Starołęka: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m →Położenie, obszar i historia: uściśl. |
m →Inne osobliwości: +1 |
||
Linia 19: | Linia 19: | ||
== Inne osobliwości == |
== Inne osobliwości == |
||
Na terenie Starołęki znajduje się stacja kolejowa [[Poznań Starołęka]] (na linii [[Kluczbork]] - [[Poznań]]). Mostem kolejowym wraz z kładką dla pieszych (zamkniętą w roku 2013) Starołęka łączy się z lewobrzeżną częścią miasta - [[Dębina (Poznań)|Dębiną]] na terenie dzielnicy [[Wilda]]. Przy ulicy Książęcej znajduje się [[Fort I w Poznaniu|Fort I]], natomiast przy ul. Gołężyckiej - [[Fort Ia w Poznaniu|Fort Ia]]. Obydwa obiekty są [[zabytek|zabytkowymi]] elementami zewnętrznego pierścienia fortyfikacji [[Twierdza Poznań|Twierdzy Poznań]]. Zabytkiem jest też [[Dwór na Starołęce w Poznaniu|dwór starołęcki]]. |
Na terenie Starołęki znajduje się stacja kolejowa [[Poznań Starołęka]] (na linii [[Kluczbork]] - [[Poznań]]). Mostem kolejowym wraz z kładką dla pieszych (zamkniętą w roku 2013) Starołęka łączy się z lewobrzeżną częścią miasta - [[Dębina (Poznań)|Dębiną]] na terenie dzielnicy [[Wilda]]. Przy ulicy Książęcej znajduje się [[Fort I w Poznaniu|Fort I]], natomiast przy ul. Gołężyckiej - [[Fort Ia w Poznaniu|Fort Ia]]. Obydwa obiekty są [[zabytek|zabytkowymi]] elementami zewnętrznego pierścienia fortyfikacji [[Twierdza Poznań|Twierdzy Poznań]]. Zabytkiem jest też [[Dwór na Starołęce w Poznaniu|dwór starołęcki]], jak również niektóre budynki [[Osiedle robotnicze na Starołęce w Poznaniu|osiedla robotniczego w rejonie ulic Romana Maya i Bystrej]]. |
||
Na terenie Starołęki znajdują się kapliczki przydrożne: |
Na terenie Starołęki znajdują się kapliczki przydrożne: |
Wersja z 11:46, 30 maj 2016
Starołęka (Mała) – część Poznania, w osiedlu samorządowym Starołęka-Minikowo-Marlewo. Położona jest nad wschodnim brzegiem rzeki Warty.
Położenie, obszar i historia
Obejmuje obszar dwóch dawnych podpoznańskich wsi - Starołęki Małej (potocznie po prostu Starołęki) oraz Starołęki Wielkiej.
W rejonie Starołęki (terasa warciańska) znaleziono najstarsze ślady pobytu człowieka na terenie obecnego Poznania - wyroby krzemienne kultur mazowszańskich z około 20.000-10.000 lat p.n.e (drugim takim miejscem był Szeląg)[1].
Początkowo była wsią książęcą, a od 1253 miejską. Po 1314 Władysław Łokietek skonfiskował ją miastu i odtąd była wsią szlachecką, następnie mieszczańską, podzieloną na kilka części, będących w posiadaniu różnych rodzin poznańskich, m.in. Macieja Starołęskiego. Starołęka Mała w latach 1408-1413 była własnością Strosbergów, którzy sprzedali ją karmelitom trzewiczkowym od kościoła Bożego Ciała. W połowie XVI wieku funkcjonował tu młyn wodny (tzw. korzecznik, czyli nasiębierny)[2].
Starołęka Mała (m.in. rejon ul. Maya i ul. św. Antoniego) przyłączona została do Poznania w styczniu 1925. Starołękę Wielką (m.in. ul. Żorska, Kotwicza i in.) włączyły w granice miasta niemieckie władze okupacyjne podczas II wojny światowej.
Przemysł
Dawna Starołęka Mała to w dużej mierze tereny przemysłowe - funkcjonują tam takie zakłady jak:
- Stomil-Poznań S.A. - zakład oponiarski o najdłuższej tradycji w Polsce, założony w roku 1928, produkujący opony diagonalne przeznaczonych do maszyn górniczych i maszyn do prac ziemnych, opony do wózków przemysłowych i podnośnikowych, opony do samochodów ciężarowych i przyczep, opony do maszyn rolniczych, ogumienie do samolotów, helikopterów i szybowców, opony pełne do transportu wewnętrznego i maszyn drogowych.
Przez wiele lat funkcjonowały na terenie Starołęki zakłady:
- Pollena-Lechia - późniejszy Beiersdorf-Lechia S.A., Nivea Polska S.A. - fabryka kosmetyków marki Nivea (zakład w Starołęce został zamknięty,a budynki fabryczne wyburzone. Produkcja odbywa się w innym miejscu Poznania - ul. Gnieźnieńska).
- Poznańska Fabryka Maszyn Żniwnych „Agromet”
Inne osobliwości
Na terenie Starołęki znajduje się stacja kolejowa Poznań Starołęka (na linii Kluczbork - Poznań). Mostem kolejowym wraz z kładką dla pieszych (zamkniętą w roku 2013) Starołęka łączy się z lewobrzeżną częścią miasta - Dębiną na terenie dzielnicy Wilda. Przy ulicy Książęcej znajduje się Fort I, natomiast przy ul. Gołężyckiej - Fort Ia. Obydwa obiekty są zabytkowymi elementami zewnętrznego pierścienia fortyfikacji Twierdzy Poznań. Zabytkiem jest też dwór starołęcki, jak również niektóre budynki osiedla robotniczego w rejonie ulic Romana Maya i Bystrej.
Na terenie Starołęki znajdują się kapliczki przydrożne:
- ul. Starołęcka 62, przy pętli autobusowej – murowana, z blaszanym daszkiem i drewnianą figurą Zbawiciela Świata, ufundowana przez rodzinę Kempfów w drugiej połowie XIX wieku, od otoczenia wydzielona metalowym płotkiem; przed II wojną światową zmierzały doń procesje błagalne o urodzaje i obfite plony,
- ul. Starołęcka 11 – figura Serca Jezusowego, postawiona przez rodzinę Bińczewskich wraz z domem w marcu 1933 (Niemcy zrzucili ją z cokołu, okupację przetrwała schowana w kościele),
- na rozstaju ulic Starołęcka i Głuszyna (Starołęka Wielka) – figura Matki Boskiej z 1913 ufundowana przez mieszkańców wsi (napis: Fundowała gmina Starołęka Wielka); ukryta przed okupantem hitlerowskim przetrwała wojnę (Niemcy zniszczyli jedynie cokół); sporadycznie odbywają się tu Apele Jasnogórskie[3].
Prasa lokalna
Lokalny samorząd osiedlowy wydaje kwartalnik Nasza Starołęka o numerze ISSN 1730-5446.
Galeria
-
Nowe Miasto sfotografowane przez satelitę wywiadowczego w 1965 r. Widoczny obszar od Rataj, przez Żegrze, aż do Starołęki
-
Kościół pw. św. Antoniego Padewskiego
-
Kaplica cmentarna
-
Fort I (Röder)
-
Stacja kolejowa Poznań-Starołęka
- ↑ Zygmunt Boras, Lech Trzeciakowski, W dawnym Poznaniu, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, 1971, s.11
- ↑ Jacek Wiesiołowski, Wsie parafii głuszyńskiej w świetle Liber beneficiorum z 1510 roku, w: Kronika Miasta Poznania, nr 4/2009, s.83-84, ISSN 0137-3552
- ↑ Katarzyna Mądry, Kapliczki, krzyże i figury przydrożne w Starołęce, Głuszynie, Krzesinach, Garaszewie i Marlewie, w: Kronika Miasta Poznania, nr 4/2009, s.63-65, ISSN 0137-3552