. Józef Mazur
dowódca plutonu ppor. Hilary Cerajewski
II batalion
dowódca batalionu mjr Karol Ludwik Filip Wick
dowódca 4 kompanii por. Józef Chudecki
dowódca plutonu ppor. Stanisław Marian Proszek
dowódca 5 kompanii kpt. Władysław Karol Przybyłowicz
dowódca plutonu ppor. Kazimierz Władysław Machowski
dowódca 6 kompanii p.o. por. Józef Mieczysław Janowski
dowódca plutonu ppor. Marian Bajan
dowódca 2 kompanii km por. Bogumił Andrzej Wrona
dowódca plutonu ppor. Wacław Wilkojć
III batalion
dowódca batalionu ppłk Stanisław Brzeziński
adiutant batalionu kpt. adm. (piech.) Stanisław Polinkiewicz
pomocnik dowódcy batalionu ds. gosp. kpt. Maksymilian II Rutkowski
lekarz batalionu ppor. lek. Antoni Straburzyński
dowódca 7 kompanii por. Stanisław Maciejak
dowódca plutonu chor. Franciszek Grabowski
dowódca 8 kompanii kpt. Artur Seweryn Mazurek
dowódca plutonu ppor. Adam Maria Weber
dowódca 9 kompanii por. Klemens Kot
dowódca plutonu ppor. Eustachy Zygmunt Kłoś
dowódca 3 kompanii km kpt. Zygmunt Balkowski
dowódca plutonu por. Mieczysław Karol Wydra
dowódca plutonu ppor. Władysław Zalewski
na kursie por. Zygmunt Wojciech Stepek
odkomenderowany por. Julian Wilhelm Eilmes
26 obwód przysposobienia wojskowego „Gródek Jagielloński”
kmdt obwodowy PW mjr Józef Walenty Smagowicz
kmdt powiatowy PW Lwów kpt. adm. (piech.) Teodor Antonowicz(*)
kmdt powiatowy PW Gródek Jagielloński ppor. kontr. piech. Bolesław Kohman
kmdt powiatowy PW Bóbrka kpt. kontr. piech. Edmund Wolszlegier(*)
kmdt powiatowy PW Jaworów kpt. adm. (piech.) Stanisław Jankowski(*)

W kampanii wrześniowej[edytuj | edytuj kod]

Warszawa obrona 1939.png
 Osobny artykuł: Kampania wrześniowa.

W kampanii wrześniowej 1939 roku 26 pp, walczył w składzie macierzystej 5 Dywizji Piechoty w obronie Warszawy.

13 września na Pragę wycofała się grupa gen. Zulaufa. Dowódca 5 DP objął dowództwo obrony Przedmościa „Praga”. 26 pułk piechoty (bez III bp)[c] skierowano na Odcinek Południowy. Dwa jego bataliony obsadziły pododcinek "Utrata", dowodzony przez dcę 26 pp - ppłk. Franciszka Węgrzyna. Wsparcie odcinka zapewniały dwie baterie artylerii lekkiej i jedna ciężkiej. Nocą z 14/15 września Niemcy uderzyli na dworzec towarowy Warszawa-Wschodnia. Broniły go pododdziały 26 pp. Nieprzyjaciel wtargnął nawet na teren stacji, ale został odrzucony kontratakiem.

22 września na Odcinku Północ III/26 pp mjr. Decowskiego obsadzał „ośrodek oporu osiedle Babice” położony przed główną pozycją obrony. Batalion ten „był przeznaczony na stracenie”. Miał walczyć do końca, aby opóźnić uderzenie wroga na pozycję główną[31].

Nocą 24/25 września Niemcy uderzyli na osiedle Babice. Po przygotowaniu artyleryjskim oddziały niemieckiej 19 DP opanowały osiedle. Mjr Decowski osobiście poprowadził kontratak kompanii II rzutu zmuszając przeważającego liczebnie wroga do odwrotu. Za ten czyn jako jeden z pierwszych obrońców Warszawy otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari.

Następnej nocy 19 DP ponownie uderzyła na zdziesiątkowany batalion mjr. Decowskiego. Po ciężkiej walce resztki batalionu złożyły broń. Niemiecki dowódca nie mógł uwierzyć, że tak słaby batalion przez dwa dni stawiał opór całej dywizji.

Struktura organizacyjna i obsada personalna we wrześniu 1939[32]
Dowództwo
dowódca pułku ppłk dypl. Franciszek Węgrzyn
I adiutant kpt. Jan Wincenty Maś
II adiutant por. Mieczysław Karol Wydra
oficer informacyjny ppor. rez. Józef Franciszek Patyk
oficer łączności ppor. rez. Roman Kasendziak
kwatermistrz kpt. Lucjusz Saturnin Mierzejewski
oficer płatnik NN
oficer żywnościowy kpt. Jan Chmiel
naczelny lekarz mjr dr Stefan Zdanowski
kapelan NN
oficer taborowy por. Stanisław Jan Barg
I batalion
dowódca I batalionu mjr Kazimierz Kirkin
adiutant I batalionu ppor. rez. Franciszek Leśków
dowódca 1 kompanii strzeleckiej kpt. Karol Tymuła
dowódca 2 kompanii strzeleckiej por. Władysław Tadeusz Frydrych
dowódca 3 kompanii strzeleckiej kpt. Mieczysław Edward Fiedler
dowódca 1 kompanii ckm por. Józef Mazur
II batalion
dowódca II batalionu mjr Karol Ludwik Filip Wick
adiutant II batalionu ppor. rez. Zbigniew Baryka-Ostrowski
dowódca 4 kompanii strzeleckiej ppor. Stanisław' Marian Proszek
dowódca 5 kompanii strzeleckiej kpt. Władysław Karol Przybyłowicz
dowódca 6 kompanii strzeleckiej por. rez. Roman Flis
dowódca 2 kompanii ckm por. Bogumił Andrzej Wrona
III batalion
dowódca III batalionu mjr Jacek Decowski
adiutant III batalionu por. rez. Tadeusz Sęp-Vogełsang
dowódca 7 kompanii strzeleckiej por. Stanisław Maciejak
dowódca 8 kompanii strzeleckiej por. Jerzy Laskownicki
dowódca 9 kompanii strzeleckiej por. Feliks Henryk Szawłowski
dowódca 3 kompanii cekaemów kpt. Zygmunt Balkowski
Pododdziały specjalne
dowódca kompanii zwiadowczej ppor. Zygmunt Butkiewicz
dowódca kompanii przeciwpancernej por. Stanisław Sugier
dowódca plutonu artylerii piechoty ppor. art. Jerzy Dziunikowski
dowódca plutonu pionierów por. Stanisław' Adolf Vogl
dowódca plutonu przeciwgazowego ppor. rez. Zygmunt Niezgoda
dowódca plutonu łączności NN

Symbole pułkowe[edytuj | edytuj kod]

Sztandar[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Polskie sztandary wojskowe.

17 września 1922 we Lwowie pułk otrzymał chorągiew ufundowaną przez społeczeństwo powiatów: radomskiego, koneckiego i włoszczowskiego[20][33]. W nocy z 26 na 27 września 1939 roku sztandar został zakopany w ogrodzie Domu Arcybiskupów Warszawskich przy ulicy Miodowej w Warszawie. Sztandar został zakopany pod nadzorem kapitana Jana Chmiela. Wymieniony oficer w 1945 roku, po powrocie z niewoli, nie odnalazł sztandaru w miejscu jego ukrycia. Przypuszczalnie miejsce ukrycia sztandaru zostało ujawnione Niemcom przez jednego z żołnierzy pułku[34].

Odznaka pamiątkowa[edytuj | edytuj kod]

14 lipca 1928 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 26 pułku piechoty[35]. Odznaka o wymiarach 35x35 mm ma kształt krzyża maltańskiego, którego ramiona emaliowane są w kolorze żółtym z granatową obwódką i złotą krawędzią. Na krzyż nałożona jest okrągła tarcza ze srebrnym herbem Piotrkowa, okolona wieńcem z liści dębowych na którym wpisano numer i inicjały „26 PP” oraz nazwy pól bitewnych „ZWIAHEL GORBYLEWO TARNÓW KOWEL”. Odznaka oficerska - jednoczęściowa, wykonana w tombaku, emaliowana. Wykonawcą odznaki był Wiktor Gontarczyk z Warszawy[36].

Żołnierze pułku[edytuj | edytuj kod]

Dowódcy pułku[d]
Zastępcy dowódcy pułku[e]

Żołnierze 26 pułku piechoty – ofiary zbrodni katyńskiej[edytuj | edytuj kod]

Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego[52] oraz Muzeum Katyńskie[53][f][g]

Nazwisko i imię stopień zawód miejsce pracy przed mobilizacją zamordowany
Dulębowski Adam ppor. rez. mgr historii inspektor szkolny we Lwowie Katyń
Frola Franciszek ppor. rez. urzędnik samorząd w Brodach Katyń
Hordyński Zbigniew ppor. rez. nauczyciel szkoła w Hucie Pieniackiej Katyń
Weingarten Witold[56] por. rez. prawnik, dr adwokat we Lwowie Katyń
Abrahamik Franciszek ppor. rez. urzędnik Charków
Atlass Zdzisław ppor. rez. prawnik, mgr Charków
Buczko Stanisław por. rez. nauczyciel szkoła w Sokalu Charków
Chudecki Józef[57] porucznik żołnierz zawodowy Charków
Dworzyński Tadeusz ppor. rez. Straż Więzienna Charków
Gajl Stanisław ppor. rez. Charków
Galus Władysław[58] podporucznik żołnierz zawodowy dowódca plutonu 3/26 pp Charków
Kassik Antoni ppor. rez. nauczyciel szkoła w Strawczanach Charków
Kazimierski Stanisław ppor. rez. technik ogrodnik Charków
Kisielewicz Antoni por. rez. geolog firma „Pionier” ze Lwowa Charków
Klich Karol ppor. rez. urzędnik Izba Skarbowa w Kielcach Charków
Kobel Tadeusz ppor. rez. inżynier Charków
Kohman Bolesław[59] porucznik żołnierz zawodowy kmdt powiatowy PW Gródek Charków
Kulik Antoni[60] porucznik żołnierz zawodowy dowódca plutonu 1/26 pp Charków
Lachowski Jerzy por. rez. prawnik, dr praw Prokuratoria Generalna we Lwowie Charków
Lubczyński Franciszek por. rez. buchalter Charków
Mrozek Józef ppor. rez. Charków
Nycz Józef Mieczysław ppor. rez. prawnik, mgr Izba Skarbowa we Lwowie Charków
Olszowski Jan ppor. rez. inżynier mechanik Charków
Ortyński Jerzy ppor. rez. prawnik, mgr Magistrat m. Lwowa Charków
Potym Stanisław ppor. rez. nauczyciel szkoła w Krakowcu Charków
Strożak Teodor[61] porucznik żołnierz zawodowy Centrum Wyszkolenia Saperów Charków
Zbyszewski Juliusz ppor. rez. inżynier Charków
Zimmer Alfred Jan ppor. rez. urzędnik Urząd Skarbowy we Lwowie Charków
Górski Franciszek kpt. rez. notariusz poseł na Sejm RP ULK
Krejs Józef kpt. rez. DOKP Lwów ULK
Łobaza Józef ppor. rez. Urząd Skarbowy w Gródku ULK
Machowski Kazimierz ppor. rez. urzędnik ULK
Marciniak Stanisław ppor. rez. nauczyciel ULK
Matzner Włodzimierz kpt. rez. dr praw wicedyrektor BP w Przemyślu ULK
Rohatiner Oskar kpt. rez. prawnik ZUS we Lwowie ULK

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[29].
  2. Oficer taborowy był jednocześnie dowódcą kompanii gospodarczej.
  3. III /26 pp mjr. Decowskiego walczył na Odcinku Północ Przedmościa Warszawa, broniąc od 15 IX osiedla Babice
  4. Dowódca pułku kierował osobiście szkoleniem oficerów i był odpowiedzialny za gotowość bojową, całokształt wyszkolenia, służbę gospodarczą i wewnętrzną pułku[37].
  5. 13 czerwca 1922 roku Minister Spraw Wojskowych zniósł dotychczasowe stanowisko referenta wyszkolenia pułku piechoty i ustanowił etatowe stanowisko zastępcy dowódcy pułku zaszeregowanego do stopnia podpułkownika, wyznaczanego przez Ministra Spraw Wojskowych. Zakres działania zastępcy dowódcy określał dowódca pułku, przed którym był on całkowicie odpowiedzialny[42]. W 1938 roku zmieniona została nazwa stanowiska na „I zastępca dowódcy”. W organizacji wojennej pułku nie było stanowiska zastępcy dowódcy.
  6. Jeśli nie zaznaczono inaczej, miejsce służby żołnierzy zawodowych przed mobilizacją podano za: Ryszard Rybka, Kamil Stepan; Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939[54].
  7. Jeśli nie zaznaczono inaczej, informacje o żołnierzach znajdujących się na Białoruskiej Liście Katyńskiej pochodzą z książki: Maciej Wyrwa; Nieodnalezione ofiary Katynia? : lista osób zaginionych na obszarze północno-wschodnich województw II RP od 17 września 1939 do czerwca 1940[55].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Abramowicz i Kreis 1929 ↓, s. 6.
  2. Abramowicz i Kreis 1929 ↓, s. 10.
  3. Jarno 2003 ↓, s. 102.
  4. Odziemkowski 2010 ↓, s. 226.
  5. Tuliński 2020 ↓, s. 871.
  6. Odziemkowski 2010 ↓, s. 142.
  7. Abramowicz Kreis ↓, s. 11.
  8. Odziemkowski 2004 ↓, s. 479.
  9. a b c d Odziemkowski 2004 ↓, s. 480.
  10. Odziemkowski 2004 ↓, s. 476.
  11. Odziemkowski 1998 ↓, s. 166.
  12. Abramowicz Kreis ↓, s. 13.
  13. Odziemkowski 2004 ↓, s. 481.
  14. a b c Odziemkowski 2004 ↓, s. 451.
  15. Borowiec 1925 ↓, s. 65.
  16. Abramowicz 1929 ↓, s. 20.
  17. Borowiec 1925 ↓, s. 86.
  18. Abramowicz 1929 ↓, s. 21.
  19. Odziemkowski 2004 ↓, s. 452.
  20. a b c Abramowicz i Kreis 1929 ↓, s. 24.
  21. Abramowicz i Kreis 1929 ↓, s. 28.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 19 marca 1921 roku, s. 478-479.
  23. Jarno 2003 ↓, s. 187 wg autora do Mostów Wielkich został skierowany III baon.
  24. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 202.
  25. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 16 z 19 maja 1927 roku, poz. 174.
  26. Jagiełło 2007 ↓, s. 63-65.
  27. Rozkaz L. 2271/Tjn. Org. III/26 pp – zaliczenie do batalionów wydzielonych. [w:] Oddział II, sygn. I.303.4.4940, s. 332 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-02-18].
  28. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 578–579 i 674.
  29. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  30. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 578–579.
  31. Według słów płk. Porwita
  32. Olczak 2016 ↓, s. 64.
  33. Satora 1990 ↓, s. 66 wg autora jednym z fundatorów było społeczeństwo powiatu radomszczańskiego, a nie radomskiego.
  34. Satora 1990 ↓, s. 67.
  35. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 18 z 14 lipca 1928 roku, poz. 211.
  36. Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 56.
  37. Almanach 1923 ↓, s. 49.
  38. a b c Księga chwały 1992 ↓.
  39. Abramowicz i Kreis 1929 ↓, s. 8.
  40. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 136.
  41. Wieści z prowincji. Pożegnanie dowódcy 26 p.p.. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 51 z 3 marca 1936. 
  42. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 24 z 13 czerwca 1922 roku, poz. 357.
  43. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 200.
  44. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 71 z 8 lipca 1925 roku, s. 364.
  45. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 maja 1927 roku, s. 135.
  46. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 299.
  47. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 140.
  48. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 206.
  49. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 344.
  50. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 328.
  51. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 130.
  52. Katyń – miejsca pamięci. [dostęp 2022-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-19)].
  53. Muzeum Katyńskie – Księgi Cmentarne.
  54. Rocznik oficerski 1939 ↓.
  55. Wyrwa 2015 ↓.
  56. Księgi Cmentarne – wpis 3994.
  57. Księgi Cmentarne – wpis 4799.
  58. Księgi Cmentarne – wpis 5140.
  59. Księgi Cmentarne – wpis 5791.
  60. Księgi Cmentarne – wpis 6049.
  61. Księgi Cmentarne – wpis 7492.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]