Ticino: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
WP:SK, poprawa linków, int. |
m Robot zmienił szablon DisambigR |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{ |
{{Inne znaczenia|szwajcarskiego kantonu|rzekę [[Ticino (rzeka)|Ticino]]}} |
||
{{CHE kanton infobox |
{{CHE kanton infobox |
||
|nazwa_kantonu=Ticino |
|nazwa_kantonu=Ticino |
Wersja z 12:14, 22 sty 2013
Ticino, też Tessyn (wł.: Ticino, ofic.: Repubblica e Cantone Ticino; lomb.: Tesin, niem., fr., rom.: Tessin) – najdalej wysunięty na południe kanton Szwajcarii. Tereny Ticino zostały zajęte przez Szwajcarów w XV i na początku XVI wieku, w 1803 kanton Ticino przystąpił do Konfederacji Szwajcarskiej jako pełnoprawny członek.
Językiem urzędowym kantonu jest język włoski, natomiast językiem mówionym jest język lombardzki; wyjątkiem jest gmina Bosco/Gurin, gdzie mówi się po alemańsku. Na terenie Ticino znajduje się włoska enklawa Campione d'Italia. Razem z częścią Gryzonii Ticino tworzy tzw. Svizzera Italiana (Szwajcarię włoskojęzyczną). Dialekty lombardzkie (tesyńskie) są wciąż szeroko używane, ale nie mają oficjalnego statusu. Najważniejsze miasta to Lugano, Locarno i stolica kantonu Bellinzona.
- Stolica: Bellinzona
- Powierzchnia: 2812 km²
- Liczba mieszkańców: 311 900
- Gęstość zaludnienia: 110 osób/km²
- Liczba gmin: 244
- Język urzędowy: włoski
Z Ticino pochodziło wielu architektów renesansu i baroku: Francesco Borromini, Matteo Castelli, Giovanni Catenazzi, rodzina Fontana, Carlo Maderna, Giovanni Battista di Quadro, Giovanni Trevano.
Z Ticino pochodzi również wielu wybitnych architektów neomodernizmu: Rino Tami, Tita Carloni, Peppo Brivio, Luigi Snozzi, Livio Vacchini, Aurelio Galfetti, Mario Botta.
Podział administracyjny
Kanton dzieli się na 8 dystryktów.
Demografia
Językiem urzędowym kantonu jest język włoski. Językami z najwyższym odsetkiem użytkowników są:
- język włoski – 83,1%,
- język niemiecki – 8,3%,
- język serbsko-chorwacki – 1,7%[1].
Nazwa kantonu
Oficjalną nazwą kantonu jest nazwa włoska Ticino (endonim), pochodząca do łacińskiej nazwy Ticinium. W języku polskim używanym w kraju potocznie równie rozpowszechniona jest nazwa Tessyn (takie wyniki daje wyszukiwanie Google). Polonia szwajcarska również używa obu nazw. Polskie publikacje encyklopedyczne w zdecydowanej większości używają nazwy Ticino. KSNG nie wypowiedziała się w tej sprawie, co zgodnie z praktyką i rekomendacjami ONZ oznacza, że zaleca jako poprawną formę endonim, czyli Ticino.