Minikowo (Poznań)
Minikowo (hist. Ninkowo, Nincowo, Nyenchow[1]) – część Poznania, na osiedlu samorządowym Starołęka-Minikowo-Marlewo. Sąsiaduje ze Starołęką Wielką i Marlewem.
Wieś duchowna Ninkowo, własność kapituły katedralnej poznańskiej, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[2].
Charakter[edytuj | edytuj kod]
Osiedle domów jednorodzinnych z niewielkim udziałem drobnego biznesu. Centralnym punktem osiedla jest rondo od którego odchodzi aż 6 ulic. Przy rondzie znajdują się główne przystanki autobusowe linii MPK Poznań 189, 194 i 211, szkoła podstawowa, minimarket oraz inne lokale usługowo-handlowe[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1235 Władysław Odonic nadał ją archidiakonowi poznańskiemu Piotrowi w dożywocie, następnie przeszła na kapitułę poznańską[4]. W odróżnieniu od sąsiedniego Garaszewa pozostaje w niezmienionej lokalizacji[5]. Znajdował się tutaj dwór regensa (rządcy) wraz z zabudowaniami gospodarczymi, jak również karczma[1]. W 1890 wieś liczyła 27 dymów, 246 mórg, 239 katolików, 7 ewangelików. W połowie XIX wieku wieś została częściowo zasiedlona przez potomków Bambrów z Czapur i Wiórka. Zachowało się po nich kilka starych domów, m.in. dom Muthów, dom przy ul. Hrubieszowskiej 14, gospodarstwo Schneiderów z 1909 przy ul. Minikowo 7 oraz przy ul. Baranowskiej 12 (z zabytkową figurą maryjną), czy dom w formie dworku przy ul. Ożarowskiej 40. Przy ul. Hrubieszowskiej 14 stoi ponadto kapliczka św. Jana Nepomucena z 1886[6].
Włączone do miasta w 1940, wraz z wieloma innymi, prawobrzeżnymi częściami miasta[7].
31 stycznia 1985, w wyniku awarii magistrali wodnej przy ul. Oświęcimskiej, utworzyło się rozlewisko o powierzchni 15 hektarów – zalaniu uległo 30 budynków mieszkalnych[8].
Osobliwości[edytuj | edytuj kod]
W 1982, podczas prac archeologicznych, natrafiono tu na ślady szkieletowego cmentarzyska, prawdopodobnie wczesnośredniowiecznego[5].
Pamiątką bamberską jest figura Matki Boskiej na ul. Baranowskiej 12. Przy ul. Hrubieszowskiej 14 stoi słupowa, przeszklona kapliczka przydrożna św. Jana Nepomucena, wzniesiona wraz z gospodarstwem w 1886. Stoi nieco w głębi zabudowań, ponieważ wzniesiono ją dokładnie w miejscu znalezienia niezidentyfikowanych ludzkich kości. Na skrzyżowaniu ulic Sandomierskiej i Nowosądeckiej stoi drewniany krzyż ufundowany przed II wojną światową przez rodzinę Wojkiewiczów. Zniszczony przez nazistów niemieckich, odbudowany po wojnie i zastąpiony nowym, dębowym w początku lat 90. XX wieku przez kolejne pokolenie Wojkiewiczów[9].
Toponimia[edytuj | edytuj kod]
Nazwy ulic w tej części miasta pochodzą od miast wschodniej (np. Pińczowska, Kielecka, czy Jędrzejowska) i południowej (np. Oświęcimska, Żorska, czy Olkuska) Polski, jak również od terminologii żeglarskiej. Nietypowe są dzieje ul. Władysława Kotwicza, orientalisty (1872-1944), którą podaje się w tym brzmieniu od lat 80. XX wieku. Nazwę nadano w 1935 w sąsiedztwie Żeglarskiej i Masztowej, a pochodziła ona od kotwicy. Nazwę skalkowali też niemieccy okupanci, nadając traktowi nazwę Ankerstrasse (Kotwicza od kotwicy)[10].
Hydrologia[edytuj | edytuj kod]
Przez Minikowo przepływa Rów Minikowski, ze źródłem pomiędzy ul. Zaklikowską a lotniskiem wojskowym, natomiast kończący swój bieg w lesie pomiędzy ul. Głuszyna a ul. Strzeleckiego. Drugi ciek wodny (Starynka) ma źródło przy skrzyżowaniu ul. Żeglarskiej i ul. Opoczyńskiej, płynie wzdłuż ulicy Nad Starynką, a uchodzi do Warty przy ul. Starołęckiej (w pobliżu ul. Makoszowskiej). Przy południowej granicy znajdują się strumień Czapnica oraz stawy o tej samej nazwie[3].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Barbara Kirschke, Co serwował gościom karczmarz z Minikowa?, w: Kronika Miasta Poznania, nr 4/2009, s.26, ISSN 0137-3552
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 246.
- ↑ a b Poznań - atlas aglomeracji 1:15.000, wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2008, ISBN 978-83-7445-018-8
- ↑ Jacek Wiesiołowski, Wsie parafii głuszyńskiej w świetle Liber beneficiorum z 1510 roku, w: Kronika Miasta Poznania, nr 4/2009, s.84, ISSN 0137-3552
- ↑ a b Jarmila Kaczmarek, Najdawniejsze skarby Starołęki, Głuszyny i Krzesin, w: Kronika Miasta Poznania, nr 4/2009, s.19, ISSN 0137-3552
- ↑ Maria Paradowska, Bambrzy w Starołęce, Minikowie i Czapurach, w: Kronika Miasta Poznania, nr 4/2009, s.50-57, ISSN 0137-3552
- ↑ Włodzimierz Łęcki, Piotr Maluśkiewicz, Poznań od A do Z, Poznań: KAW, 1986, s. 82, ISBN 83-03-01260-6, OCLC 835895412.
- ↑ Wydarzenia w Poznaniu w 1985 roku. Część pierwsza, w: Kronika Miasta Poznania, nr 3/1986, s.180, ISSN 0137-3552
- ↑ Katarzyna Mądry, Kapliczki, krzyże i figury przydrożne w Starołęce, Głuszynie, Krzesinach, Garaszewie i Marlewie, w: Kronika Miasta Poznania, nr 4/2009, s.63-64,67, ISSN 0137-3552
- ↑ Antoni Gąsiorowski, Pomyłkowi patroni poznańskich ulic, w: Kronika Miasta Poznania, nr 3-4/1984, s.62, ISSN 0137-3552
.JPG)