Kakinomoto no Hitomaro: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
EmausBot (dyskusja | edycje)
Boty
725 967 edycji
m r2.7.2+) (Robot poprawił ko:가키노모토노 히토마로
poprawa linków do przek., rozbudowa, źródła
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Kakinomoto Hitomaro.jpg|thumb|300px|Hitomaro pędzla Kikuchi Yosai]]
[[Plik:Kakinomoto Hitomaro.jpg|thumb|250px|Hitomaro pędzla [[Kikuchi Yōsai]]]]
{{nihongo|'''Kakinomoto no Hitomaro'''|柿本人麻呂|ur. ok. [[662]], zm. ok. [[710]]}} – poeta [[Japonia|japoński]], tworzący w [[Nara (okres)|okresie Nara]]. Niektóre jego utwory znajdują się w zbiorze [[Dziesięć tysięcy liści|Man'yōshū]].
{{nihongo|'''Kakinomoto no Hitomaro'''|柿本人麻呂|ur. przed 689, zm. ok. 707-708{{r|POH}}}} – poeta [[Japonia|japoński]], tworzący w [[Nara (okres)|okresie Nara]]. Zaliczany do [[Trzydziestu Sześciu Nieśmiertelnych Poetów]]{{r|sto}}. W XI w. [[Deifikacja|deifikowany]] i czczony jako bóg poezji{{r|TJP2}}. Niektóre jego utwory znajdują się w zbiorze ''[[Dziesięć tysięcy liści|Man'yōshū]]'', opublikowanym około 759 r{{r|hgod}}.


O życiu poety wiadomo niewiele. Jego pierwszy datowany wiersz pochodzi z roku [[680]], czyli z czasów panowania cesarza [[Tenji]]. Służył również cesarzowej [[Jitō]] oraz cesarzowi [[Mommu]]. Jego pierwsza żona, której imienia nie znamy, była damą dworu i cenioną poetką. W wieku lat pięćdziesięciu objął urząd państwowy w [[Prowincja Iwami|prowincji Iwami]] (dziś [[prefektura Shimane]]) gdzie prawdopodobnie zmarł. Na krótko przed śmiercią ożenił się z [[Inami no Otome]] – również poetką.
O życiu poety wiadomo niewiele. Mieszkał w [[Heian-kyō]]; prawdopodobnie pochodził z rodziny nadwornych recytatorów cesarskich{{r|TJP}}{{r|enc}}. Jego pierwszy datowany wiersz pochodzi z roku [[689]]{{r|TJP2}}. Nie wiadomo, jakie stanowisko zajmował na dworze, według najbardziej prawdopodobnych teorii mógł być urzędnikiem, nadwornym poetą lub wędrownym artystą{{r|hgod}}. Służył cesarzom [[Mommu]] i [[Tenmu]], jednak do największego znaczenia doszedł pod rządami cesarzowej [[Jitō]]{{r|TJP2}}. Pod koniec życia objął urząd państwowy w [[Prowincja Iwami|prowincji Iwami]] (dziś [[prefektura Shimane]]) gdzie prawdopodobnie zmarł{{r|POH}}. Informacje o życiu osobistym poety pochodzą wyłącznie z ''Man'yōshū'', i świadczą o tym, że był dwukrotnie żonaty{{r|enc}}.


Hitomaro nie należał do dworskiej elity. Ze względu na swoje pochodzenie (spoza arystokracji) mógł dojść tylko do niższych godności urzędniczych. Wiadomo, że otrzymał tytuł [[asomi]]. Nic nie wiadomo o stanowisku, które zajmował na prowincji.
Hitomaro prawdopodobnie nie należał do dworskiej elity, i doszedł jedynie do niższych godności urzędniczych{{r|TJP2}}. Nic nie wiadomo o stanowisku, które zajmował na prowincji.


W [[Manyoshu|Man'yōshū]] jest 19 [[chōka]] oraz 75 [[tanka]] jego autorstwa. Istnieje również zbiór zwany [[Hitomaro-kashū]] (''Zbiór pieśni Hitomaro''), zawierający kilkaset wierszy, którym przypisywane jest jego autorstwo. Oryginalność dużej części z nich jest jednak kwestią sporną.
W ''[[Dziesięć tysięcy liści|Man'yōshū]]'' zawartych zostało 18 [[chōka]] oraz 67 [[tanka]] jego autorstwa{{r|POH}}. Istnieje również zbiór zwany ''[[Hitomaro-kashū]]'' (''Zbiór pieśni Hitomaro''), zawierający kilkaset wierszy, którym przypisywane jest jego autorstwo. Oryginalność części z nich jest jednak niepewna{{r|waka}}. Jeden z wierszy Hitomaro opublikowany został w antologii ''[[Ogura Hyakunin-isshu]]''{{r|sto}}. Kilkaset przypisywanych mu utworów opublikowanych zostało w ''[[Kokin-wakashū]]'', cesarskiej antologii poezji okresu Heian, jednak ich autentyczność również jest kwestionowana{{r|POH}}. W swojej poezji odszedł od tradycji, tworząc utwory bardziej rozbudowane od dzieł poprzedników, pełne oryginalnych porównań i metafor{{r|TJP2}}.


Pojedyncze wiersze Hitomaro przetłumaczyli na język polski [[Wiesław Kotański]] i [[Mikołaj Melanowicz]].
Pojedyncze wiersze Hitomaro przetłumaczył na język polski [[Wiesław Kotański]]{{r|JC}}.

{{przypisy|przypisy=
<ref name="POH">{{cytuj książkę | autor = Joshua S. Mostow | tytuł = Pictures of the Heart: The Hyakunin Isshu in Word and Image | wydawca = University of Hawaii Press | miejsce = Honolulu | rok = 1996 | strony = 149 | isbn = 9780824817053 | url = http://books.google.pl/books?id=U0KcAwrVksQC | język= en |oclc = 756506543}}</ref>
<ref name="sto">{{cytuj książkę | autor = Peter McMillan | tytuł = One Hundred Poets, One Poem Each: A Translation of the Ogura Hyakunin Isshu | wydawca = Columbia University Press | rok = 2010 | strony = 132 | isbn = 9780231143998 | oclc = 646395501 | język = en | miejsce = Nowy Jork | url = http://books.google.pl/books?id=g2gvYfrpOi8C}}</ref>
<ref name="TJP">{{cytuj książkę | autor = Steven D. Carter | tytuł = Traditional Japanese Poetry: An Anthology | wydawca = Stanford University Press | rok = 1993 | strony = 24 | isbn = 9780804722124 | oclc = 634709471 | język = en | miejsce = Stanford | url = http://books.google.pl/books?id=dq7TOrkTCP0C}}</ref>
<ref name="TJP2">{{cytuj książkę | autor = Haruo Shirane | tytuł = Traditional Japanese Literature: An Anthology, Beginnings to 1600 | wydawca = Columbia University Press | rok = 2012 | strony = 40-42 | isbn = 9780231157308 | oclc = 768417888 | język = en | miejsce = Nowy Jork | url = http://books.google.pl/books?id=dq7TOrkTCP0C}}</ref>
<ref name="hgod">{{cytuj książkę | autor = Anne Commons | tytuł = Hitomaro: Poet as God | wydawca = BRILL | rok = 2009 | strony = 1-20 | isbn = 9789004174610 | oclc = 593295845 | język = en | miejsce = Boston | url = http://books.google.pl/books?id=Gf3Mj3zO0PgC}}</ref>
<ref name="enc">{{cytuj książkę | url = http://books.google.pl/books?id=p2QnPijAEmEC | tytuł = Japan Encyclopedia | strony = 456 | autor = Louis Frédéric | isbn = 9780674017535 | rok = 2002 |wydawca = Harvard University Press | miejsce = [[Cambridge (Massachusetts)|Cambridge]] | oclc = 48943301 | język = en}}</ref>
<ref name="waka">{{cytuj książkę | autor = Edwin A. Cranston | tytuł = A Waka Anthology: The gem-glistening cup | wydawca = Stanford University Press | rok = 1993 | strony = 822-823 | isbn = 9780804731577 | oclc = 630103262 | język = en | miejsce = Stanford | url = http://books.google.pl/books?id=KqWjwalbmx4C}}</ref>
<ref name="JC">{{cytuj stronę | url = http://www.creativa.amu.edu.pl/kultura/emocje.html | tytuł = Sposoby wyrażania emocji w literaturze japońskiej | data = 27 stycznia 2006 | autor = Alicja Majewska | praca = Japonica Creativa | opublikowany = [[Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu]] | data dostępu = 13 stycznia 2013}}</ref>
}}

{{Kontrola autorytatywna|TYP=p|GND=139171363|LCCN=n/2005/48392|NDL=00270202|VIAF=5215712}}


[[Kategoria:Japońscy pisarze]]
[[Kategoria:Japońscy pisarze]]
[[Kategoria:Japońscy poeci]]
[[Kategoria:Japońscy poeci]]
[[Kategoria:Urodzeni w VII wieku]]
[[Kategoria:Urodzeni w VII wieku]]
[[Kategoria:Zmarli w 710]]
[[Kategoria:Zmarli w VIII wieku]]


[[de:Kakinomoto no Hitomaro]]
[[de:Kakinomoto no Hitomaro]]

Wersja z 19:38, 13 sty 2013

Hitomaro pędzla Kikuchi Yōsai

Kakinomoto no Hitomaro (jap. 柿本人麻呂 ur. przed 689, zm. ok. 707-708[1]) – poeta japoński, tworzący w okresie Nara. Zaliczany do Trzydziestu Sześciu Nieśmiertelnych Poetów[2]. W XI w. deifikowany i czczony jako bóg poezji[3]. Niektóre jego utwory znajdują się w zbiorze Man'yōshū, opublikowanym około 759 r[4].

O życiu poety wiadomo niewiele. Mieszkał w Heian-kyō; prawdopodobnie pochodził z rodziny nadwornych recytatorów cesarskich[5][6]. Jego pierwszy datowany wiersz pochodzi z roku 689[3]. Nie wiadomo, jakie stanowisko zajmował na dworze, według najbardziej prawdopodobnych teorii mógł być urzędnikiem, nadwornym poetą lub wędrownym artystą[4]. Służył cesarzom Mommu i Tenmu, jednak do największego znaczenia doszedł pod rządami cesarzowej Jitō[3]. Pod koniec życia objął urząd państwowy w prowincji Iwami (dziś prefektura Shimane) gdzie prawdopodobnie zmarł[1]. Informacje o życiu osobistym poety pochodzą wyłącznie z Man'yōshū, i świadczą o tym, że był dwukrotnie żonaty[6].

Hitomaro prawdopodobnie nie należał do dworskiej elity, i doszedł jedynie do niższych godności urzędniczych[3]. Nic nie wiadomo o stanowisku, które zajmował na prowincji.

W Man'yōshū zawartych zostało 18 chōka oraz 67 tanka jego autorstwa[1]. Istnieje również zbiór zwany Hitomaro-kashū (Zbiór pieśni Hitomaro), zawierający kilkaset wierszy, którym przypisywane jest jego autorstwo. Oryginalność części z nich jest jednak niepewna[7]. Jeden z wierszy Hitomaro opublikowany został w antologii Ogura Hyakunin-isshu[2]. Kilkaset przypisywanych mu utworów opublikowanych zostało w Kokin-wakashū, cesarskiej antologii poezji okresu Heian, jednak ich autentyczność również jest kwestionowana[1]. W swojej poezji odszedł od tradycji, tworząc utwory bardziej rozbudowane od dzieł poprzedników, pełne oryginalnych porównań i metafor[3].

Pojedyncze wiersze Hitomaro przetłumaczył na język polski Wiesław Kotański[8].

  1. ↑ a b c d Joshua S. Mostow: Pictures of the Heart: The Hyakunin Isshu in Word and Image. Honolulu: University of Hawaii Press, 1996, s. 149. ISBN 978-0-8248-1705-3. OCLC 756506543. (ang.).
  2. ↑ a b Peter McMillan: One Hundred Poets, One Poem Each: A Translation of the Ogura Hyakunin Isshu. Nowy Jork: Columbia University Press, 2010, s. 132. ISBN 978-0-231-14399-8. OCLC 646395501. (ang.).
  3. ↑ a b c d e Haruo Shirane: Traditional Japanese Literature: An Anthology, Beginnings to 1600. Nowy Jork: Columbia University Press, 2012, s. 40-42. ISBN 978-0-231-15730-8. OCLC 768417888. (ang.).
  4. ↑ a b Anne Commons: Hitomaro: Poet as God. Boston: BRILL, 2009, s. 1-20. ISBN 978-90-04-17461-0. OCLC 593295845. (ang.).
  5. ↑ Steven D. Carter: Traditional Japanese Poetry: An Anthology. Stanford: Stanford University Press, 1993, s. 24. ISBN 978-0-8047-2212-4. OCLC 634709471. (ang.).
  6. ↑ a b Louis Frédéric: Japan Encyclopedia. Cambridge: Harvard University Press, 2002, s. 456. ISBN 978-0-674-01753-5. OCLC 48943301. (ang.).
  7. ↑ Edwin A. Cranston: A Waka Anthology: The gem-glistening cup. Stanford: Stanford University Press, 1993, s. 822-823. ISBN 978-0-8047-3157-7. OCLC 630103262. (ang.).
  8. ↑ Alicja Majewska: Sposoby wyrażania emocji w literaturze japońskiej. [w:] Japonica Creativa [on-line]. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 27 stycznia 2006. [dostęp 13 stycznia 2013].
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kakinomoto_no_Hitomaro&oldid=34197544”