Socjalistyczna Partia Serbii: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
aktualia |
m →Historia: drobne redakcyjne |
||
| Linia 20: | Linia 20: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Partia powstała 16 czerwca 1990. Założył ją [[Slobodan Milošević]], pierwszy sekretarz KC [[Związek Komunistów Jugosławii|Związku Komunistów Serbii]], a od 1989 także przewodniczący Prezydium Republiki. Utworzono ją na bazie serbskiego oddziału partii komunistycznej i Socjalistycznego Związku Ludu Pracującego Serbii. W latach 90., w tym w okresie konfliktów zbrojnych związanych z [[rozpad Jugosławii|rozpadem Jugosławii]] SPS |
Partia powstała 16 czerwca 1990. Założył ją [[Slobodan Milošević]], pierwszy sekretarz KC [[Związek Komunistów Jugosławii|Związku Komunistów Serbii]], a od 1989 także przewodniczący Prezydium Republiki. Utworzono ją na bazie serbskiego oddziału partii komunistycznej i Socjalistycznego Związku Ludu Pracującego Serbii. W latach 90., w tym w okresie konfliktów zbrojnych związanych z [[rozpad Jugosławii|rozpadem Jugosławii]] SPS pozostała głównym ugrupowaniem rządzącym. Jej przywódca od 1991 do 1997 urząd prezydenta Serbii, następnie objął stanowisko prezydenta federacji. Kolejni przedstawiciele SPS obejmowali też stanowisko premiera. Po wyborach w 1992 socjaliści zawiązali porozumienie z [[Serbska Partia Radykalna|Serbską Partią Radykalną]], szybki rozpad koalicji skutkował nowymi wyborami w 1993. |
||
Po zwycięstwie i uzyskaniu 123 mandatów w 250-osobowym [[Zgromadzenie Narodowe Republiki Serbii|Zgromadzeniu Narodowym]] nowym premierem został [[Mirko Marjanović]]. W 1996 po wyborach lokalnych pod adresem SPS wysuwano zarzuty fałszerstw wyborczych. Na skutek protestów społecznych władza uznała w 1997 swoją porażkę w różnych miejscowościach, w tym w [[Belgrad]]zie. W tym samym roku do wyborów parlamentarnych socjaliści przystąpili w sojuszu z marksistowską [[Jugosłowiańska Lewica|Jugosłowiańską Lewicą]] (partią [[Mirjana Marković|Mirjany Marković]], żony Slobodana Miloševicia) i [[Liberałowie Serbii|Nową Demokracją]]. Główne partie opozycji (z wyjątkiem [[Serbski Ruch Odnowy|SPO]]) zbojkotowały te wybory. Mirko Marjanović z SPS pozostał na czele rządu, współtworzonego również przez nacjonalistycznych radykałów. |
Po zwycięstwie i uzyskaniu 123 mandatów w 250-osobowym [[Zgromadzenie Narodowe Republiki Serbii|Zgromadzeniu Narodowym]] nowym premierem został [[Mirko Marjanović]]. W 1996 po wyborach lokalnych pod adresem SPS wysuwano zarzuty fałszerstw wyborczych. Na skutek protestów społecznych władza uznała w 1997 swoją porażkę w różnych miejscowościach, w tym w [[Belgrad]]zie. W tym samym roku do wyborów parlamentarnych socjaliści przystąpili w sojuszu z marksistowską [[Jugosłowiańska Lewica|Jugosłowiańską Lewicą]] (partią [[Mirjana Marković|Mirjany Marković]], żony Slobodana Miloševicia) i [[Liberałowie Serbii|Nową Demokracją]]. Główne partie opozycji (z wyjątkiem [[Serbski Ruch Odnowy|SPO]]) zbojkotowały te wybory. Mirko Marjanović z SPS pozostał na czele rządu, współtworzonego również przez nacjonalistycznych radykałów. |
||
24 września 2000 przeprowadzono wybory samorządowe, parlamentarne na szczeblu federalnym, a także wybory na urząd prezydenta [[Federalna Republika Jugosławii|Federalnej Republiki Jugosławii]]. Zdecydowane zwycięstwo odniosła w nich zjednoczona pod szyldem [[Demokratyczna Opozycja Serbii|DOS]] opozycja. Jej lider, [[Vojislav Koštunica]], pokonał Slobodana Miloševicia w wyborach prezydenckich. |
24 września 2000 przeprowadzono wybory samorządowe, parlamentarne na szczeblu federalnym, a także wybory na urząd prezydenta [[Federalna Republika Jugosławii|Federalnej Republiki Jugosławii]]. Zdecydowane zwycięstwo odniosła w nich zjednoczona pod szyldem [[Demokratyczna Opozycja Serbii|DOS]] opozycja. Jej lider, [[Vojislav Koštunica]], pokonał Slobodana Miloševicia w wyborach prezydenckich. Władze nie zamierzały uznać tych wyników, ostatecznie po wielotysięcznych protestach i zajęciu budynków rządowych przywódca socjalistów ustąpił 5 października 2000. |
||
W przedterminowych [[wybory parlamentarne w Serbii w 2000 roku|wyborach do Skupsztiny]] przeprowadzonych dwa miesiące później SPS uzyskała tylko 37 miejsc w parlamencie, przechodząc po 10 latach rządów do opozycji. 28 czerwca 2001 Slobodan Milošević został wydany [[Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii|Międzynarodowemu Trybunałowi Karnemu dla byłej Jugosławii]], gdzie został oskarżony o zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości. Zmarł w areszcie w Hadze 11 marca 2006 przed zakończeniem procesu, do końca formalnie pełniąc obowiązki przewodniczącego partii. |
W przedterminowych [[wybory parlamentarne w Serbii w 2000 roku|wyborach do Skupsztiny]] przeprowadzonych dwa miesiące później SPS uzyskała tylko 37 miejsc w parlamencie, przechodząc po 10 latach rządów do opozycji. 28 czerwca 2001 Slobodan Milošević został wydany [[Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii|Międzynarodowemu Trybunałowi Karnemu dla byłej Jugosławii]], gdzie został oskarżony o zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości. Zmarł w areszcie w Hadze 11 marca 2006 przed zakończeniem procesu, do końca formalnie pełniąc obowiązki przewodniczącego partii. |
||
Wersja z 09:23, 9 cze 2014
| Państwo | {{{państwo}}} |
|---|---|
| Lider | |
| Adres siedziby | |
| [strona oficjalna Strona internetowa] | |
Socjalistyczna Partia Serbii (serb. Socijalistička partija Srbije / Социјалистичка партија Србије, SPS) – serbska partia polityczna o profilu socjalistycznym[1]. Ugrupowanie postkomunistyczne założone przez Slobodana Miloševicia, w szczególności w latach 90. identyfikowane jako lewicowa partia serbskiego nacjonalizmu.
Historia
Partia powstała 16 czerwca 1990. Założył ją Slobodan Milošević, pierwszy sekretarz KC Związku Komunistów Serbii, a od 1989 także przewodniczący Prezydium Republiki. Utworzono ją na bazie serbskiego oddziału partii komunistycznej i Socjalistycznego Związku Ludu Pracującego Serbii. W latach 90., w tym w okresie konfliktów zbrojnych związanych z rozpadem Jugosławii SPS pozostała głównym ugrupowaniem rządzącym. Jej przywódca od 1991 do 1997 urząd prezydenta Serbii, następnie objął stanowisko prezydenta federacji. Kolejni przedstawiciele SPS obejmowali też stanowisko premiera. Po wyborach w 1992 socjaliści zawiązali porozumienie z Serbską Partią Radykalną, szybki rozpad koalicji skutkował nowymi wyborami w 1993.
Po zwycięstwie i uzyskaniu 123 mandatów w 250-osobowym Zgromadzeniu Narodowym nowym premierem został Mirko Marjanović. W 1996 po wyborach lokalnych pod adresem SPS wysuwano zarzuty fałszerstw wyborczych. Na skutek protestów społecznych władza uznała w 1997 swoją porażkę w różnych miejscowościach, w tym w Belgradzie. W tym samym roku do wyborów parlamentarnych socjaliści przystąpili w sojuszu z marksistowską Jugosłowiańską Lewicą (partią Mirjany Marković, żony Slobodana Miloševicia) i Nową Demokracją. Główne partie opozycji (z wyjątkiem SPO) zbojkotowały te wybory. Mirko Marjanović z SPS pozostał na czele rządu, współtworzonego również przez nacjonalistycznych radykałów.
24 września 2000 przeprowadzono wybory samorządowe, parlamentarne na szczeblu federalnym, a także wybory na urząd prezydenta Federalnej Republiki Jugosławii. Zdecydowane zwycięstwo odniosła w nich zjednoczona pod szyldem DOS opozycja. Jej lider, Vojislav Koštunica, pokonał Slobodana Miloševicia w wyborach prezydenckich. Władze nie zamierzały uznać tych wyników, ostatecznie po wielotysięcznych protestach i zajęciu budynków rządowych przywódca socjalistów ustąpił 5 października 2000.
W przedterminowych wyborach do Skupsztiny przeprowadzonych dwa miesiące później SPS uzyskała tylko 37 miejsc w parlamencie, przechodząc po 10 latach rządów do opozycji. 28 czerwca 2001 Slobodan Milošević został wydany Międzynarodowemu Trybunałowi Karnemu dla byłej Jugosławii, gdzie został oskarżony o zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości. Zmarł w areszcie w Hadze 11 marca 2006 przed zakończeniem procesu, do końca formalnie pełniąc obowiązki przewodniczącego partii.
Faktycznie od 2003 SPS kierował Ivica Dačić, którego przywództwo zatwierdzono oficjalnie w 2006. Partia nadal traciła poparcie i reprezentację parlamentarną w kolejnych wyborach (2003 i 2007). W 2004 nieformalnie w Skupsztinie wspierała gabinet Vojislava Koštunicy. W 2008 socjaliści zawiązali koalicję wyborczą z Partią Zjednoczonych Emerytów Serbii i Zjednoczoną Serbią, zdobywając 20 mandatów, a następnie oficjalnie wchodząc do koalicji rządowej z Partią Demokratyczną. Sojusz SPS-PUPS-JS podwoił liczbę posłów w kolejnych wyborach w 2012, tym razem podpisując porozumienie ze zwycięskim obozem Serbskiej Partii Postępowej. Przywódca SPS Ivica Dačić stanął na czele nowego gabinetu.
W przedterminowych wyborach w 2014 koalicja została kolejny raz ponowiona, utrzymując dotychczasowy stan posiadania[2]. SPS pozostała także ugrupowaniem koalicyjnym, współtworząc rząd Aleksandara Vučicia, w którym jej lider został pierwszym wicepremierem[3].
Wybory do Zgromadzenia Narodowego
Wyniki wyborów do Skupsztiny[1][4]:
- 1990 – 46,1% głosów i 194 mandaty
- 1992 – 28,8% głosów i 101 mandatów
- 1993 – 36,7% głosów i 123 mandaty
- 1997 – 38,7% głosów i 110 mandatów (koalicja z JUL i ND)
- 2000 – 13,8% głosów i 37 mandatów
- 2003 – 7,6% głosów i 22 mandaty
- 2007 – 5,6% głosów i 16 mandatów
- 2008 – 7,6% głosów i 20 mandatów (koalicja z PUPS i JS)
- 2012 – 14,5% głosów i 44 mandaty (koalicja z PUPS i JS)
- 2012 – 13,5% głosów i 44 mandaty (koalicja z PUPS i JS)
Zobacz też
- ↑ a b Parties and Elections in Europe – Serbia. [dostęp 2014-02-08]. (ang.).
- ↑ 64. sednica Republičke izborne komisije. parlament.gov.rs, 24 marca 2014. [dostęp 2014-03-25]. (serb.).
- ↑ Srbija dobila novu vlada. b92.net, 27 kwietnia 2014. [dostęp 2014-04-27]. (serb.).
- ↑ Parties and Elections in Europe – Serbia 2. [dostęp 2014-02-08]. (ang.).
Bibliografia
- Socijalistička partija Srbije. b92.net. [dostęp 2014-02-04]. (serb.).