Rajmund Jaworowski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Boty
1 384 760 edycji
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
m lit.
Linia 27: Linia 27:
Od 1906 w szeregach [[Polska Partia Socjalistyczna – Frakcja Rewolucyjna|PPS – Frakcji Rewolucyjnej]], uczestniczył w IX Zjeździe PPS. Działał jako okręgowiec w Częstochowie i Zagłębiu. W 1907 na konferencji w Radomiu aresztowany wraz z uczestnikami, uwięziony, a następnie skazany na 2 lata zesłania do Surgutska w guberni [[tobolsk]]iej.
Od 1906 w szeregach [[Polska Partia Socjalistyczna – Frakcja Rewolucyjna|PPS – Frakcji Rewolucyjnej]], uczestniczył w IX Zjeździe PPS. Działał jako okręgowiec w Częstochowie i Zagłębiu. W 1907 na konferencji w Radomiu aresztowany wraz z uczestnikami, uwięziony, a następnie skazany na 2 lata zesłania do Surgutska w guberni [[tobolsk]]iej.


W 1909 powrócił do Krakowa gdzie został członkiem Wydziału Organizacyjnego PPS (b. [[Polska Partia Socjalistyczna – Frakcja Rewolucyjna|PPS – Frakcji Rewolucyjnej]]), wstąpił także do [[Związek Walki Czynnej|Związku Walki Czynnej]]. Ukończył kurs wyższy (szkołę oficerską). Był jednym z 66 słuchaczy kursu odznaczonych przez Józefa Piłsudskiego [[Znak oficerski „Parasol”|znakiem oficerskim – tzw. „Parasolem”]]. Reprezentował PPS (jako zastępca delegata) w [[Komisja Tymczasowa Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych|Komisji Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych]]
W 1909 powrócił do Krakowa gdzie został członkiem Wydziału Organizacyjnego PPS (b. [[Polska Partia Socjalistyczna – Frakcja Rewolucyjna|PPS – Frakcji Rewolucyjnej]]), wstąpił także do [[Związek Walki Czynnej|Związku Walki Czynnej]]. Ukończył kurs wyższy (szkołę oficerską). Był jednym z 66 słuchaczy kursu odznaczonych przez Józefa Piłsudskiego [[Znak oficerski „Parasol”|znakiem oficerskim – tzw. „Parasolem”]]. Reprezentował PPS (jako zastępca delegata) w [[Komisja Tymczasowa Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych|Komisji Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych]].


[[Plik:Jaworowski, Perl, Perlowa, Arciszewski.jpg|thumb|Rajmund Jaworowski (po lewej) z [[Teresa Perl|Teresą]] i [[Feliks Perl|Feliksem Perlami]] oraz [[Tomasz Arciszewski|Tomaszem Arciszewskim]] (po prawej)]]
[[Plik:Jaworowski, Perl, Perlowa, Arciszewski.jpg|thumb|Rajmund Jaworowski (po lewej) z [[Teresa Perl|Teresą]] i [[Feliks Perl|Feliksem Perlami]] oraz [[Tomasz Arciszewski|Tomaszem Arciszewskim]] (po prawej)]]
Linia 40: Linia 40:
W 1919 i 1920 dokooptowany do Rady Naczelnej PPS. Od 1921 był w składzie Centralnego Komitetu Wykonawczego (od stycznia 1926 był wiceprzewodniczącym CKW).
W 1919 i 1920 dokooptowany do Rady Naczelnej PPS. Od 1921 był w składzie Centralnego Komitetu Wykonawczego (od stycznia 1926 był wiceprzewodniczącym CKW).


W [[Wybory parlamentarne w Polsce w 1922 roku|wyborach parlamentarnych w 1922]] został wybrany z listy PPS w okręgu wyborczym nr 1 (Warszawa). W [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej I kadencji (1922–1927)|Sejmie I kadencji]] był członkiem komisji administracyjnej oraz komisji wojskowej.
W [[Wybory parlamentarne w Polsce w 1922 roku|wyborach parlamentarnych w 1922]] został wybrany z listy PPS w okręgu wyborczym nr 1 (Warszawa). W [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej I kadencji (1922–1927)|Sejmie I kadencji]] był członkiem komisji administracyjnej oraz komisji wojskowej.


W maju 1927 ponownie został wybrany z ramienia PPS do Rady Warszawy, następnie wybrany na przewodniczącego Rady miejskiej (pełnił tę funkcję do 1931). W [[Wybory parlamentarne w Polsce w 1928 roku|wyborach parlamentarnych w 1928]] ponownie wybrany do Sejmu z ramienia PPS w ramach listy państwowej.
W maju 1927 ponownie został wybrany z ramienia PPS do Rady Warszawy, następnie wybrany na przewodniczącego Rady miejskiej (pełnił tę funkcję do 1931). W [[Wybory parlamentarne w Polsce w 1928 roku|wyborach parlamentarnych w 1928]] ponownie wybrany do Sejmu z ramienia PPS w ramach listy państwowej.


Po konfliktach z kierownictwem PPS na tle stosunku do rządu i [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]] w 1928, utworzył ugrupowanie [[Polska Partia Socjalistyczna – dawna Frakcja Rewolucyjna|PPS – dawna Frakcja Rewolucyjna]], stając na czele Centralnego Komitetu Robotniczego i okręgu w Warszawie, dokonując jednocześnie rozłamu w [[Związek Parlamentarny Polskich Socjalistów|Związku Parlamentarnym Polskich Socjalistów]], tworząc odrębny klub parlamentarny.
Po konfliktach z kierownictwem PPS na tle stosunku do rządu i [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]] w 1928, utworzył ugrupowanie [[Polska Partia Socjalistyczna – dawna Frakcja Rewolucyjna|PPS – dawna Frakcja Rewolucyjna]], stając na czele Centralnego Komitetu Robotniczego i okręgu w Warszawie, dokonując jednocześnie rozłamu w [[Związek Parlamentarny Polskich Socjalistów|Związku Parlamentarnym Polskich Socjalistów]], tworząc odrębny klub parlamentarny.
Linia 52: Linia 52:
W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] członek [[Służba Zwycięstwu Polski|Służby Zwycięstwu Polski]] oraz [[Związek Walki Zbrojnej|Związku Walki Zbrojnej]]. Zmarł w Warszawie w kwietniu 1941.
W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] członek [[Służba Zwycięstwu Polski|Służby Zwycięstwu Polski]] oraz [[Związek Walki Zbrojnej|Związku Walki Zbrojnej]]. Zmarł w Warszawie w kwietniu 1941.


Odznaczony m.in. [[Order Virtuti Militari|Krzyżem Virtuti Militari V kl.]] oraz [[Krzyż i Medal Niepodległości|Krzyżem Niepodległości z Mieczami]]<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WMP19303000423 Monitor Polski z 1930 r. Nr 300, poz. 423]</ref>. Uhonorowany Odznaką Pamiątkową „Pierwszej Kadrowej”<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = 6 sierpień: 1914 - 1934 |data = 1934 |miejsce = Warszawa |wydawca = Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich |s = 18}}</ref>.
Odznaczony m.in. [[Order Virtuti Militari|Krzyżem Virtuti Militari V kl.]] oraz [[Krzyż i Medal Niepodległości|Krzyżem Niepodległości z Mieczami]]<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WMP19303000423 Monitor Polski z 1930 r. Nr 300, poz. 423]</ref>. Uhonorowany Odznaką Pamiątkową „Pierwszej Kadrowej”<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = 6 sierpień: 1914 - 1934 |data = 1934 |miejsce = Warszawa |wydawca = Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich |s = 18}}</ref>.


Żoną Rajmunda była znana działaczka PPS [[Konstancja Jaworowska]]. Córką Rajmujnda była Janina, która wyszła za mąż za Jerzego Staszewskiego (ppor „Oksza”) – oboje zginęli w ostatni dzień Powstania Warszawskiego (spoczywają na Powązkach).
Żoną Rajmunda była znana działaczka PPS [[Konstancja Jaworowska]]. Córką Rajmunda była Janina, która wyszła za mąż za Jerzego Staszewskiego (ppor. „Oksza”) – oboje zginęli w ostatni dzień Powstania Warszawskiego (spoczywają na Powązkach).


== Przypisy ==
== Przypisy ==

Wersja z 06:42, 3 lut 2018

Rajmund Jaworowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

31 sierpnia 1885
Birzule

Data i miejsce śmierci

24 kwietnia 1941
Warszawa

Poseł II kadencji Sejmu (II RP)
Okres

od 4 marca 1928
do 30 sierpnia 1930

Przynależność polityczna

PPS dawna Frakcja Rewolucyjna

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości z Mieczami
Odznaka Oficerska Związków Strzeleckich „Parasol” Odznaka 1 Kompanii Kadrowej
Multimedia w Wikimedia Commons

Rajmund Jaworowski, ps. Świętopełk (ur. 31 sierpnia 1885 w Birzule w pow. Bałta, zm. 24 kwietnia 1941 w Warszawie) – działacz Polskiej Partii Socjalistycznej i Organizacji Bojowej PPS, współpracownik Józefa Piłsudskiego. Radny Warszawy od 1917 do 1931, zaś od 1927 przewodniczący Rady Miejskiej Warszawy. Poseł na Sejm I i II kadencji w II Rzeczypospolitej Polskiej.

Życiorys

Syn Witolda, właściciela ziemskiego i Józefy z domu Szechlegel. W trakcie uczęszczania do gimnazjum w Kijowie, wstąpił w 1901 do kółka socjalistycznego związanego z PPS. W 1903 zbiegł do Lwowa, gdy w czasie rewizji znaleziono u niego skład bibuły. We Lwowie przystąpił do organizacji studenckiej „Nieprzejednani”, przygotowującej kadry do walki powstańczej. Pracował w laboratorium wytwarzającym materiały wybuchowe. W 1904 został członkiem PPS.

Po ukończeniu krakowskiej szkoły bojowej w 1905, był członkiem Organizacji Bojowej PPS. Został skierowany jako instruktor OB do Kalisza. Po zdekonspirowaniu przeniesiony do Łodzi, gdzie uczestniczył w kilku akcjach bojowych. Ranny podczas nieudanego zamachu na pociąg k. Grodziska, brał udział w przygotowaniach do zamachu na generała-gubernatora Skałona.

Od 1906 w szeregach PPS – Frakcji Rewolucyjnej, uczestniczył w IX Zjeździe PPS. Działał jako okręgowiec w Częstochowie i Zagłębiu. W 1907 na konferencji w Radomiu aresztowany wraz z uczestnikami, uwięziony, a następnie skazany na 2 lata zesłania do Surgutska w guberni tobolskiej.

W 1909 powrócił do Krakowa gdzie został członkiem Wydziału Organizacyjnego PPS (b. PPS – Frakcji Rewolucyjnej), wstąpił także do Związku Walki Czynnej. Ukończył kurs wyższy (szkołę oficerską). Był jednym z 66 słuchaczy kursu odznaczonych przez Józefa Piłsudskiego znakiem oficerskim – tzw. „Parasolem”. Reprezentował PPS (jako zastępca delegata) w Komisji Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych.

Rajmund Jaworowski (po lewej) z Teresą i Feliksem Perlami oraz Tomaszem Arciszewskim (po prawej)

W okresie I wojny światowej służył w Legionach Polskich. Był komendantem oddziału wywiadowczego. Brał udział w bitwach: pod Kielcami, Nowym Korczynem, Opatowem, Konarami, Ożarowem, Sitkowicami. Oddelegowany do pracy w Lublinie, gdzie organizował Polską Organizację Wojskową. Uczestniczył też w organizacji ruchu chłopskiego. Następnie powrócił do Legionów. Po 1917 przeszedł do działań nielegalnych w Warszawie.

Od 1918 organizował Warszawski Okręgowy Komitet Robotniczy. Na XIV Zjeździe PPS w listopadzie 1918 wszedł w skład Centralnego Komitetu Robotniczego. Działał w Radach Delegatów Robotniczych, gdzie został w 1919 przewodniczącym.

We wrześniu 1918, został przewodniczącym Warszawskiego OKR PPS i pełnił tę funkcje nieprzerwanie do 1928. W lutym 1917 został wybrany radnym Warszawy i pełnił funkcje wiceprzewodniczącego do 1927.

W czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 został członkiem Wydziału Wojskowego PPS i wszedł w skład powołanego 5 sierpnia 1920 Robotniczego Komitetu Obrony Warszawy. Z jego inicjatywy organizowano Robotniczy Pułk Obrony Warszawy. Jako ochotnik wstąpił do wojska i został przydzielony do batalionu zapasowego 5 Pułku Piechoty Legionów. Zdemobilizowany w grudniu 1920. Zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919. W 1924 zajmował 28. lokatę na liście starszeństwa oficerów rezerwowych piechoty i był oficerem rezerwy 5 Pułku Piechoty Legionów. Dziesięć lat później zajmował 4 lokatę, pozostawał na ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III i posiadał przydział mobilizacyjny do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I w Warszawie.

W 1919 i 1920 dokooptowany do Rady Naczelnej PPS. Od 1921 był w składzie Centralnego Komitetu Wykonawczego (od stycznia 1926 był wiceprzewodniczącym CKW).

W wyborach parlamentarnych w 1922 został wybrany z listy PPS w okręgu wyborczym nr 1 (Warszawa). W Sejmie I kadencji był członkiem komisji administracyjnej oraz komisji wojskowej.

W maju 1927 ponownie został wybrany z ramienia PPS do Rady Warszawy, następnie wybrany na przewodniczącego Rady miejskiej (pełnił tę funkcję do 1931). W wyborach parlamentarnych w 1928 ponownie wybrany do Sejmu z ramienia PPS w ramach listy państwowej.

Po konfliktach z kierownictwem PPS na tle stosunku do rządu i Józefa Piłsudskiego w 1928, utworzył ugrupowanie PPS – dawna Frakcja Rewolucyjna, stając na czele Centralnego Komitetu Robotniczego i okręgu w Warszawie, dokonując jednocześnie rozłamu w Związku Parlamentarnym Polskich Socjalistów, tworząc odrębny klub parlamentarny.

Był również inicjatorem rozłamu w ruchu związkowych, powołując Centralne Zrzeszenie Klasowych Związków Zawodowych (CZKZZ). Podobnie dokonał podziału w TUR, tworząc Stowarzyszenie Oświaty Robotniczej.

W wyborach parlamentarnych w 1930 nie uzyskał mandatu parlamentarnego (tak jak i inni kandydaci PPS – dawnej Frakcja Rewolucyjna), co wywołało kryzys w partii. W wyniku sporu pomiędzy Jaworowskim a Jędrzejem Moraczewskim, forsującym oderwanie CZKZZ od partii, doszło do rozłamu w tej centrali związkowej. Spowodowało to znaczny spadek wpływów Jaworowskiego i jego partii. W 1939 w istocie PPS – dawna Frakcja Rewolucyjna przestała funkcjonować.

W czasie II wojny światowej członek Służby Zwycięstwu Polski oraz Związku Walki Zbrojnej. Zmarł w Warszawie w kwietniu 1941.

Odznaczony m.in. Krzyżem Virtuti Militari V kl. oraz Krzyżem Niepodległości z Mieczami[1]. Uhonorowany Odznaką Pamiątkową „Pierwszej Kadrowej”[2].

Żoną Rajmunda była znana działaczka PPS Konstancja Jaworowska. Córką Rajmunda była Janina, która wyszła za mąż za Jerzego Staszewskiego (ppor. „Oksza”) – oboje zginęli w ostatni dzień Powstania Warszawskiego (spoczywają na Powązkach).

Przypisy

  1. ↑ Monitor Polski z 1930 r. Nr 300, poz. 423
  2. ↑ 6 sierpień: 1914 - 1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 18.

Bibliografia

  • Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 134, 411.
  • Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 8, 809.
  • Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego Tom 2, Warszawa 1985 ISBN 83-05-11657-3.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rajmund_Jaworowski&oldid=52392225”