Dubaj (emirat): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne techniczne |
m Robot usunął lb,zh,eu,bs,uz,es,oc,ms,sw,et,bn,el,bcl,ga,sv,nl,ar,pt,eo,is,ru,diq,sr,ast,tr,se,mk,fi,nn,frp,io,hr,tl,da,pms,he,ko,it,gl,id,ja,vi,zh-yue,simple,hi,wuu,hy,en,th,ro,no,ca,sl,bg,fa,mr,te,ur,lt (strongly connected to pl:Dubaj) |
||
Linia 100: | Linia 100: | ||
[[Kategoria:Emiraty Zjednoczonych Emiratów Arabskich]] |
[[Kategoria:Emiraty Zjednoczonych Emiratów Arabskich]] |
||
[[ar:إمارة دبي]] |
|||
[[frp:Doubayi]] |
|||
[[ast:Dubai]] |
|||
[[az:Dubay]] |
[[az:Dubay]] |
||
[[bn:দুবাই]] |
|||
[[bcl:Dubai]] |
|||
[[bs:Dubai]] |
|||
[[bg:Дубай]] |
|||
[[ca:Dubai]] |
|||
[[cs:Dubaj]] |
[[cs:Dubaj]] |
||
[[da:Dubai]] |
|||
[[de:Dubai]] |
[[de:Dubai]] |
||
[[et:Dubai emiraat]] |
|||
[[el:Ντουμπάι]] |
|||
[[en:Dubai]] |
|||
[[es:Dubái]] |
|||
[[eo:Dubajo]] |
|||
[[eu:Dubai]] |
|||
[[fa:دبی]] |
|||
[[fr:Dubaï]] |
[[fr:Dubaï]] |
||
[[ga:Dubai]] |
|||
[[gl:Dubai]] |
|||
[[ko:두바이]] |
|||
[[hy:Դուբայի Էմիրություն]] |
|||
[[hi:दुबई]] |
|||
[[hr:Dubai]] |
|||
[[io:Dubai]] |
|||
[[id:Dubai]] |
|||
[[is:Dúbæ]] |
|||
[[it:Dubai]] |
|||
[[he:דובאי]] |
|||
[[sw:Dubai]] |
|||
[[lb:Dubai]] |
|||
[[lt:Dubajus]] |
|||
[[hu:Dubaj]] |
[[hu:Dubaj]] |
||
[[mk:Дубаи]] |
|||
[[ml:ദുബൈ]] |
[[ml:ദുബൈ]] |
||
[[mr:दुबई]] |
|||
[[arz:دبي]] |
[[arz:دبي]] |
||
[[ms:Dubai]] |
|||
[[nl:Dubai (emiraat)]] |
|||
[[ja:ドバイ]] |
|||
[[no:Dubai]] |
|||
[[nn:Dubai]] |
|||
[[oc:Dubai]] |
|||
[[uz:Dubay]] |
|||
[[pms:Dubai]] |
|||
[[pt:Dubai]] |
|||
[[ro:Dubai]] |
|||
[[ru:Дубай (эмират)]] |
|||
[[se:Dubai]] |
|||
[[simple:Dubai]] |
|||
[[sl:Dubaj]] |
|||
[[sr:Дубаи]] |
|||
[[fi:Dubai]] |
|||
[[sv:Dubai]] |
|||
[[tl:Dubai]] |
|||
[[ta:துபாய்]] |
[[ta:துபாய்]] |
||
[[te:దుబాయ్]] |
|||
[[th:ดูไบ]] |
|||
[[tr:Dubai]] |
|||
[[uk:Дубай (емірат)]] |
[[uk:Дубай (емірат)]] |
||
[[ur:دبئی]] |
|||
[[vi:Dubai]] |
|||
[[wuu:迪拜]] |
|||
[[zh-yue:杜拜]] |
|||
[[diq:Dubai]] |
|||
[[zh:杜拜]] |
Wersja z 06:59, 27 maj 2012
| |||||
Stolica | |||||
---|---|---|---|---|---|
Powierzchnia |
3 885 | ||||
Populacja • liczba ludności |
| ||||
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|} |
Dubaj (arab. دبيّ Dubayy) – jeden z siedmiu emiratów tworzących Zjednoczone Emiraty Arabskie na Półwyspie Arabskim. Dubaj jest najbardziej zaludnionym i drugim co do wielkości emiratem w ZEA po Abu Zabi. Dubaj wyróżnia się spośród innych członków ZEA niskim dochodem z wydobycia ropy naftowej w wysokości 6% PKB. Główne dochody emirat czerpie z Jebel Ali Free Zone oraz coraz więcej z turystyki. Dubaj przyciągnął uwagę świata dzięki nowatorskim i ambitnym projektom budowlanym, imprezom sportowym, konferencjom i rekordom Guinnessa.
Historia
Tereny dzisiejszego miasta były zamieszkane już 3 tys. lat p.n.e.. Najstarsze miejsce, gdzie został wspomniany Dubaj to arabska książka Majam Ma Ostojam men Asmae Al beelad wal Mawadhea z roku 1095. Z czasem, gdy coraz większą rolę zaczął odgrywać handel perłami łowionymi na miejscu, statki tutejszych kupców zaczęły docierać do Chin, skąd wracały wyładowane jedwabiem i porcelaną, które z kolei stąd docierały do Europy. Największy rozkwit handlu i żeglugi nastąpił między VIII a XIII wiekiem. W XVIII wieku Al Abu Falasa, linia klanu Bani Yas, uzależniła Dubaj od Abu Zabi aż do roku 1833. 8 stycznia 1820 roku szejk Dubaju został sygnatariuszem brytyjskiego Generalnego Pokojowego Paktu. W 1833 roku dynastia Al Maktoum wyzwoliła miasto spod zależności od Abu Zabi, od tego czasu Dubaj stał się wolnym emiratem. Od 1892 roku Dubaj znalazł się pod protekcją Wielkiej Brytanii. W marcu 1892 roku został utworzony Oman Traktatowy. Podobnie jak inne miasta Dubaj przez dłuższy czas był wioską rybacką oraz perłową, zmieniło się to po odkryciu ropy w latach 60.. Po dewaluacji Zatokowej Rupii w 1966 roku, Dubaj dołączył do nowego niepodległego stanu Kataru, aby utworzyć nową jednostkę monetarną Katar/Dubaj riyal.
2 grudnia 1971 roku Dubaj razem z Abu Zabi i 5 innymi emiratami utworzyli ZEA po opuszczeniu Zatoki Perskiej przez Brytyjczyków w 1971. w 1973 roku Dubaj przyjął nową walutę diram. W XX wieku miasto skorzystało na stabilnych warunkach stworzonych przez dwóch długo urzędujących emirów: szejka Saeed Bin Maktoum od 1912 do 1958 oraz szejka Rashid Bin Saeed al-Maktoum. Szejk Rashid odgrywał główną rolę w rządzeniu emiratem. Przez ten czas rozwinął miasto z małej wioski do nowoczesnego miasta ze świetną komunikacją oraz infrastrukturą przemysłową. Od 1990 roku z powodu choroby szejk odgrywa mało znaczącą rolę w rządzeniu, przejęło ją jego czterech synów.
Władcy Dubaju od 1833 roku:
- .... - 1833 `Ubayd ibn Said
- 1833 - 1852 Maktum I ibn Bati ibn Suhayl
- 1852 - 1859 Said I ibn Bati
- 1859 - 1886 Hushur ibn Maktum
- 1886 - 1894 Raszid I ibn Maktum
- 1894 - 1906 Maktum II ibn Hushur
- 1906 - 1912 Bati ibn Suhayl
- 1912 - 1929 Said II ibn Maktum
- 1929 Mani ibn Rashid
- 1929 - 1958 Said II ibn Maktum (ponownie)
- 1958 - 1990 Raszid II ibn Said Al Maktum
- 1990 - 2006 Maktoum III ibn Rashid Al Maktum
- 2006 - Muhammad ibn Raszid al-Maktum
Obecnym władcą Dubaju jest szejk Mohammad bin Rashid Al Maktoum. Podobnie jak wcześniejszy władca, jego starszy brat szejk Maktoum bin Rashid Al Maktoum, on także jest wiceprezydentem i premierem Zjednoczonych Emiratów Arabskich.
Geografia
Dubaj leży nad Zatoką Perską, na południowy zachód od Szardży i na północny wschód od Abu Zabi. Do Dubaju należy także enklawa otoczona przez Oman, Adżman i Ras al-Chajma, o nazwie Hatta. Emirat jest podzielony na 9 sektorów: 1-4,6 są zurbanizowane, 7-9 przemysłowe, 5 to Jebel Ali, 7 – Hatta. Większość Dubaju to pustynia oraz góry Hajar na wschodzie, znajdują się także liczne zielone oazy i doliny.
W przeciwieństwie do Abu Zabi i Szardży, Dubaj ma tylko jedno miasto. Chociaż emirat ma powierzchnię 3900 km² populacja (889 518 w 1990) jest skoncentrowana w mieście. Wpłynęło to na atrakcyjność oaz jako miejsc na weekendowy wypoczynek poza miastem.
Rezerwy ropy naftowej w Dubaju stanowią mniej niż 1/20 zasobów Abu Zabi. Wpływy z wydobycia ropy stanowią niewielką część dochodów emiratu.
Język i religia
Oficjalnym językiem jest arabski, ale angielski, hindi, perski, niemiecki oraz urdu są także często używane. Islam jest oficjalną religią w całych Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Większość ludzi to sunnici. Mniejszości religijne to hindusi, sikhowie oraz chrześcijanie. Dubaj jest jedynym emiratem, w którym znajdują się świątynie hinduistyczne oraz sikhów. W Meena Bazaar są świątynie Sziwy oraz Kriszny. Znajduje się tam także elektryczne krematorium prowadzone przez indyjskich uchodźców. Rząd wystosował ustawę o tolerancji wobec politeistów. W 2001 roku rozpoczęła się budowa kilku świątyń protestanckich i rzymsko-katolickich, finansowanych przez rząd na Jebel Ali.