Rondo Kaponiera

Kaponiera

{{{nazwa oryginalna}}}

{{{jednostki}}}
{{{opis zdjęcia}}}
Państwo	{{{państwo}}}
Miejscowość	{{{miejscowość}}}
Długość	{{{długość}}}
Poprzednie nazwy	{{{poprzednie nazwy}}}
Plan
[[Plik:{{{plan}}}|240x240px|alt=Plan przebiegu ulicy|]]
Przebieg
{{{przebieg}}}
Położenie na mapie Poznania Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}

{{Ulica infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | państwo = | jednostki = | plan = | miejscowość = | opis zdjęcia = | poprzednie nazwy = | długość = | nazwa oryginalna = | współrzędne = | przebieg = Nieznane pola: "sekundN", "państwo_kod", "jedn2_nazwa", "rodzaj", "miasto", "sekundE", "stopniN", "stopniE", "minutE", "jedn1", "minutN", "mapa", "zdjęcie_podpis", "jedn1_nazwa" oraz "jedn2".

Widok Ronda po wybudowaniu w 1973

Przejście podziemne pod Rondem

Rondo Kaponiera – rondo znajdujące się na zachód od ścisłego centrum Poznania, stanowiące centralny punkt w sieci komunikacji miejskiej dziennej (głównie tramwajowej) i nocnej. Rondo stanowi element I ramy komunikacyjnej miasta.

Historia

W latach 70. XIX wieku w związku z modernizacją sieci kolejowej Twierdzy Poznań przeniesiono dworzec kolejowy w Poznaniu z Jeżyc z dzisiejszej ul. Zwierzynieckiej w obecne miejsce. Wraz z tą zmianą tory kolejowe położono na najbliższym przedpolu zachodniej części rdzenia poligonalnego twierdzy. Wymusiło to też zorganizowanie skrzyżowania torów kolejowych z ciągiem komunikacyjnym wychodzącym z Bramy Berlińskiej. Zbudowano wówczas wiadukt nad torami, rampę w kierunku południowym do nowego dworca (dziś ul. Dworcowa) zaś w zachodnim przyczółku wiaduktu powstała Kaponiera Kolejowa (oddana do użytku w 1872 roku) mająca bronić torów. Dała ona wówczas nazwę całemu wiaduktowi (w 1910 roku zmieniono ją na most Zamkowy, a obecnie Most Uniwersytecki).

Kolejna znacząca przebudowa miała miejsce w latach 1968-1973. W miejscu Kaponiery Kolejowej zbudowano rondo z przejściem podziemnym, które otrzymało imię Mikołaja Kopernika w rocznicę jego 500 urodzin. Prace rozpoczęto 1 kwietnia 1968 i prowadzono etapami, przy czym przez cały czas czynne były zelektryfikowane linie kolejowe biegnące pod rondem. Podczas przebudowy skrzyżowania konieczne było wyburzenie części starych przyczółków po stronie kolejowego 'toru szczecińskiego' i w konstrukcji tzw. 'dziury toruńskiej'. W tym zakresie prace saperskie wykonywał pododdział Wojska Polskiego. Przez 2 miesiące (1 sierpnia 1971-30 września 1971) wyburzono 3000m³ starej konstrukcji, wywieziono 2500 ton gruzu. Przy okazji budowy ronda w ulicy Roosevelta ułożono dodatkowy trzeci tor tramwajowy dla pojazdów zjeżdżających z ronda i skręcających w ulicę Bukowską. Rondo oficjalnie oddano do użytku w 19 maja 1973 roku, przekazaniem ostatniego etapu budowy - tunelu podziemnego.

Tunel posiadał wentylatornie i system ogrzewania elektrycznego, oraz możliwość podłączenia do ogólnomiejskiego systemu ciepłowniczego. Przy temperaturze zewnętrznej -18 °C zakładano wewnętrzną temperaturę w tunelu +5 °C.

Przy rondzie (zejście "Bałtyk" / MTP) ustawiony jest obelisk Światowida. Jest to obelisk około 5-metrowej wysokości, utworzony z 5 granitowych elementów, z których każdy waży 3 tony. Autorem jest Jerzy Sobociński. Na granitowych płaszczyznach wypisano odległości dzielące Poznań od europejskich stolic. Napisy (razem 400 liter) odlano w brązie. Obelisk ukończono w całości w grudniu 1973 roku. W górnej części umieszczono zegar (wyprodukowany w Czechosłowacji) z 4 podświetlanymi tarczami. Był on sterowany przez zegar-matkę, znajdujący się w pomieszczeniach kina "Bałtyk" (już nieistniejące).

Do lipca 2012 część pomieszczeń zajmowało Muzeum Motoryzacji Automobilklubu Wielkopolski. Większość jednak pomieszczeń znajdujących się po bokach obecnego przejścia podziemnego oraz pod nim pozostaje pusta, służąc między innymi nietoperzom jako miejsce zimowej hibernacji.

Dzisiejszą nazwę rondo otrzymało w 1992 roku. Rada miasta zmieniła nazwę na Rondo Kaponiera, biorąc pod uwagę istnienie w Poznaniu ul. Kopernika oraz Osiedla Kopernika oraz fakt, iż poznaniacy i tak używali starej nazwy "Kaponiera" na określenie tego miejsca.

Obecnie rondo jest w trakcie generalnej przebudowy. Prace rozpoczęto w sierpniu 2012 roku, wg planów mają one potrwać półtora roku. Funkcjonalność węzła komunikacyjnego ma ulec znacznej poprawie, w założeniu obiekt charakteryzować się będzie nowoczesną architekturą, nie zabraknie też zieleni na powierzchni oraz nowych ławek. Przejście podziemne pod rondem zostanie odnowione, wymienione zostaną posadzki, wykończenie ścian i oświetlenie, pojawią sie też schody ruchome. Miasto planuje wynająć pewną część podziemi, aby mogły ponownie działać tam punkty usługowo-handlowe. Pod przejściem podziemnym (na poziomie -2) powstanie podziemny przystanek szybkiego tramwaju. Zaplanowana została także kawiarnia w pobliżu przystanku, przylegająca do zachowanych elementów XIX-wiecznej kaponiery kolejowej. Na razie jednak mało prawdopodobne jest udostępnienie tego obiektu do zwiedzania. 18 stycznia 2014 częściowo otwarto Rondo Kaponiera w kierunkach N,S,W..

Obiekty przy rondzie

• Kaponiera Kolejowa
• Collegium Iuridicum UAM
• rzeźba Obszar obrazów efemerycznych
• Akademia Muzyczna im. Ignacego Jana Paderewskiego
• Drukarnia Concordia
• Osiedle Vesty w Poznaniu
• akademik Jowita (potocznie Akumulatory)
• Hotel Mercure
• Wieżowiec Zjednoczenia Przemysłu Ceramiki Budowlanej w Poznaniu
• kino "Bałtyk" - nieistniejące (przetrwało w nazwie przystanku komunikacji miejskiej)
• Międzynarodowe Targi Poznańskie (westybul reprezentacyjny)
• Budynek Marago w Poznaniu

Zobacz też

• Most Teatralny w Poznaniu
• Most Dworcowy w Poznaniu

Bibliografia

1. Włodzimierz Łęcki, Piotr Maluśkiewicz, Poznań od A do Z, wyd. KAW, Poznań, 1986, ss.55-56, ISBN 83-03-01260-6
2. Kronika Miasta Poznania nr 3/1974