Symbol: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Boty
1 384 529 edycji
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
drobne merytoryczne - znak a symbol
Linia 1: Linia 1:
{{Dopracować|więcej przypisów}}
{{Dopracować|więcej przypisów}}
⚫
'''Symbol''' (z [[gr.]] ''σύμβολον'') – semantyczny środek stylistyczny, który ma jedno znaczenie dosłowne i różną liczbę znaczeń ukrytych. Odpowiednik pojęcia postrzegany zmysłowo. Najbardziej ogólnie jest to zastąpienie jednego [[pojęcie|pojęcia]] innym, krótszym, bardziej wyrazistym lub najlepiej oddającym jego naturę, albo mniej abstrakcyjnym. Jest to znak odnoszący się do innego [[system]]u znaczeń, niż do tego, do którego bezpośrednio się odnosi. Przykładowo symbol [[Lew afrykański|lwa]] oznacza nie tylko dany gatunek [[Zwierzęta|zwierzęcia]], lecz często także siłę lub [[władza|władzę]]. Symbole są arbitralnie ustanowionymi jednostkami komunikacyjnymi, dzięki temu różniącymi się od [[znak (semiotyka)|znaków]], które tworzą związki między znaczonym i znaczącym w jednorodnym kontekście kulturowym{{odn|Leach|2010|s=17-20}}. Obiekty tworzące związek symboliczny w jednej [[kultura|kulturze]], mogą mieć inne znaczenia w innych kulturach, co odróżnia symbol od jednoznacznej [[alegoria|alegorii]].
[[Plik:Earth symbol.svg|right|150px|thumb|Symbol Ziemi, a także symbol solarny zwany [[Krzyż słoneczny|Krzyżem Słonecznym]].]]

⚫
'''Symbol''' (z [[gr.]] ''σύμβολον'') – semantyczny środek stylistyczny, który ma jedno znaczenie dosłowne i różną liczbę znaczeń ukrytych. Odpowiednik pojęcia postrzegany zmysłowo. Najbardziej ogólnie jest to zastąpienie jednego [[pojęcie|pojęcia]] innym, krótszym, bardziej wyrazistym lub najlepiej oddającym jego naturę, albo mniej abstrakcyjnym. Jest to znak odnoszący się do innego [[system]]u znaczeń, niż do tego, do którego bezpośrednio się odnosi. Przykładowo symbol [[Lew afrykański|lwa]] oznacza nie tylko dany gatunek [[Zwierzęta|zwierzęcia]], lecz często także siłę lub [[władza|władzę]]. Symbole są pewnymi znakami umownymi, które w różnych [[kultura]]ch mogą mieć różne znaczenia - to odróżnia symbol od jednoznacznej [[alegoria|alegorii]].
== Znak a symbol ==
Znaczenia szczególne to między innymi:
[[Plik:The world - III (6341002907).jpg|thumb|W przypadku, gdy korona użyta jest w innym kontekście, niż oznaczenie władzy królewskiej, staje się symbolem]]
* litery to symbole głosek
W transkrypcji danego języka poszczególne litery są znakami dźwięku, ale np. zmienne x we wzorach matematycznych są symbolami (''Niech x oznacza masę...''). Jeśli w konwencji europejskiej korona była atrybutem władzy królewskiej, to w tym przypadku jest ona znakiem. W przypadku używania jej jako części [[znak towarowy|znaku towarowego]] (marki) staje się symbolem. Rozróżnienie między znakiem i symbolem jest analogiczne do rozróżnienia między [[metonimia|metonimią]] i [[metafora|metaforą]]{{odn|Leach|2010|s=20}}.
* [[medal]] to symbol osiągniętego zwycięstwa

* symbolami władzy królewskiej w tradycji europejskiej są [[jabłko królewskie|jabłko]], [[berło]], [[korona (atrybut)|korona]], [[włócznia]]
Symbole można podzielić na standaryzowane (arbitralne, ale ustalone zwyczajem) i doraźne (w przypadku "jednorazowych powiązań różnych porządków rzeczy). Symbole standaryzowane z kolei dzielą się na 1) konwencjonalne, ale całkowicie arbitralne: „lew jest symbolem władzy” oraz 2) ikoniczne, gdzie występuje zaplanowane podobieństwo: model, mapa{{odn|Leach|2010|s=17, 21}}.
* cyfry stosowane w formie liczb są symbolami [[ilość|ilości]] i innych [[Wielkość fizyczna|wielkości]] (np. [[Długość fizyczna|długości]], [[masa (fizyka)|masy]])
* Symbol wiary, czyli [[chrześcijańskie wyznania wiary]]
* ∞ - symbol [[nieskończoność|nieskończoności]].


== Etymologia ==
== Etymologia ==
Linia 42: Linia 40:
* [[symbolika chrześcijańska]]
* [[symbolika chrześcijańska]]
* [[Apostolski symbol wiary|symbol wiary]]
* [[Apostolski symbol wiary|symbol wiary]]

== Przypisy ==
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | odn = tak | autor = [[Edmund Leach]] | tytuł = Kultura i komunikowanie | wydawca = PWN | miejsce = Warszawa | data = 2010 | isbn = 978-83-01-16475-1}}

== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.symbols.com Online Encyclopedie of Western Signs and Ideograms]
* [http://www.symbols.com Online Encyclopedie of Western Signs and Ideograms]

Wersja z 10:18, 8 maj 2018

Symbol (z gr. σύμβολον) – semantyczny środek stylistyczny, który ma jedno znaczenie dosłowne i różną liczbę znaczeń ukrytych. Odpowiednik pojęcia postrzegany zmysłowo. Najbardziej ogólnie jest to zastąpienie jednego pojęcia innym, krótszym, bardziej wyrazistym lub najlepiej oddającym jego naturę, albo mniej abstrakcyjnym. Jest to znak odnoszący się do innego systemu znaczeń, niż do tego, do którego bezpośrednio się odnosi. Przykładowo symbol lwa oznacza nie tylko dany gatunek zwierzęcia, lecz często także siłę lub władzę. Symbole są arbitralnie ustanowionymi jednostkami komunikacyjnymi, dzięki temu różniącymi się od znaków, które tworzą związki między znaczonym i znaczącym w jednorodnym kontekście kulturowym[1]. Obiekty tworzące związek symboliczny w jednej kulturze, mogą mieć inne znaczenia w innych kulturach, co odróżnia symbol od jednoznacznej alegorii.

Znak a symbol

W przypadku, gdy korona użyta jest w innym kontekście, niż oznaczenie władzy królewskiej, staje się symbolem

W transkrypcji danego języka poszczególne litery są znakami dźwięku, ale np. zmienne x we wzorach matematycznych są symbolami (Niech x oznacza masę...). Jeśli w konwencji europejskiej korona była atrybutem władzy królewskiej, to w tym przypadku jest ona znakiem. W przypadku używania jej jako części znaku towarowego (marki) staje się symbolem. Rozróżnienie między znakiem i symbolem jest analogiczne do rozróżnienia między metonimią i metaforą[2].

Symbole można podzielić na standaryzowane (arbitralne, ale ustalone zwyczajem) i doraźne (w przypadku "jednorazowych powiązań różnych porządków rzeczy). Symbole standaryzowane z kolei dzielą się na 1) konwencjonalne, ale całkowicie arbitralne: „lew jest symbolem władzy” oraz 2) ikoniczne, gdzie występuje zaplanowane podobieństwo: model, mapa[3].

Etymologia

Greckie słowo σύμβολον sýmbolon oznaczało niewielki, rozłamany na pół podczas zawierania umowy przedmiot z gliny, kości, drewna lub metalu, jak np. tabliczka lub pierścień. Połówki stanowiły znak rozpoznawczy dla dwóch osób, które łączyła jakaś więź – przyjaźń, pokrewieństwo, interesy, obowiązki, uczucia. Czasownik συμβάλλω symbállo oznaczał "zbieram" lub "porównuję, składam, łączę".[4]

Niektóre polskie symbole

Ichthys (ryba) – pierwotny symbol chrześcijan
Pentagram – w różnych kulturach symbol różnych pojęć, np. symbol doskonałości, kojarzony z życiem i zdrowiem albo symbol szatana

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Leach 2010 ↓, s. 17-20.
  2. ↑ Leach 2010 ↓, s. 20.
  3. ↑ Leach 2010 ↓, s. 17, 21.
  4. ↑ Słownik Wyrazów Obcych

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Symbol&oldid=53405684”