Ryszard Bitner (generał)

Bitner Ryszard (ur. 25 lipca 1867 w Wierchoważji, zm. 16 września 1935 w Brańszczyku) – działacz niepodległościowy, pułkownik armii Imperium Rosyjskiego, tytularny generał brygady Wojska Polskiego.

Młodość, życie prywatne

Pochodził z rodziny szlacheckiej pochodzenia szwedzkiego. Syn Mikołaja i Melanii z Nowickich. Ojciec za uczestnictwo w powstaniu styczniowym został pozbawiony majątku na Podlasiu i przymusowo osiedlony w Wierchoważji. Ryszard Bitner ukończył Szkołę Realną w Wołogdzie, następnie kształcił się w Instytucie Technologii, Instytucie Leśnym i Instytucie Elektrotechnicznym w Petersburgu. W 1885 roku za działalność konspiracyjną więziony w Twierdzy Pietropawłowskiej. Przeżycia więzienne opisał w tomie wierszy Braciom, wydanym w Krakowie pod pseudonimem Mieczysław Zaduma. Żonaty z Aliną z Zatorskich, miał synów: Seweryna, Czesława, Witolda, Wacława.

Służba w carskiej armii, działalność niepodległościowa

W 1887 roku powołany do służby czynnej w carskiej armii. 8 grudnia 1889 roku ukończył Wojskową Szkołę Topograficzną. Od 1890 roku służy w 15 batalionie, w 1892 roku przeniesiony do 108 Saratowskiego Pułku Piechoty, gdzie objął stanowisko dowódcy kompanii myśliwskiej. Później został kierownikiem szkoły podoficerskiej. W latach 1897-1901 służy w Wydziale Topograficznym Sztabu Okręgu Wileńskiego. Po awansie na kapitana na krótki czas przeniesiony do 107 Troickiego Pułku Piechoty. Następnie przeniesiony z powrotem do Wydziału Topograficznego Sztabu Okręgu Wileńskiego, prowadził studia nad armią niemiecką i austro-węgierską (opracował m.in. album z umundurowaniem tych armii). W 1907 roku przeniesiony w stan spoczynku z powodu stanu zdrowia. Będąc w stanie spoczynku był m.in. urzędnikiem Wileńskiego Banku Ziemskiego.

Od ok. 1890 roku utrzymywał kontakty z oficerami rosyjskimi, którzy założyli organizację konspiracyjną komitet szesnastu (przez pewien czas organizacją kierował generał Kazimierz Puzyrewski). Podczas pobytu w Wilnie poprzez brata nawiązał kontakt z Józefem Piłsudskim (brat generała Bitnera, Karol, studiował z nim medycynę). Brał m.in. udział w przygotowaniach do akcji pod Bezdanami. W 1914 roku powołany do służby czynnej, początkowo służył w Wileńskim, następnie w Dynenburskim Okręgu Wojskowym. W 1915 roku przydzielony do Sztabu VI Armii w Petersburgu. W 1917 roku mianowany dowódcą pułku jegrów lejbgwardii. 30 marca 1917 roku pod pozorem słabego stanu zdrowia dymisjonowany.

Współzałożyciel, członek Zarządu i przewodniczący Komisji Wojskowo-Statystycznej Związku Wojskowych Polaków w Rosji. W czerwcu 1917 roku delegat oddziału piotrogrodzkiego Związku na Powszechnym Zjezdzie Polaków Wojskowych w Piotrogrodzie. Następnie pracował w Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich na stanowiskach inspektora skarbowego powiatu wołkowyskiego, potem inspektora skarbowego okręgu brzeskiego.

Służba w WP, późniejsze losy

Do WP przyjęty 9 lipca 1919 roku w stopniu pułkownika. 18 października tego roku objął stanowisko zastępcy Dowódcy Okręgu Generalnego Grodno. Od grudnia 1920 roku dowódca ekspozytury Dowództwa Okręgu Generalnego w Białymstoku, od kwietnia 1921 roku zastepca dowódcy ponownie zastępca Dowódcy Okręgu Generalnego Grodno. Od 11 czerwca 1921 roku zasiadał w Oficerskim Trybunale Orzekającym. W 1924 roku przechodzi w stan spoczynku z jednoczesnym awansem do stopnia tytularnego generała brygady. W latach 1925-1928 zasiadał w zarządzie fabryki amunicji Granat.

Następnie osiadł w Brańszczyku, gdzie zmarł. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Awanse

• podporucznik - 1889,
• porucznik - 1892,
• sztabskapitan - 1897,
• kapitan - 1902,
• podpułkownik - 1907,
• pułkownik - 1917,
• tytularny generał brygady - 1924 (WP).

Bibliografia

• Rocznik oficerski 1923,
• Stawecki Piotr, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994.
• Życiorys generała Ryszarda Bitnera
• Wspomnienia Joanny Bitner-Lisowskiej